Bir örneği daha var mı bilmiyorum. Ama şaşırmaktan öte korktuğumu, ürktüğümü söylemeliyim. Korkutan tabi ki ezan sesi değildi. Ama ezanın, kendi mekanı dışında yani cami dışında, farklı bir amaca hizmet için yapılmış, zorunlu olarak toplu halde bulunulan bir mekanda, zorunlu dinletilmesinin olası anlamlarıydı. Acaba böyle bir uygulamayı yapan kişi ya da kişilerin de istediği gerçekten korkutmak mıdır? yoksa iktidara yaranmak için yapılmış, iktidarın bile haberi olmadığı, kraldan daha kralcı olma durumu mudur?
Ezanın, şehrin gürültülü ortamında cızırtılı hoparlörden dinletilmesinin , mahalle aralarına bile, mahalle nüfusundan fazla kişinin sığabileceği ya da görsel kirlilik yaratan teneke minareli camilerin yapılmasının yasal olarak karşı çıkılabilecek bir durum olmadığını öne sürebilirsiniz. Karşı çıkışınız ancak sizin entelektüel duruşunuzla bir ilgisi olabilir ve bu bir tartışma sınırları içinde kalır.
Ancak, örneğin içinde mescit bulunan,- ki nüfusun çoğu Müslüman olan bir ülkede insanların inançlarının gereğini yerine getirmesi için bu makuldür-. asıl yapılma amacı alış veriş ve eğlence olan İstanbul Akmerkez’de –olup olmadığını bilmiyorum ama muhtemelen vardır- mescit’de okunan ezanın her kata konan birkaç hoparlörlerden, sesini de sonuna kadar açarak dinletirseniz ne anlama gelir? Oraya gelen insanlar bu bozuk hoparlör sessinden rahatsız olur da bir daha gelmemeye başlar mı?, esnaf ne düşünür? ya da mekan kurulma amacından temelde sapar mı?
Ankara Şehirler Arası Otobüs Terminali’nde (AŞTİ) yapılan bundan farklı değil. Farklı olan oraya gelen insanların gelmeme gibi bir seçeneklerin olmaması. O nedenle de onca karmaşanın ve gürültünün içinde pek de dinlenemeyen ezan sesinden-karmaşasından şikayet etmekten başka çareleri yok.
AŞTİ, açık adından anlaşılacağı gibi Ankara’nın şehirlerarası terminali. Yani insanların ibadet için değil -ki bunların arasında yurtdışından gelen ve Müslüman olmayanların yanı sıra inançsızların da olabileceğini bilmek için kahin olmak gerekmez.-yolculuk gereksinimlerini gidermek için geldikleri bir mekan. Yani asıl amaç ibadet değil, yolculuk.
Tabi ki inananlar için bir mescit olması da o kadar doğal ve gerekli. Ancak giden yolcu –yanlış yapmamak için bunu söylüyorum belki diğer bölümlerde de aynı uygulama vardır. Ben sadece giden yolcu tarafındakine şahit oldum- peronuna konan dizi dizi hoparlörden ezan dinletilmesi, bunun da kötü sesli hoparlörden yapılması, bırakın orada bulananlara zorunlu dinletilmesini, onca bağırış haykırış içinde dini açıdan da ne kadar doğrudur ve hangi amaca hizmet etmektedir.
Birincisi, ezan sesi otobüs kalkış anonsları, satıcıların haykırışları, yolcuların telaşlı konuşmaları arasında kayboluyor.
İkincisi ezanın neden dinletilmeye çalışıldığı anlaşılır değil. İstenen beş vakit toplu namaz kılınmasıysa inanın bu imkansız. Hem mekan açısından hem de zaman açısından imkansız.
Ama eğer en azından ileriye dönük istenen buysa, örneğin namaz vakitlerine göre otobüs saatlerinin ayarlanması gibi uygulamalar düşünülüyorsa işte bu gerçekten korkutucu.İnsanların hür vicdanlarıyla inançlarının gereğini yerine getirmesine izin vermemesi değil midir?.
Ezan sesini insanlara, inancın gereğinin yerine getirildiği mekanların dışında dayatarak dinletmek islami inancın hangi yorumunda yer alır.
Böylesi bir girişimde bulunan zihniyet acaba iktidarını daha da yayma imkanı bulsa kentin her sokağına, çarşısına kısaca toplu bulunulan her mekana uygulamayı yayar mı? Ve daha da ileri gidip gündelik yaşamı namaz saatlerine göre düzenlemeye kalkar mı?
Yapmayın beyler. Hiçbir anlayışa yararı olmayan gereksiz gerginlik yaratmanın sonucunu bu ülke çok çekti. Sakin olun. İktidarın olanaklarını uç ve anlamsız noktalarda sınamanın, ‘’Denedik ama.olmadı Zamanı gelince bir daha deneriz’’ mantığı ile hareket etmek zaman kaybından, başka bir şeye yaramıyor. Hatırlarsınız, bir zamanlarda Başbakanlık’da alkollü içki yasaklanmaya çalışılmıştı.
İnsanların elinden, caminin minaresinden usulüyle söylenen ezanı dinlemenin içsel huzurunu ve özgürlüğünü almayın.
__________________
* Açık Gazete Ankara Temsilcisi
