AB dışişleri bakanları, 2015 yılındaki nükleer anlaşmadan geçen hafta kısmen çekilme kararı alan İran’ı söz konusu mutabakatın içinde tutmaya çalışıyor. Bakanlar bu doğrultuda Brüksel’de toplanıyor.
Tahran ile BM Güvenlik Konseyi’nin daimi üyeleri ABD, Çin, Rusya, İngiltere ve Fransa’nın yanı sıra Almanya ve AB arasında imzalanan nükleer mutabakat, ABD’nin geçen yıl bu anlaşmadan çekilmesinin ardından riske girmişti. Mutabakattan çekilen ABD, İran’a uyguladığı ancak anlaşma uyarınca dondurduğu yaptırımlarını da yeniden yürürlüğe sokmuştu. İran da 8 Mayıs’ta, nükleer anlaşmadan doğan bazı taahhütlerini askıya aldığını duyurdu.
İran ültimatom vermişti
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani geçen hafta özellikle petrol ve bankacılık sektörlerini hedef alan yaptırımların etkisinin hafifletilmesi için Avrupalı ülkelere 60 gün süre tanıdı. Ancak Avrupa’nın nüfuz sahibi ülkeleri “her türlü ültimatomun reddedileceğini” açıkladı. Almanya, İngiltere, Fransa ile AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Mogherini’nin ortak açıklamasında, mutabakata olan bağlılık dile getirilirken İran tansiyonu yükseltecek adımlardan kaçınmaya davet edildi.
Almanya, İngiltere ve Fransa geçtiğimiz aylarda, Avrupalı şirketlerin ABD yaptırımlarına takılmadan İran’la ticaret yapmasını sürdürebilmesini amaçlayan INSTEX adlı bir mekanizma kurmuştu. İsimlerinin açıklanmaması kaydıyla Alman haber ajansı dpa’ya konuşan diplomatlar, INSTEX’in henüz verimli bir şekilde kullanılamadığını söyledi.
ABD son dönemde Ortadoğu’ya gönderdiği savaş gemileri ve bombardıman uçaklarıyla bölgedeki deniz ve hava kuvvetlerini güçlendirmişti. ABD ve İran’ın yaptığı karşılıklı açıklamalar da gerilimi daha da tırmandırmıştı.
Pompeo da Brüksel’e gitti
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo bugün Brüksel’i ziyaret ederek Alman, İngiliz ve Fransız mevkidaşlarıyla İran konusunu ele alacak. ABD Dışişleri Bakanlığı, Pompeo’nun ziyaretinin detaylarını paylaşmadı. Bakanlık, Pompeo’nun daha sonra Soçi’ye geçerek Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile bir araya geleceğini açıkladı. Deutsche Welle Türkçe
