“Asgari ücrette elinizi tutan yok”

İSMAİL BAYER – Yılın son ayına yaklaşırken, asgari ücret tartışmaları, çalışma yaşamının yeni gündem konusu. Yeni demiyelim, yinelenen günem konusu. Sahneye yeniden konulan oyun gibi bir başka anlatımla. Bir ay izliyeceğiz ve göreceğiz ki, pek değişen bir şey yok. Hep aynı senaryo.
Başlığa tırnak içinde aldığım söz ise Ekonomi Bakanı’na ait.  Türkiye Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) tarafından gerçekleştirilen, 21. Girişim ve İş Dünyası Zirvesi’nde yapılan bir açıklama. Milliyet Gazetesi’nin 19 Kasım Pazar günlü nüshasından aldım haberi. Bu güne kadar yalanlanmadığı ya da düzeltilmediğinie göre, söylenmiş bir söz. Söz Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi’ye ait. “Asgari ücrette elinizi tutan yok” diyor. Yani verin, arttırın dilediğiniz kadar, biz karışmayız anlamına gelebilir. Ama Bakan ekliyor hemen, “…bir yere sefere çıktık da ganimet mi temin ettik zannediyorsunuz.”
Bu sözler, günümüz Ekonomi Bakanı’na ait. En iyisi yorum yapmayalım. Sözler bir mantığı ve yaklaşımı, öylesine açık sergiliyor ki.
Bakanın, çalışma yaşamı ile ilgisi ve görüşleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı’n dan daha fazla. Gazetelerin geçmiş nüshalarına bir göz atarsanız, bu konuda ki bilgisini ve görüşlerini aktaran, bir çok demeci ile karşılaşabilirsiniz.
Biz şimdi “Asgari Ücret” konusuna dönelim.
Günümüzde uygulanan asgari ücret, tek kişi için 1.404.- TL’dır. Bu bir aile için değil, bir kişi içindir. Bir kişi çalışıyorsa, bir ailede 3-5 kaç kişi varsa, bu ücret ile geçinecek, kira verecek, giyinecek, yiyecek, içecek, sosyal gereksinimlerini karşılayacak. Bozdur bozdur harca.
Önümüze ki günlerde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı, Asgari Ücret Tespit Komiyonu’nu toplantıya çağırayorum diyerek bir açıklama yapacak. Sonra sosyal tarafların katılımı ile Komisyon toplantısında bir açış konuşması yapacak ve Komisyon, yeni asgari ücreti belirleme çalışmalarına başlayacak.
Bilindiği gibi, Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 5 kamu, 5 Türk-İş, 5 de TİSK temsilcilerinden oluşuyor. Bu 15 kişi asagari üceri belirleyecek veya ilan edecek.
Gelenekselleşen şekli ile bir-iki istisna dışında, yine Komisyon Başkanı olarak, Çalışma Genel Müdürü, Bakanlıkda, Türk-İş’de ve TİSK’de ortak toplantılar yapacak ve aralık ayı sonuna kadar bu çalışmalar tamamlanacak. Ve yeni asgari ücret Resmi Gazete’de en son 31.12.2017 gününe kadar yayımlanarak, 1 Ocak 2018 den itibaren de uygulanmaya başlanacak.
Bu arada TBMM’nde, Bütçe görüşmeleri tamamlanacak. Geçtiğimiz aylarda, kamuda çalışan memurlarla ilgili olarak toplu görüşme ile Memur Sendikaları Konfederasyonu ile anlaşılarak, altışar aylık zam oranları ölçüsünde bütçeden kaynak ayrılacak, bu hesaplmaya asgari ücretli de dahil edileceğinden, asgari ücret de, zaten önerilmiş yada belirtilmiş olacak.
Memur maaşlarına yapılan zam, belirlenecek asgari ücret, Bütçe görüşmelerinin sonuçları, bir biriyle örtüşür olarak gerçekleşmiş olacak. Bir ay sonra, aralık ayı sonunda ortaya çıkacak tablo bu olacak.
