Rus tankerleri İstanbul Boğazı’ndan geçmek zorunda kalmayacak. Plan, Rus petrolünün naklini kolaylaştırmayı, yani İstanbul Boğazı’nın sıkışık trafiğini aşmayı öngörüyor.
Rus tankerlerinin Bulgaristan’ın Burgaz limanında boşaltacağı petrol, boru hattıyla Yunanistan’ın Dedeağaç limanına aktarılacak ve buradan da Akdeniz’e açılacak. Bulgaristan’ın Karadeniz kıyısındaki Burgaz limanı ile Yunanistan’ın kuzeyindeki Dedeağaç limanını bir boru hattıyla birleştirme planının 13 yıllık geçmişi var.
Bugüne değin işler plan aşamasından proje aşamasına bir türlü geçemedi. Ancak bu toplantı, bir dönüm noktası olabilir. Rusya Federasyonu Başkanı Putin, Bulgaristan Cumhurbaşkanı Pırvanov ve Yunanistan Başbakanı Karamanlis anlaşma sağlarsa, sözkonusu boru hattı 2010 yılından önce tamamlanabilecek.
Yunanlı yetkililer, hazırlık çalışmalarının çoğunu bitirdiklerini ve bugün üç lider arasında bir mutabakat zaptına imza atılmasını beklediklerini belirtiyorlar. Yunanistan Başbakanı Kostas Karamanlis, Rus Itar-Tass ajanına demecinde, “Hem Yunanistan, Bulgaristan ve Rusya, hem de uluslararası toplumun yararına olacak” bu projeyi hayata geçirmek için koşulların olgunlaştığını söyledi.
Karamanlis, “Üç ülkenin temsilcileri son 27 aydır, jeo-stratejik ve ekonomik açıdan büyük önemi bulunan bu proje için aralıksız çalışıyor” dedi.
PAZARLIK BİTMEDİ
Bu girişimin dümeninde Rus lider Vladimir Putin var. Putin şimdiye değin kartlarını pek göstermedi. Ancak gözlemciler Rus liderin Sofya ve Atina hükümetlerine, ”Boru hattının yüzde 51’i Rusya’nın olur, gerisini de siz paylaşırsınız” diye bir teklifte bulunacağını ve ”Ya kabul edersiniz, ya da kalkar giderim” diyerek pazarlığa fazla bir yer bırakmayacağını tahmin ediyor.
Günde bir milyon varil petrol pompalaması beklenen 280 kilometrelik boru hattı için üç ülke de büyük umutlar besliyor. Rusya, tanker trafiğini hızlandırarak bu sayede nakil masraflarını indirebilecek. Halihazırda giderek daha çok sıkışan İstanbul Boğazı’ndan geçiş izni alabilmek için tankerlerin Karadeniz’de sıraya girip bazen 10 gün kadar beklemesi gerekiyor.
Bölgenin enerji haritasındaki ciddi oyunculardan biri olma fikri ise Yunanistan’ın iştahını kabartan unsur. BBC muhabiri Malcolm Brabant’a göre Dedeağaç’ta büyük bir terminal kuracağını söyleyen Yunanistan, petrolün çoğunu Yunan tankerleriyle taşımanın hayalini kuruyor.
ABD’DEN MUHALEFET
BBC’nin yorumuna göre ABD bu projeye karşı. BBC’nin değerlendirmesi aynen şöyle:
“Bugün Atina’daki toplantıya endişeyle bakan bir taraf varsa, o da Amerikalı Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice olmalı. Bu yıl başında Yunanistan’a yaptığı ziyaret sırasında Rice, Atina hükümetinden Rus doğal gazını satın almamasını istemişti. Washington, Rusya’nın Avrupa ülkelerini giderek büyüyen bir enerji kıskacına aldığından endişeli. Fakat Yunanlı yetkililerin Condoleezza Rice’a doğrusu pek kulak asmadığı anlaşılıyor. Yunanistan’ın Rusya ile arasındaki doğal gaz anlaşması 2016 yılında sona erecek. Yunan hükümeti bunu, bir 20 yıl daha uzatmayı planlıyor.” (BBC)
