Avrupa Parlamentosu’nun CIA’nın AB ülkelerindeki hukuk devleti kurallarına aykırı faaliyetleri ve bu faaliyetlerin bu ülkelerin haberalma servisleri tarafından desteklendiği iddiası konusunda yaptığı araştırma beklenmedik gelişmeleri de beraberinde getirdi.
5 Temmuz 2006 Çarşamba Günü İtalya’da askeri haberalma servisi SİSMİ’nin bir yöneticisi, Marco Mancini, gözaltına alındı.
Marco Mancini için kimileri İtalyan “James Bond” tanımlaması yaptıklarına göre bu gelişme çok anlamlı. İtalya’da iktidara gelen SOL ağırlıklı hükümet kendisinden beklenen sorumluluğu gösterdi ve tavır aldı.
İtalyan Adaleti 17 Şubat 2003 tarihinde Hassan Mustafa Osama Nasr isimli şahsı İtalya topraklarında yakalayıp, Almanya’daki ABD Hava Kuvvetleri’ne ait Ramstein Hava Üssü üzerinden Mısır’a kaçırıp orada işkence altında ifadesini almak suçlaması yaptığı iddia edilen 22 CIA ajanını “zanlı “ olarak aramakta.
Bu soruşturmaların sonucunda da biri Marco Mancini olmak üzere iki İtalyan ajanı göz altına alındı. Bu arada üçü CIA ajanı olan dört ABD vatandaşının gözaltına alınması için de gerekli başvuruları yapan savcılık işin peşini bırakmayacağa benziyor.
Eski İtalya Başbakanı Silvio Berluconi, İtalya’nın CIA ile işbirlği yapmadığını açıklamıştı. Bir çok başka konularda olduğu gibi bu konuda da gerçeği söylemediği iddia edilmekteydi. Şimdi bu kanıtlanmak üzere galiba. Bu soruşturma sonunda onun da hesap verme ihtimali kimseyi şaşırtmamalı artık.
Bu son gelişme sonrası 2003 sonunda CIA tarafından Makedonya’da yakalanıp, Afganistan’a kaçırılan Lübnan asıllı Alman vatandaşı Khaled El Masri olayı ile ilgili soruşturmanın alacağı yönde sanırım kamuoyunun ilgisini çekmeye devam edecek.
Bu son gelişmelere paralel olarak Avrupa Parlamnetosu bu hafta Strazburg’taki oturumunda CIA Raporu ile ilgili kararını verdi ve CIA’nın AB hava sahasını ve topraklarını hukuk devleti prensiplerini çiğneyerek terör zanlılarını yakalamasından ve onları kaçırıp işkence altında sorgulamasından dolayı AB üyesi ülkeleri de sorumsuz davranmakla suçladı.
Bu rapor ve son gözaltıların ardından AB üyesi ülkelerin CIA ile işbirlikleri konusunda kendilerine çekidüzen vermeleri ve hukuk devleti kuralları kapsamı dışında işbirliğini red etmeleri haklı olarak talep edilmekte.
Önümüzdeki dönem CIA AB genelinde epey terleyeceğe benziyor.
Avrupa Parlamentosu’nda sosyal demokratler 5 Temmuz 2006 Çarşamba Günü beklenmedik bir açıklama yaparak AB Komisyonu’nu, AB Konseyi’ni ve AB Merkez Bankası’nı SWİFT isimli bankalar arasında telekomünikasyon alanında faal olan bir uluslar arası şirketini kullanarak CIA’ya banka hesapları konusunda bilgi sızdırılması ile ilgili olarak sorumlu tuttular. Teröre akıtılan kara paranın takibi adı altında yapılan bu uygulamanın hukuk devleti prensipleri ile çeliştiğini haklı olarak dile getirdiler.
Bu konuda yeni bir Araştırma Komisyonu kurulması söz konusu olabilir. Bu da CIA’nın sadece terör zanlıları ile ilgili faaliyetlerinin değil aynı zamanda dünya para piyasasında terörle mücadele adı altında belki de çok daha geniş kapsamlı operasyonlarının ortaya çıkması anlamına gelebilir.
Evet AB uyanıyor.
AB Kamuoyunu’nun bu konuda her geçen gün daha hassaslaşması politikacıları da bu yönde daha titiz olmaya itiyor.
Tüm dünya genelinde hukuk devleti kurallarına uymadıkları için başka ülkeleri eleştiren AB şimdi özeleştirisel bir şekilde kendisiyle uğraşıyor.
Bence bu çok değerli bir gelişme. CIA’nın hukuk devleti kurallarına aykırı faaliyetleri sadece bir örnek. Ama bu örnekten yola çıkarak hukuk devletine sahip çıkmak ve geleceğe yönelik önlemleri almak çok önemli.
Bu gelişmeler AB Kamuoyu’nun Avrupa Parlamentosu’na olan güvenini ve bu kuruma verdiği değer ve önemi de arttırmakta.
Darısı TBMM’nin başına.