Şimdi bir başka çalışmaya dikkat çekelim. Türk-İş, düzenli bir şekil de, her ay, “Açlık” ve “Yoksulluk” sınrlarını belirliyor. TÜİK’in yaptığı çalışmalarında bu rakkamlara yakın olduğu zamanlar oluyor. Başka kuruluşlarda bu çalışmaları farklı yöntemlerle gerçekleştiriyorlar. Ama Türk-İş, bu bu araştırmayı aksatmadan 0tuz yıldır gerçekleştiriyor. Bir ölçüde, bu işin  sahibi ve ustası oldu. Bu konuda otorite. Bu çalışmaya ilişkin eleştiri değil, kabul ve dikkate alma yaklaşımı sergileniyor hep.
Türk-İş’in yaptığı son açıklamalara göre ise durum her zamanki gibi pek iç açıcı değil. Açlık sınırı 1.500.TL’nin üzerinde. Yoksulluk sınırı ise 5.000.TL’nın üzerinde. Ve günümüzde bir kişi için asgari ücret ise 1.404.- TL. Yani bu sınırların altında.
Şimdi Komisyon toplanınca ne olacak diye bir soru sormanıza gerek yok. Yeni 1.1.2018 ve 1.7.2018 den itibaren, altı aylık kademeli olarak belirlenen bu asgari ücreti, Komisyon oybirliği ile karar almıyacak.
Türk-İş, muhalefet şerhi koyacak, bu ücret az diyecek. Kamu’dan katılanlar ve TİSK’in temsilcileri ile oy çokluğu ile asgari ücret belirlenmiş olacak.
Ekonomi Bakanı’nın sözünü yeniden anımsayalım. “Asgari ücrette elinizi tutan yok”
Bu durumda insanın aklına şu soru ister istemez geliyor., Eli tutan kim?
Uygulamada bu güne kadar gördüğümüz ise seçimlere giderken, işveren kesiminin muhalefetini görüyoruz.
Yasa’da, Asgari Ücret Tespit Komisyonu, en geç iki yılda bir toplanır düzenlemesi var. Ancak, son yıllarda gelenekselleşen şekli ile yılın son ayına yakın toplanıyor. Gelecek yılın asgari ücreti, altışar aylık dönemler için belirleme yapılmış oluyor.
Aralık ayı sonunda bu yeni asgari ücreti, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı da açıklayabilir. Önceden hep Bakanlar açıklardı ama, bu sıralar Bakanlar da bazen bu açıklamayı yapmayı gerekli bile görmüyorlar, Komisyon Başkanı açıklıyor. İşin özünde, Komisyon başkanının açıklama yapması en doğrusu ve doğalı.
Ancak yine anımsamaya çalışalım. Komisyon son toplantısını yaparken, daha açıklama yapmadan, haber bültenlerinde dönemin Başbakanı, yeni asgari ücreti açıklamıştı. Bunları da yaşadık.
Ayrıca bu açıklama yapılırken, bir değerli basın mensubu, son bir-iki ay içinde, doların artışı ile neredeyse yüzde yirmi oranında fakirleştik, bunun asgari ücrete yansıması ne oldu diye, bir soru da sormayacak.
Biz ekmeği dolarla almadığımıza göre, (ekmeğin gramajı eksilmiş bile olsa) ekmek almak için gelirimiz artmış bile olacak.
Yine bir zamanlar, Zeki Müren’in söylediği çok güzel bir şarkı vardı. “Beklenen Şarkı”. Asgari ücret için söylenecek şarkı da bu durumda “Bekledim de gelmedi” olacak herhalde. Yada, klasik müzik dinleyenler içinde, ” Bitmeyen Senfoni” gelecek yıla ertelenmiş olacak.
Yeni asgari ücreti bekleyelim bakalım.
_________________
İsmail Bayer.  21 Kasım 2017.Salı.  [email protected]
2141100cookie-check“Asgari ücrette elinizi tutan yok”

CEVAP VER

Please enter your comment!
Please enter your name here

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.