Mersin’in Anamur ilçesinde KKTC’ye su temin etmek amacıyla inşa edilen ve Ekim 2015’te Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da katıldığı görkemli bir törenle hizmete alınan projeden kötü kokular gelmeye başladı. Anamur Dragon Çayı üzerinde inşa edilen Alaköprü Barajı, deniz altından Kıbrıs’a su taşıyan boru hattı projesine su temin ediyor. Ancak yöre halkının ‘Koca Çay’ olarak da andığı Dragon Çayı’na yeterli su bırakılmadığı için yaklaşık bir yıldır balık ölümleri ve hastalık saçan çevre kirliliği oluşmaya başladı. Sorunun çözümü için daha önce yetkililere başvuran yöre halkı bir sonuç alamayınca, suyunu kaybedince adeta ‘hayalet nehre’ dönen Dragon Çayı’nın kurtarılması için bugün eylem yaptı.
‘LAĞIM KOKUSU DEĞİL, ÇİÇEK KOKSU İSTİYORUZ’
Mersin Çevre Derneği (MERÇED) Anamur Temsilciliği’nin çağrısıyla Alaköprü Barajı’na adını vere tarihi köprünün altında bir araya gelen Anamurlular ve yöre köylüleri, “Suyumuzu geri istiyoruz”, “Lağım kokusu değil, çiçek kokusu istiyoruz”, “Dragon’da balık avlamak istiyoruz” ve “Can suyumu zehirleme, doğayı koru” yazılı dövizlerle tepkilerini dile getirdiler.
‘YAZ AYLARINDA SUYA DOKUNAN HASTA OLUYOR’
Güneybahşiş, Evciler ve Gercebahşiş gibi köylerin yoğun olarak etkilendiği kirlilik sorununun çözülmesini isteyen köylüler, Dragon Çayı’nın yatağına yaz aylarında çoğu zaman su verilmediğini belirtti. Su verildiği dönemlerde ise kirli atıklarla birlikte verildiğini öne süren yöre köylüleri çayda eskisi gibi balık kalmadığını dile getirdiler. Eyleme katılan Evciler köylüleri ise yaz aylarında Dragon Çayından akan suya temas edenlerin enfeksiyon hastalılarına yakalandığını belirterek çayın suyunun Kıbrıs’tan önce kendilerine verilmesini talep ettiler. Eyleme katılan Anamurluların bir diğer iddiası da barajın inşasından sonra musluklardan tuzlu su aktığı yönündeydi. “Çayımızı tuzlu suyla demliyoruz” diyen ilçe halkı sorunun bir an önce çözülmesini talep ediyor.
MERÇED TEMSİLCİSİ AFYONCU: ‘KİRLİLİK ATIK SU KAYNAKLI’
Su hakkını savunmak için bir araya geldiklerini dile getiren MERÇED Anamur Temsilcisi Av. Seyda Afyoncu da atık su deşarjından kaynaklı olduğunu düşündükleri kirlilik yüzünden ilçe halkının büyük rahatsızlık duyduğunu belirterek, “Yaz başından itibaren çaya bırakılan suyun ciddi biçimde azaltılması nedeniyle de tarımsal sulama ve içme suyu sıkıntısı baş göstermiştir. Geçtiğimiz aylarda kuyu suyu verilen bazı mahallelerimizde, evlerin musluklarından epey bir süre tuzlu su akmıştır. Bu mahallelerin sakinleri, musluk suyunu içemediği gibi, çay dahi demleyememişler ve uzunca bir süre hazır su kullanmak zorunda kalmışlardır” dedi.
‘YAPILAN ŞİKÂYETLER SONUÇSUZ KALDI’
Geçmişte gürül gürül akan Dragon Çayı’nın bugün neredeyse kurumaya yüz tutan kötü kokulu bir dereye dönüşerek ünlü alabalıklarının ise tamamen yok olduğuna işaret eden Afyoncu, “Kurda kuşa, börtü böceğe, kelebeğe, arıya ev sahipliği yapan sazlık alanlar da yok olup gitmiş; artık kuruyan çayın yatağı, birkaç çobanın keçisine, koyununa otlak olmuştur. Bu konuyla ilgili olarak yetkililere halkımızca yapılan tüm şikâyetler sonuçsuz kalmış ve bugüne değin sorunun çözümüne dair tek bir adım atılmadığı gibi, hiçbir yetkili tarafından yeterli ve inandırıcı bir açıklama dahi yapılmamıştır” diye konuştu.
