BM Çevre Programı’nın bölgesel faaliyet merkezi Mavi Plan tarafından 21 Akdeniz ülkesinden 300 uzmanın katılımıyla hazırlanan rapora göre, Akdeniz havzasındaki ülkeler, bu gelişimi durdurmak için radikal değişiklikler ve Kuzey-Güney işbirliği yapmazlarsa, 2025’e kadar büyük bir çevre sorunu yaşayacaklar.
5 gün süren bir toplantının ardından hazırlanan “Akdeniz, çevre ve kalkınma konusunda Mavi Plan perspektifleri” adlı raporda, İspanya’dan Yunanistan’a 12 Kuzey ülkesi ile Fas’tan Türkiye’ye Güney ülkeleri arasında giderek artan ayrılığa dikkat çekildi.
Hızla artan nüfusuyla Akdeniz havzasının 2000’deki 428 milyon nüfusuna karşılık 2025’te 523 milyon nüfusa ulaşacağı belirtilen raporda, şimdiki politikalar sürerse, betonlaşmanın 20 yılda 4 bin km kıyı şeridini daha tahrip edeceği ve kıyının yüzde 50’sine (2000’de yüzde 40) ulaşacağı kaydedildi. Kıyı bölgelerindeki nüfusun ise 2000’de 143 milyon olmasına karşılık 2025’te 174 milyon olacağı ifade edildi.
2025’e kadar 1,5 milyon hektar tarım alanının kentleşme ve altyapıya kurban gideceği belirtilen rapora göre, zaten kısıtlı ve kötü paylaşılan su kaynakları, önlem almayan ülkelerde tükenecek ve su kirliliğine bağlı hastalıkların artmasına ve bölgesel çatışmaların çıkmasına neden olacak.
Rapora göre, 2025’te Güney’de 63 milyon Akdenizli yılda kişi başı sadece 500 m3 su ile yetinmek zorunda kalacak ve sanayi ile kentsel atıklar yüzünden suyun kalitesi olumsuz etkilenecek.
Enerji tüketimi de gelecek 30 yılda iki kat artarken, Kuzey Akdeniz ülkelerinin enerji faturasının rekor şekilde kabaracağı ve üretici bazı Güney Akdeniz ülkelerinin ihracat kapasitesinin azalacağı kaydedilen raporda, Kuzey’de karayolu trafiğinin yüzde 2,7, Güney’de de yüzde 3,4 artacağı vurgulandı.
Çevre raporuna göre, Kuzey’de kentleşmenin yayılması, Güney’de yasadışı kentleşmenin artması, motorlu araç kullanımının artması ve enerji tüketiminin rekor seviyeye çıkması, başedilemez atıklar, hava kirliliği gibi çevre sorunlarını da artıracak.
Çevre uzmanları, küresel ısınmanın Akdeniz havzasında Kuzey Avrupa’ya göre iki kat hızlı olacağına dikkat çekerek, bunun da kuraklık, orman yangınları ve parazit enfeksiyonlarında artışa yol açacağını vurguluyorlar.
Akdeniz’e karanlık bir gelecek çizen raporda, bu senaryodan kaçınmak için siyasi iktidarlara tüketim biçiminin gözden geçirilmesi, toplu taşımaya önem verilmesi ve diğer çevre altyapılarına dikkat edilmesi çağrısı yapılıyor.
