8 Mart’ta Özgecan dersi

Özgecan Aslan öldürüldükten sonra 15 Şubat 2014 tarihinde aşağıdaki makaleyi yazmıştım. Bir anda toplumda haklı olarak gelişen tepkiler ve yetkililerin önlem alınmaktadır konusundaki açıklamaları ve bunların etkilerini/yansımalarını görmek için makaleyi yayınlamamıştım. Ancak arada geçen üç hafta içinde yetkililerimizin yaptıkları açıklamalardan sonra Özgecan’ın başına gelenin daha fazlasının genç kızlarımızın ve kadınlarımızın başına geldiğini basında öğreniyoruz. Anladık ki konu ciddi ve temel bir anlayış değişimi olmadan sorun çözülemiyor.
Bu arada 8 Mart Dünya Kadınlar Gününün bir hak arama günü değil de bir anma günü olarak görülmesi ise kadının 19. yüzyıldan bu yana verilen hak arayışının da tam olarak anlaşılmadığı görülüyor. Verilen ilanlar ve yapılan açıklamalardan anlıyoruz ki konu salt kadınlar gününün anılması ile bir görevin yapıldığı sanılıyor. Sorunun ciddi bir eğitim, sosyo-ekonomik, insan hakları sorunu, kadını anlama ve anlayış gösterme olduğu halen anlaşılmamış gibi görülüyor. 2015 yılı içinde nerdeyse günde birkaç kadının öldürülmesi (resmi veriler ile 63 günde 55 kadın öldürüldü) normal değil. Her gün kadın cinayetlerinin artığı bir ülkede sorunun doğru tanımlanması artık kınamak, gün anmak ile çözülemeyeceği yaşanan derslerden anlaşıldı. Bütün yaşanan gelişmelerden sonra anladığım kadınların yaşadıkları ve talepleri sanki tam anlaşılmıyor veya kültürel kotlarımız konuyu farklı yorumluyor. Zaman geçirmeden derin bir akademik araştırmanın yapılması ve toplumun bir bütün olarak eğitilmesi artık kaçınılmaz.
8 Mart Dünya Kadınlar Mücadele ve Hak Arama gününün toplumunun her düzeyinde anlaşılması en büyük dileğimizdir. Kadına bir birey olarak alacaklara kararlarına saygı duymayı başta erkekler olarak bir yaşam anlayışı olarak kabul etmemiz ve yaşamamız gerekir. Özel 8 Mart günü nedeniyle Özgecan’ın anısına daha önce yazdığım aşağıdaki makaleyi yararlı olması nedeniyle bilginize sunuyorum.

Özgecan Cinayeti Doğru Analiz Edilmez Ve Gerekil Eğitim Ve Yasal Düzenlemeler Yapılmazsa Korkarım Daha Çok Özgecanlarımız Cinayetlere Kurban Verilir

