The Economist, Türkiye-Ermenistan ilişkilerinde gelinen son aşamayı değerlendiren bir makaleye yer verdi. Makalenin başlığıysa, Türkiye’nin ‘komşularla sıfır sorun’ adı verilen dış politikasına atfen ‘Sıfır ilerleme’.
Dergi, Ankara ve Erivan’ın ilişkilerin normalleştirilmesi ve Türkiye-Ermenistan sınırının açılmasını amaçlayan protokoller imzaladığını hatırlattı.
“Kadim düşmanlıklar unutulmuyor”
The Economist, 1915 olaylarını inceleyecek ortak bir tarihçiler komitesi kurulmasını da amaçlayan protokollerin ‘geçmişin hayaletlerini gömme’ umudunu verdiğini de belirterek şöyle devam etti;
“Ancak kadim düşmanlıklar öyle kolay terk edilmiyor. Tükiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, imzadan sadece bir gün sonra, protokollerde Ermenistan Azerbaycan çatışmasına değinilmemesine karşın, Ermenistan işgal ettiği Karabağ’dan çekilmeden anlaşmanın uygulanamayacağını söyledi. Şimdi Türkiye yine rahatsız. Ermenistan Anayasa Mahkemesi geçtiğimiz günlerde protokolleri, devletin kuruluş prensiplerine uygun olması şartıyla onayladı. Bu prensiplere, 1915 trajedisini dünya çapında soykırım olarak tanıtmak için uğraşmak da dahil. Bundan çekinen Türkiye, mahkemenin gerekçeli kararını geri çekmesini istedi. Çoğu kişi gururlu milliyetçiler ve kızgın Azerbaycan arasında kalan Türk hükümetinin, mahkemenin kararını kaygılarını meşru göstermek için kullandığını düşünüyor.”
“Washington, Erivan’dan yana”
Türkiye’nin bu konuda tecrit edilmiş göründüğünü savunan The Economist, Türkiye’nin en büyük müttefiki ve anlaşmanın en büyük destekçisi olduğunu söylediği Washington’un Ermenistan’ın tarafını tuttuğunu belirtti. Dergi, Rusya’nın da Türkiye-Ermenistan ilişkilerinin Karabağ meselesine bağlı olmaması gerektiği görüşünde olduğunu yazdı.
The Economist, protokollerin Ermenistan’da da tam bir kabul görmediğini ve Anayasa Mahkemesi’nin, hükümetin Türkiye’nin sınırlarını tanımasına kızan sertlik yanlısı Ermeni milliyetçilerin kaygılarına yanıt vermiş olabileceğini de öne sürdü.
“Amerika yakından izliyor. Anlaşma çökerse bu, Amerikan Kongresi’nin uzun zamandır yapmakla tehdit ettiği gibi 1915 olaylarını soykırım olarak tanıyan bir tasarıyı geçirmesinin yolunu açabilir” yorumunu yapan The Economist şöyle devam etti:
“Bunun karşılığında Türkiye’deki Amerikan karşıtlığı öylesine güçlenebilir ki, Ankara’nın misillemede bulunmaktan başta seçeneği kalmayabilir. Bir misilleme seçeneği de Amerikalıların stratejik İncirlik üssünden kovulması olabilir. Türklerin ve Ermenilerin liderlerini dikkate almayıp, kendi dostluklarını geliştirmesi teselli veriyor. Özel Türk televizyonu Su TV geçenlerde Ermenice bir haber programına başladı. İki ülke arasındaki ticaret de sınırın kapalı olmasına karşın, Gürcistan üzerinden büyüyor.”
