YUSUF YAVUZ / AÇIK GAZETE – Ünlü filozof Aristoteles’in M.Ö 347-344 arasında bir felsefe okulu kurarak 3 yıl yaşadığı Çanakkale Assos’ta tarihin ortasına beton dökülerek inşasına başlanan otele tepki yağıyor. Köylülerin beton aracını durdurmasıyla başlayan denetimin ardından otel inşaatı mühürlendi…
Çanakkale’nin Ayvacık ilçesine bağlı tarihi Behramkale köyünde kentsel sit alanı içerisinde inşa edilmeye başlanan 3 katlı otele köylülerden ve ziyaretçilerden tepki yağdı. Athena tapınağı ile ünlü Assos antik kentini de barındıran Behramkale, doğayla tarihin iç içe geçtiği özgün dokusuyla Türkiye’nin gözde turizm merkezlerinden biri. Ancak gözde turizm merkezinde küçük bir otel işletmesinin sit alanı içerisinde, üstelik de koruma kurulu izniyle betonarme otel inşa etmesi köylüleri ayağa kaldırdı. 2 bin 400 yıllık tarihi kalenin burnunun dibinde yükselmeye başlayan otel inşaatına gelen tepkilerin ardından geçtiğimiz hafta onaylı projeye aykırı olduğu tespit edilen otel inşaatı mühürlendi. Tarihi dokuya koruma bilinciyle sahip çıkan Behramkaleliler bugün ise bu kararlılıklarını bir kez daha göstermeye hazırlanıyor. Behramkale’de yaşayan iki genç heykeltıraşın yaptığı anıtın bugün (20 Mayıs) açılışı var. Köy meydanında gerçekleşecek olan açılış töreni, saat 18:00 ile 19:00 arasında gerçekleştirilecek.
Tarihi, kentsel ve doğal dokusuyla son yıllarda gözde tatil merkezlerinden biri olan Behramkale (Assos), günlerdir tarihi dokuya aykırı biçimde inşa edilmeye başlayan otel inşaatıyla gündemde. Arkeolojik ve kentsel sit alanı içerisinde inşasına başlanan betonarme otele ilişkin Behramkale sakinleri ortak bir açıklama yaparak yaşananlara tepkilerini gösterdiler.
İNŞAAT SAHİBİ ÜNLÜ MİMARA SERT TEPKİ
Behramkale’de küçük bir otel işleten ünlü mimar Turgut Alton’un kızı Ece Alton ile birlikte satın aldıkları yeni parsele de inşaat yağarak otellerini büyütmek istediği öne sürülen basın açıklamasında, şöyle denildi: “Turgut Alton, büyük ölçekli turizm yatırımları konusunda deneyimli bir mimar. Ancak bu kez ailesi adına tesis yatırımı yapmakta oldukları yer bir sit alanı. Arkeolojik eserlere, kadim yaşam kültürüne ve mimariye, doğaya baskın çıkmayacak, onlarla zıtlaşmayacak yapılaşmalar yerine, yatırımcının beklentisinin ve mimarın egosunun tatmin edilmesi uygun olmayan bir yer yani.
KORUMA AMAÇLI İMAR PLANI HALA HAZIRLANMADI
Ne yazık ki kentsel sit alanı ilan edilmiş olan Behramkale için yasal zorunluluk olan koruma amaçlı imar planları aradan yıllar geçmesine rağmen hazırlanıp, yürürlüğe girmedi. Onun yerine kültür varlıkları koruma kurulunun (KVKK) proje bazında onayına olanak sağlayan geçici dönem yapılaşma koşulları var. KVKK yasalar, bilimsel raporlar ve koruma ilkeleri çerçevesinde projeleri değerlendirip onay verebiliyor.”
‘YAPILACAK KAZI ARKEOLOG GÖZETİMİNDE OLMALIYDI’
Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu’nun Alton ailesinin çerçevenin oldukça dışına çıkan bir projesine onay vermiş gibi göründüğüne dikkat çekilen Behramkale halkının ortak açıklamasında, söz konusu projenin çok sayıda uygunsuzluk taşıdığı da vurgulanarak, şu ifadelere yer verildi:
“Bu inşaatın yapıldığı yerde daha önce tek katlı oldukça mütevazı bir taş yapı vardı. Yerine yapılmak istenen yapının eski yapının ölçeğiyle hiç bir ilgisi yok. KVKK önceki yapıya dair belgeleri ya hiç görmemiş ya da yanlış belgeler üzerinden karar vermiş olabilir. Assos’un kadim mimari geleneğinde binaların bodrum katı yoktur. Üstelik arkeolojik alan olması nedeniyle herhangi bir nedenle yapılacak kazının arkeolog gözetiminde yapılması gerekir. Assos Kazı Başkanlığının çeşitli uyarı ve raporlarına rağmen bu projede bodrum kat yapılmasına izin verilmiş. Bu izin koruma ilkelerine açıkça aykırıdır.
