“Washington’da yoğun bir siyasi tartışmanın ardından yapılan bu açılım, dün Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice tarafından duyuruldu. Açıklama, Viyana’da Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin beş daimi üyesi ile Almanya’nın dışişleri bakanlarının, İran’a sunulacak havuç-sopa paketine son halini vermeleri öncesine rastlıyor.
İngiltere’nin ciddi ulusal gazetelerinden The Independent konuyla ilgili haberinde, ABD’nin adımını bunun büyük bir diplomatik açılım olarak yorumladı.
The Independent “Pakette, Tahran’ın uranyum zenginleştirme programına son vermesi için bazı teklifler sunuluyor ve programı askıya almadığı takdirde uluslararası ambargolarla karşılaşacağı uyarısı yapılıyor” diye yazdı.
The Financial Times da konuyla ilgili başyazısında, böylesi bir görüşmenin gerçekleşmesi halinde bunun ABD ile İran arasında 1979’daki İslam Devrimi’nden bu yana yapılan en üst düzey diplomatik temas olacağını aktardı.
ABD’nin bu açılımla topu İran’a attığı yorumunda bulunan gazete şöyle devam etti:
“Eğer söz konusu görüşmeler gerçekleşirse, nasıl ki, Tahran’ın teröre destek verdiği yönündeki kaygıların da giderilmesi gerekliyse; Amerika’nın da İran’ın meşru güvenlik kaygılarının giderilmesi gerektiğini anlaması lâzım. İran teslim olmayacaktır. Eğer zenginleştirme faaliyetlerini askıya alır ve nükleer faaliyetlerinin hesabını verirse, Amerika’nın da buna Avrupa ile ticaret ve yatırım gibi öne sürülen havuçlara, mesela ülkenin işgale uğramayacağı gibi güvenlik garantilerini de ekleyerek karşılık vermesi gerekir.”
İRAN MEKTUBUNA KARŞILIK…
The Guardian yazarı Simon Tisdall ise, Washington’un bu adımının geçtiğimiz ay İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad’ın yazdığı açık mektuba uygun bir karşılık olduğunu ifade etti.
Gazete’nin yorumu şöyle:
“Batı ve İsrail karşıtı duruşuna rağmen, İran Amerika’yla defalarca doğrudan görüşme talebinde bulnmuştu. İran’ın sivil nükleer enerjiye sahip olma hakkı bulunduğunu kabul edip, ortaya bir dizi öneri sunarak Rice, Ahmedinecad’ın blöfünü gördüğünü gösterdi.
Eğer İran bugün Amerika’nın teklifini ve Viyana’da nihai hali verilecek olan paketi reddederse, Amerika elinden geleni yaptığını söyleyebilecek. Batı, Rusya ve Çin’le birlikte buna destek verecek.
İran paketi kabul ederse, o zaman başarıyla sonuçlanacağı garanti edilemeyecek uzun ve zorlu müzakere süreci başlayacak. Ama hiç değilse, Orta Doğu’da en azından şimdilik üçüncü bir savaşın patlak vermesi önlenmiş olacak.”
