Yeni bir rekor olan bu rakam, askeri harcamalarda 1999’dan beri yüzde 45’lik bir artış olduğu anlamına geliyor. Ayrıca ekonomik kriz yüzünden sivil havacılık sektöründe yaşanan sorunların, savunma sanayisini etkilemediğini gösteriyor.
Sipri’nin raporunda “Küresel kriz, büyük silah üreticilerinin satışlarını, kârlarını ve geleceğe yönelik siparişlerini etkilemedi.” deniliyor.
Örgüte göre silah şirketlerini besleyen unsurlardan biri olan barışgücü operasyonları, 2008 yılında yüzde 11 arttı. Örneğin Darfur ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti gibi bölgelerde yeni operasyonlar başladı.
Raporda “Uluslararası barışgücü operasyonlarına katılan personel sayısı 187.586’ya vararak yeni bir rekor kırdı.” deniyor.
Eldeki son verilere göre 2007 yılında dünyanın önde gelen 100 silah şirketi toplam 347 milyar dolarlık silah sattı. Bu satışların yüzde 61’i Amerikalı, yüzde 31’i Avrupalı şirketlere aitti.
Diğerleri ise Rus, Japon, İsrailli ve Hint şirketlerin satışlarıydı. Bunlar arasında Amerikan havacılık ve savunma devi Boeing, 30,5 milyar dolarlık satışla birinci sırayı alıyor. Onu az bir arayla İngiliz şirket BAE Systems ve Lockheed Martin izliyor.
Sipri raporuna göre “2002’den beri dünyanın en büyük 100 silah ihalesinin değeri, reel olarak yüzde 37 arttı.”
BİRİNCİ ABD
ABD savunma harcamalarında birinci sırayı yine kimseye kaptırmadı. Son 10 yıldaki harcama artışlarının yüzde 58’inden ABD sorumlu. Ancak Çin ve Rusya’nın da son 10 yılda harcamalarını üçe katladığı gözlendi. Raporda Rusya için “çok ciddi düzeyde olan ekonomik sorunlarına rağmen harcamalarını daha da artırma planlarından vazgeçmedi” deniyor.
Buna karşılık 2008’de Orta Doğu’daki askeri harcamalar azaldı. Ancak Sipri bunun geçici bir durum olduğu görüşünde. Örgüte göre bölgedeki pekçok ülke, büyük silah alımları yapmayı planlıyor.
Irak’ta 2008 savunma bütçesi, bir önceki yıla oranla yüzde 133 arttı. Sipri raporunda “Irak silah alımlarında ABD’ye son derece bağımlı; pekçok sipariş vermeye hazırlanıyor” deniyor.
Afganistan ve Irak savaşlarının ABD’ye maliyeti ise 903 milyar dolar olarak veriliyor. Sipri’nin askeri harcamalar projesi müdürü Sam Perlo-Freeman, “Terörle savaş fikri, pekçok ülkeyi sorunlarına askeri bir mercekle bakmaya teşvik etti. Bunu kullanarak yüksek askeri harcamaları haklı gösterdiler.” dedi.
Ancak örgütün raporunda büyük askeri harcamaların, en güçlü ülkeyi bile zora sokabileceğine dikkat çekiliyor. Buna göre George W Bush’un sekiz yıllık başkanlığı döneminde Irak ve Afganistan savaşlarının büyük ölçüde normal askeri bütçenin dışından gelen acil paketlerle desteklenmesi, bütçe açığının astronomik rakamlara ulaşmasına katkıda bulundu.
Örgüte göre gelecekte hükümetler bu tür bütçe açıklarını dizginlemek amacıyla askeri harcamaları kısarsa, silah şirketleri de zor durumda kalabilir. (BBC)