Tarsus’ta hunharca öldürülen Özgecan Aslan ile toplum bu cinayeti işleyenlere karşı öfke patlaması yaşadı. Toplumun tepki vermesi önemli; ancak bundan sonra atılması gereken adımların da takip edilmesi gerekir. Bu cinayet yalnız Özgecan kızımıza değil, tüm kadınlar ve genç kızlarımıza karşı işlenmiştir. Özgecan, cinsiyetinden dolayı bir cinsel obje olarak görüldüğü için ona önce tecavüz edilmek istendi sonra da öldürüldü. Ülkemizde nice Özgecanlarımız bu şekilde aile içi ve dışı şiddete maruz kaldı. Yetkililerimiz bu cinayetlerin toplumsal boyutunu analiz ediyorlar mı bilmiyorum. Yaşanan bu olaydan dolayı verilen siyasi mesajlar da önemli, umarım erkekler de gelecek oy kaygısına kapılmadan bu vahşiliğin peşini bırakmazlar.
Özgecan ’a yapılan bu vahşetin neden ve sonuçlarının iyi analiz edilmesi gerekir.
Hemen her gün birkaç kadınımız cinsellik cinayetlerine kurban edilmektedirler.
Neden dolmuşçuluk yapan bu insanlar (baba-oğul ve arkadaş) bu cinayete iştirak etti?
Nasıl bir eğitim ortamından geliyor bu insanlar?
Aile yapıları, sosyal ve ekonomik durumları, etkilendikleri sosyal çevrelerin tümü uzmanlarca enine boyuna incelenmeli ve ona göre de ülkemizdeki bu sorunlar ile baş edilmesi gündeme getirilmelidir.
Son yıllarda psikologların uyarıları ve bu konudaki araştırma varilleri toplumun, hızla ruh sağlığının bozulduğunu ve milyonlarca insanımızın anti depresyon ilaçları kullandığını belirtiyor. Sokakta insanların birbirlerine tahammülünün kalmadığı, iletişim sorunun had safhada yaşandığı, insanların birbirlerini dinlemedikleri bir süreçten geçiyoruz. Hızla ayrışma ve kolayca saflaşarak, karşıtlık konumuna geçildiği görülüyor. Bütün bu olumsuzluklar toplumu sosyal patlama noktasına getirmiştir.

Sorunun Altına İnsan Faktörü Var ve Toplumun Suçu Gözardı Edilemez
Tabii bu olup bitenler kendiliğinde olmaz ve işin doğasına da aykırıdır. Mutlaka bir dayanağı vardır. Eğitimsizlik, uygulanan sosyal, siyasal ve ekonomik politikalar, cinsel açlık, doyurulmamış benler vs.
Özgecanın ailesinin maddi durumunun yeterli olmaması nedeniyle telefonu tamir ettirememesi, zanlının aile içi şiddette maruz kalması ve aynı şekilde çevresine şiddet uygulaması, denetimsizlik ve kuralsızlık gibi faktörler üst üste konduğunda tam bir Türkiye gerçeği ortaya çıkmaktadır. Bu durumun açıktan bir toplumsal sorun olduğu görülüyor.
Bir Ceza Avukatının Anıları kitabının ve tiyatro oyununun yazarı Avukat Faruk Erem “Suçluyu kazıyınız altından insan çıkar” demişti.
Suçlu kadar toplumun da bunda payı olduğunu belirtmişti. Şimdi bütün yaşananlardan çıkardığım ders, toplumun kadına bakış açısının halen ciddi sorun olduğudur. Anlayışımız da bu konuda sorunludur. Kadının bir birey olarak kendine özgü bir değer olduğu, kendi bedeninin kendisine ait olduğunu halen kabul etmeyen bir anlayışa sahibiz. Erkeğin kadını kendi malı gibi görmesi, kadınların eksik, güvenilmez görülmesi ve her olayı cinsellik ekseninde görmemiz halen toplum katında değer görüyor. Kadının bir insan ve özgür birey olarak değil, cinsiyet üzerinden değerlendirilmesi toplumsal suç ortaklığımızı gösteriyor. Asıl toplumun iliklerine kadar işlenen bu anlayış suçlu ve Özgecan’ın katillerine de bu suçu işletiyor.