‘ALIŞMIŞSINIZ CAMİYİ GÖRMEYE, BUNA DA ALIŞIRSINIZ’
Bina öyle yükselmiştir ki, köyde halen düğünlerin yapıldığı ‘Kayadibi düğün alanı’ ve alana adını veren doğal taş peyzaj, betonarme bir heyula ile perdelenmiştir. Köyün doğu girişinden güneye doğru bakıldığında belleklerde yer tutan 14. yüzyılda inşa edilen Hüdavendigar camisi artık görülememektedir. Deneyimli bir mimar olan Turgut Alton’un ‘Alışmıştınız camiyi görmeye, ondan yadırgıyorsunuz. Bu binayı da görmeye alışırsınız’ demesi, utanç vericidir.”
KÖYLÜLER USULSÜZLÜĞÜ GÖRÜNCE BETON ARACININ GİRİŞİNİ ENGELLEDİ
Tepki çeken otel inşaatının ikinci katının betonları dökülürken uygulamanın usulsüz olduğunu keşfeden Behramkalelilerin beton karıştırıcısının köye girişini engellemesiyle başlayan denetimlerde birçok usulsüzlük tespit edildi. Çanakkale İl Özel İdaresi, koruma kurulu ve müze yetkililerince yapılan denetimde otel inşaatında birçok aykırılıklar tespit edildiği kaydedilen açıklamada, “İşin ilginç yanı teknik denetim ekibi gelmeden bir saat önce is makinesi ile yapılan yeni bir usulsüz hafriyat çalışmasına devam edilmemesi konusunda yetkililerden uyarı alan inşaat ekibi, denetim ekibi gitti zannederek getirdikleri beton karıştırıcısı ile acilen çukurun içine beton dökmüşlerdir. Denetim ekibi çareyi jandarmaya şikâyette, savcılığa suç duyurusu yapmakta aramışlarsa da, kolluk gücü henüz harekete geçmemiştir
KÖY ADINI 2400 YILLIK KALEDEN ALIYOR
Behramkale-Assos’un kadim mimarisi yığma taş binalardır. Bu kez koruma kurulu deprem riskini bertaraf etmek üzere betonarme bir binaya onay vermiştir. Oysa inşaatın az ötesindeki kale duvarları 2400 yaşında ve dimdik ayaktadır. Usulünce yapılan taş yapıların depreme dayanıklı olacağının kanıtı Behramkale’nin kendisidir. Adı bu nedenle ‘kale’ sözcüğünü içermektedir. Burada deprem bahane edilerek betonlaşmaya onay vermek koruma görevini başaramamak anlamındadır” ifadelerine yer verildi.
BEHRAMKALELİLERDEN MEYDANDAKİ ANIT AÇILIŞINA DAVET VAR
Tartışmalara neden olan otel inşaatının projeye aykırı olduğu gerekçesiyle 12 Mayıs’ta mühürlendiği bilgisine yer verilen ortak açıklamada, “Biz Behramkaleliler olarak aykırılıkların ortadan kaldırılmasının yanı sıra tasdiklenmiş projenin de tekrar gözden geçirilmesini sağlamak amacı ile tüm devlet kademelerinde girişimlerimizi sürdürmeye ve kadim kültüre sahip çıkma konusunda devletin ne tavır alacağını izlemeye devam ediyoruz. Sesimizi ilgili kurumlara, köyümüzü ziyaret eden misafirlerimize ve medya mensuplarına duyurmak ve köyümüz sakinlerinden iki genç heykeltıraşın yaptıkları anıtının açılışını yapmak üzere 20 Mayıs Cumartesi günü 18:00 ile 19:00 saatleri arasında Behramkale Köyü Alan Meydanında yapacağımız törene katılımlarınızı bekleriz” denildi.
ARİSTOTELES ASSOS’TA FELSEFE OKULU KURMUŞTU
Antik çağda ünlü Athena tapınağına da ev sahipliği yapan Assos, Platon’un öğrencilerinden Aristoteles’i de ağırlamış önemli bir merkez olarak biliniyor. M.Ö 347-344 arasında Assos’ta bir felsefe okulu kuran Aristo’nun burada 3 yıl yaşadığı ve felsefe eğitimi verdiği biliniyor. Antik kentin girişine konulan Aristo heykeli, iki yıl önce saldırıya uğramış, kolu kırılan heykelin yüz kısmına da zarar verilmişti.
20921100cookie-checkAristo’nun köyüne beton döktüler!