DSİ YETKİLİSİ ‘YAĞMURLAR YAĞINCA DÜZELİR’ DEDİ
Mersin Su ve Kanalizasyon İşleri Müdürlüğü (MESKİ) yetkililerinin baraj gölünün etrafındaki köylerin arıtma tesislerinin çok iyi çalıştığını iddia ettiğini dile getiren Afyoncu, DSİ yetkililerinin ise kötü kokunun nedenini temizlik yapılmadan doldurulan baraj gölündeki taban suyundan kaynaklı olduğunu, yağmurlar yağınca sorunun çözüleceğini öne sürdüklerini anımsatarak şöyle konuştu: “Ne yazık ki HES’lerin ve baraj gölünün zararlı etkilerinin en bariz sonuçlarından biri olarak artık yağmur yağmaz olmuş ve yer altı suları deniz suyundan beslenir hale gelerek tuzlanmıştır. Tuzlu yer altı suyu nedeniyle geçici çözüm olarak tarlasına toprak dökemeyen çiftçilerimiz, ürün kaldıramaz hale gelmiştir. Son günlerde küresel olarak da ısıttığımız doğa ana bize şakır şakır yağan yağmurların yerine, gök gürültüsüne eşlik eden şimşek görseli ile ardından gelen üç beş yağmur damlası sunmaya başlamıştır. Yani, Sayın DSİ müdürümüzün ‘Yağmurlar yağıp, barajdaki su çoğalınca, çaydan yayılan kötü koku geçecektir’ şeklindeki öngörüsü bir türlü gerçekleşememiştir.
‘RÜYA PROJE ANAMURLUNUN KÂBUSU OLDU’
Anamurlunun tüm karşı duruşuna rağmen, sözde Kıbrıs’a su verme amacıyla ‘yüzyılın projesi’ ya da ‘rüya proje’ diye reklamı yapılarak 2015 yılında görkemli bir törenle açılışı yapılan Alaköprü Barajı ve HES projesi, Anamur halkının kâbusu olmuştur. Söz konusu rüya proje ne yazık ki Kıbrıs’a da yaramamış ve bir dönem bazı anlaşmazlıklar nedeniyle, Dragon Çayı’nın suyu, Kıbrıs’a şırıl şırıl akacağı yerde, harıl harıl Akdeniz’e akıtılmıştır. Sonuçta ise, Anamur halkı yağmursuz ve susuz kalmış, topraklarını sulayamamış, çayını tuzlu su ile demlemeye başlamıştır. Medeniyet söylemiyle sevimli kılınmaya çalışılan Kıbrıs’a su verme projesi, bu suyun asıl sahibi olan Anamur halkını susuz ve medeniyetsiz bırakmıştır.”
‘YETKİLİLERİN DUYARSIZLIĞI SÜRERSE CİDDİ SORUNLAR YAŞAYACAĞIZ’
Akarsuların üzerine inşa edilen baraj ve HES’lerin doğal akışı bozarak verdiği zararların bilimsel bir gerçek olmasının yanında halk tarafından da gözlemlenip tecrübe edildiğine değinen MERÇED Anamur Temsilcisi Av. Seyda Afyoncu, “Burada HES’lerin ve suyun beton barajlara, borulara hapsedilmesinin zararlarını tekrar etmeyeceğiz. Çünkü hepimiz bu zararların etkilerini yaşayıp gördük, yetkililerce acilen önlem alınmazsa daha da yaşayıp göreceğiz. Eğer ki yetkililerin sorumsuz ve duyarsız tavırları bu şekilde sürerse, gelecek yıl, bu yıldan da kötü olacak ve Anamur halkı olarak susuzluğa dair daha ciddi sorunlar yaşayacağız” dedi.
‘SUYUMUZU TEMİZ OLARAK GERİ İSTİYORUZ’
Anamur’un can damarı olan Dragon Çayı’nın suyunu eskisi gibi temiz ve berrak akacak şekilde geri istediklerinin altını çizen Afyoncu, “Yaklaşık bir yıldır maruz kaldığımız koku, bize göre, Dragon Çayı yatağına, halkı isyan ettirmeyecek ölçüde verilen sözde can suyu eşliğinde bırakılan deşarj atıklarından kaynaklıdır. Bu nedenle, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, DSİ ve MESKİ başta olmak üzere tüm yetkilileri göreve davet ediyoruz. Suyumuzu kirleten etkenleri önce ortadan kaldırıp temizleyin, sonra bize geri verin. Aksi durumda Dragon Çayı’nı kirleten, suyunu içindeki canlılarla birlikte yok eden etkenlere karşı tüm hak arama yollarını kullanacağımızı buradan herkese duyuruyoruz. Dragon Çayı’nın suyu öncelikle bize, yani suyun sahibi olan Anamur halkına aittir. Hiç kimse bizleri su hakkının savunmasından geri bırakamayacaktır” diye konuştu.