Kadına Şiddet Konusu Akademik Düzeyde Analiz Edilmesi Kaçınılmaz
Bu olay geniş boyutlu analiz edilip araştırmaz ve sonuçlar ülkemiz eğitim ve yasal zeminine yansıtılmasa daha nice Özgecan’ımız bu şekilde cinselliğe veya benzeri şiddete kurban edilir.
Ayrıca böyle dönemlerde hemen akla şiddete şiddetle karşılık vermek ve idam edelim keslim gibi duygusal tepkiler normal; ancak önemli olan suçu önlemek, suçluyu caydırmak ve ıslah etmek olmalıdır. Sosyal devletin bu bağlamdaki görevi suçlular kadar ortamında suçun işlenmesindeki etkisini kabullenmek ve ona göre politikalar oluşturmaktadır. Bu bağlamda Özgecan’ın anne ve babasının basına yaptığı açıklamaları daha sağduyulu ve bilgece. Baba Mehmet Arsal’ın feryadı hepimiz için ciddi dersler içeriyor. “Sevmekten başka bir çıkar yolumuz yok” diyor baba. Bu acı gerçekten büyük, ancak bundan ders çıkarmasak korkarım yarın daha büyük acılar yaşarız.
Artık kınamak ve kızmak ile sorunu çözemeyeceğimizi anlamış olmamız gerekir. Türkiye’deki kadın cinayetleri sorunu artık bir travma olarak toplumun korkulu rüyası haline gelmiştir. Akıl ve bilgi ile olanı biteni iyi anlayıp, analiz edip ve eğitimimizde ve toplumsal algımızdaki eksiklerimizi gidermemiz gerekir. Arkadaşını, eşini, kızını öldüren bir toplum sağlıklı bir toplum olarak algılanmaz. Ve böyle bir toplumda kadında erkekte mutlu ve üretken olmaz.

Özgecan Ölümü Şiddete Karşı Bir Bayrak Yükselti. Umarım Bu Mücadele Daim Olur.
Bu vesileyle Özgecan Türkiye’de kadına uygulanan şiddetti tartıştırdı. Ancak işin özü cinsellik denilen tabuda düğümleniyor. Bu konu artık tartışılmalı. Bu konuda gerçekleri gizleyerek veya üstünü örterek bu tür cinsellik cinayetlerini önleyemeyiz. Canlılığın sürülebilmesinde beslenmeden sonraki en önemli gereksinimi olan cinsellik maalesef hep tabulaştırılmakta ve gizlenmektedir. Cinsellik gizlendikçe, gizli ilişkiler ve bastırılan cinsel açlık duygularının karşılanmaması doğal olarak beraberinde saldırganlıklar, suç ve cinayetleri doğuruyor. İletişim teknolojileri çağında insanın eğitilmesi devlet ve toplum için daha kolaydır. Türkiye’nin bu konuda yeterli psikolog ve aile uzmanı var. Devletin bu konularda kolaylaştırıcı rol oynaması artık kaçınılmaz. Başbakan Sayın Ahmet Davutoğlu bu konuda bir seferberlik başlattıklarını belirtti. Sosyal devletin görevi bu durumda sorunu görüp ona uygun çözüm üretmektir. Bu konuda ciddi bilimsel esaslara dayalı ve başta öğrencilerin anlayacakları ölçüde amaca uygun olarak konunun işlenmesi gerekir. Sanatçıların, bilim insanlarının ve toplumun demokratik örgütlerinin bu tür konularda eğitici programlar yapması önemli.

Sorun Yasal Düzenlemeden Çok Zihnilerde Çözülmeli
Ancak hepsinden önce bizim kendi kadına bakışımız konusunda toplumsal kültürümüze ve eğitim sistemimize bakmamız gerekir.
Evde, sokakta ve okulda kadına nasıl değer veriyoruz. Kadına bakış açımız ve zihinsel dünyamız değişmedikçe bu sorun bitmeyecek. Zihinsel değişimde çok eken dönemde önce ailede ve okulda her insanın değerli ve eşit yurttaş olduğu, kadın-erkek ayrımının yapılmaması ile başlanması gerekir.
Eğitimimize ve insana nasıl baktığımızı yeniden gözden geçirelim derim.

_____________________

* Çukurova üniversitesi öğretim üyesi,
[email protected] , https://www.facebook.com/iortas , Tweeter; İbrahim ORTAŞ ‏@iortas

770330cookie-check8 Mart’ta Özgecan dersi

CEVAP VER

Please enter your comment!
Please enter your name here

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.