UNAMI raporunda, ABD’nin şubatta uygulamaya koyduğu yeni Bağdat güvenlik planının gerekçelerinden olan mezhep ayrılığına dayalı şiddetin bölgede azalmadığı, şiddetin çok sayıda sivilin canını almaya devam ettiği bildirildi.
UNAMI’nin, ABD’nin Irak güçleriyle birlikte 14 Şubatta başlattığı Bağdat güvenlik operasyonuna ilişkin ilk insan hakları raporunda, ocak ve mart ayları arasında her gün çıkan şiddet olaylarındaki sivil kayıpların hala yüksek olduğu kaydedildi.
Irak hükümetinin, Bağdat güvenlik planının uygulanmaya başlamasından sonraki şubat ayının ikinci yarısındaki, öldürülenlerin sayısında azalma olduğu iddiasına işaret edilen açıklamada, bildirilen can kaybı sayısının mart ayında yeniden yükseldiği belirtildi.
“IRAKLI YETKİLİLER ÖLÜ SAYISINI BİLDİRMEYİ REDDETTİ”
UNAMI, üç ayda bir yayımladığı raporunda ayrıca ilk defa, bilgi vermeyi reddetmeleri nedeniyle Irak Sağlık Bakanlığının 1 Ocak-31 Mart dönemindeki can kayıplarına ilişkin verilerinin yer almadığı bildirildi.
Irak’la ilgili en son 16 Ocakta yayımladıkları insan hakları raporundan sonra Başbakan Nuri Maliki’nin bürosundan kendilerine, ölenlerin sayısını abarttıkları yönünde tepki geldiğini kaydeden UNAMI, o dönemde verdikleri sayının da resmi verilere dayandığını hatırlattı.
CEZAEVLERİNDEKİLERİN AKIBETİNDEN ENDİŞE EDİLİYOR
Raporda, mart sonu itibarıyla Irak’taki Irak ve Amerikan cezaevlerinde en az 37 bin 641 tutuklunun bulunduğu bildirildi.
Bu cezaevlerinde bulunanların akıbetinden endişe edildiği belirtilen raporda, İnsan Hakları Bakanlığı verilerine dayanılarak, Bağdat’ı güvenli hale getirmeye yönelik planın 14 Şubatta yürürlüğe girmesinden sonra 3 bin kadar kişinin gözaltına alındığı kaydedildi.
Irak’ın işgal edildiği Mart 2003’ten beri 17 bin 898 kişinin ABD önderliğindeki koalisyon güçlerinin elinde olduğu belirtilen raporda, Irak Adalet Bakanlığının elinde 9 bin 965, İçişleri Bakanlığının elinde 5 bin 573, Savunma Bakanlığının elinde 1525, Çalışma ve Sosyal İşler Bakanlığının elinde 502 kişinin bulunduğu ifade edildi.
Irak’ın kuzeyinde 2178 kişinin cezaevinde bulunduğu kaydedilen raporda, şubat sonu itibarıyla Irak hükümetinin Bağdat güvenlik planının yürürlüğe girmesinden sonra 3 bin kadar kişinin gözaltına alındığını ilan ettiği kaydedildi.
Cezaevlerinde bulunanların akıbetinden endişe ettiğini belirten UNAMI, raporunda, Bağdat güvenlik planının cezaevinde bulunan kişilerin haklarını garantiye alacak hiçbir madde içermediğine ve planın daha ziyade haklarında tutuklama emri bulunmayan kişilerle şüphelilerin sınırsız sorgulanabilmelerine olanak sağladığına dikkat çekti.
Raporda ayrıca, bir yıldır mezhep çatışmalarına bağlı şiddet olayları yüzünden evlerini terk etmek durumunda kalan Iraklıların sayısının 700 binden fazla olduğu belirtildi.
Samarra’daki Şii türbesinin bombalanmasıyla alevlenen mezhep çatışmalarının giderek arttığına işaret edilen raporda, “22 Şubat 2006’da Samarra’daki saldırıdan beri 117 bin 901 aile ya da yaklaşık 707 bin kişi evlerini terk etti” denildi.
Bu saldırıdan önce de Irak’ta 1,2 milyon insanın yerlerinden olduğu hatırlatılan raporda, türbenin bombalanmasının ardından patlak veren olaylardan en çok Bağdat’ın etkilendiği belirtilerek, “Bu mültecilerin çoğu Bağdat içinde etnik bakımdan daha homojen ve daha emin yerlere gitti, evlerine de yerlerinden olmuş başka aileler yerleşti” ifadesine yer verildi.
Evlerinden olanların yüzde 87 kadarının ülkenin orta ya da güney kesimlerine sığınmaya çalıştıkları ve 8 milyon kadar Iraklının kötü koşullarda yaşadığı belirtilen raporda, bu insanların acil yardıma ihtiyaç duydukları ifade edilerek, “Toplam olarak ülke içinde yerlerinden olanların sayısı 1,9 milyon ve 4 milyon Iraklı gıda güvensizliği nedeniyle çok kötü koşullarda bulunuyor” denildi.
