Ağırlıklı olarak Endonezya’da faaliyet yürüten İslami Cemaat örgütü (JI), El Kaide’nin Güneydoğu Asya’daki kolu olarak kabul ediliyor. 2002’de 202 kişinin yaşamına mal olan Bali bombalamasını gerçekleştiren örgüt JI. Bu örgütün başka kanlı eylemleri de oldu. Bunlar arasında ikinci Bali bombalaması, Jakarta’daki çeşitli elçilik ve otel bombalamaları sayılabilir.
JI işi öyle ileri götürdü ki, özellikle Endonezya’da “eylem mevsimi” yarattı. Yani, yılın belli bir dönemi geldiğinde, JI bombaları ardı ardına patlıyordu. Son iki yıldır JI’ın değil bomba, mantar patlattığına bile şahit olmuyoruz. JI sustu.
İşte JI’ın “bitirilme” hikayesi…
JI eylemlerine 2000 yılında ülkede yaşayan Hristiyanlara ve kiliselere yönelik saldırılarla başladı. 2002 Bali bombalamasıyla Avustralya’nın canını çok yaktı. Avustralyalılar’ın en gözde tatil yerinde iki gece kulübünde eş zamanlı patlatılan bombalarda 88 Avustralyalı can verdi. Avustralya, Bali’ye yalnızca yaralıları kurtarmak için tıp personeli ve malzemesi göndermekle kalmadı. Uzman polisler de gitti. Bir süre sonra Endonezya polisi olayda rol alanların neredeyse hepsini yakaladı. Bu yakalamalarda Avustralya Federal Polisi’nin laboratuar ve teknik desteğinin büyük etkisi oldu.
Avustralya Federal Polisi ile Endonezya Polisi arasındaki ilişki o zamandan bu yana gelişti. Avustralya Federal Polisi’nin artık Jakarta’da bir bürosu bile var.
O dönemden bu güne kadar geçen zaman içinde JI’ın Merkez Komite üyeleri, silah ve bomba uzmanları, askeri kanat sorumluları, hepsi olmasa bile önemli oranda yakalandı. En başarılı operasyonlar bu yıl gerçekleştirildi. Grubun komutanı Abu Dujana ve ideoloğu Zakasih, “içerden” gelen bilgiyle yakalandı. Her önemli yakalamada, Avustralya Federal Polisi gazetecilerin ısrarlı sorularına “operasyon sırasında Avustralya polisi de oradaydı” karşılığı veriliyordu. Çatışmalara girip girmedikleri açık olarak ne yalanlandı, ne de doğrulandı.
Bu süre içinde şimdi öğreniyoruz ki, başka şeyler de oldu. Bunlardan en önemlisi, Endonezya’nın yakalanan JI üyeleri üzerinde uyguladığı “rehabilitasyon” programı.
Birinci Bali bombalamasını gerçekleştirenlerin elebaşıları üç kardeş. Bu kardeşlerden ikisi idam cezasına çarptırıldı. Üçüncüsü, pişmanlık gösterdi ve bu cezadan kurtuldu. Üçüncü kardeş Ali İmron şimdi hükümete çalışıyor. Ne mi yapıyor? İçerdeki ve dışardaki JI üyelerini terörden vazgeçirmeye uğraşıyor. İdama mahkum edilen diğer iki kardeş itirafçı değil.
Ali İmron, Amerikan elçiliğine saldıracak intihar bombacısını eğiten ve bombalı ceketi hazırlayan; Bali’deki gece kulüplerinde patlatılacak araçlardaki bombaları yerleştirip intihar bombacılarına nasıl ateşleyeceklerini öğreten kişi. İntihar bombacılarından birinin araba kullanmayı bilmediği ortaya çıkınca bomba yüklü aracı bizzat kulübün önüne kadar götürüp aracı son anda eylemciye devretmiş. O da aracı kendisiyle birlikte havaya uçurmuş.
Endonezya’da devlet denetiminde olmayan onbinlerce medrese var. Sadece Muhammidiyah adlı yardım kuruluşunun kontrolü altında olan medrese sayısı 14 bin. Bu medreselerde çocuklara din dersi veriliyor. Bu üç kardeşin ailesinin de bir medresesi var. Bir nevi yatılı İslami okul. Adı Al Islam. Pişmancı kardeş cezaevinden mektup, video kasetleri yoluyla medreseye mesajlar gönderip çocuklara masum insanları öldürmenin yanlış olduğu mersajı veriyor. Diğer kardeşler de aynı şeyi yapıyor, ama tersinden. Medrese öğrencilerine Allah yolunda ölmenin faziletlerini anlatıyorlar. JI’ın itirafçılarıyla, yolundan dönmeyenleri arasında ideolojik bir mücadele sürüyor.
JI’ın yakalanan militanları cezaevi sürecinden itibaren polis ve polisle çalışmaya başlayan eski militanlar tarafından ideolojik ablukaya alınıyor. Ailelerine yardım ediliyor. Cezalarını çektikten sonra serbest kalınca işe yerleştiriliyorlar. Bunlardan biri Java adasında JI komutanı olan Nasir Abas. JI’ın bu saygını komutanı artık kendi köyünde hükğümetin kemndisine tashih ettiği bir hektarlık tarlada çukolata hammaddesi kokoa yetiştiriyor ve yakalanan JI elemanlarıyla tartışmaya girip, gittikleri yolun yol olmadığını anlatmaya çalışıyor. Rehabilitasyon Programı, bu yıl yakalanan JI’ın ideoloğu (Emir) Zakasih’in bile devlet tarafına geçmesine yol açmış. Endonezya Polisi’nin verdiği bilgilere göre JI’ın en güçlü olduğu Java ve Sumatra Adası’ndaki teröristlerin yüzde 25’i artık polisle çalışıyor. Hatta bazı eski JI militanları Jakarta’da şirket kurup, polise “danışmanlık” hizmeti vermeye başlamışlar. Şirketin fiyakalı da bir tanımı var: “Security Consultancy”
General Suryadarma, Endonezya Anti Terör Polisi “Detachment 88”in Genel Müdürü. Namazında, niyazında, İnançlı bir müslüman. Cezaevindeki JI militanlarını “benim çocuklarım” diye tanımlıyor. Onlarla namaz kılıyor. Hatta geceleri cezaevinde kalıyor. Bütün bu JI’ı çökertme operasyonunun merkezindeki kişi, Suryadarma. Anti terör Polisi’nin adındaki 88 rakamı, Bali’de ölen 88 Avustralyalının anınısına benimsenmiş.
Suryadarma, basının karşısına bu güne kadar hiç çıkmadı. İlk kez Avustralya Radio National Programı muhabirini kabul etti. Programın suncusu söyleşi sırasında General’in telefonunun hiç durmadan çaldığını, arayanların çoğunluğunun cezaevindeki JI militanları olduğunu söyledi. Hatta teks mesajı çekenlerden biri Amrozi’ymiş. Amrozi, Bali bombalamasını gerçekleştiren üç kardeşten devlet tarafına geçmeyen ikisinden biri. Mesajında Amrozi, Generalden bir konuda yardım istiyormuş. General muhabire mesajı gösterip, “işte bizim zaferimiz” demiş.
Başta Avustralya olmak üzere batı ülkeleri, JI’ı yok etmesi için Endonezya’ya para pompalıyor. Avustralya, Jakarta’da eşine dünyada az rastlanacak bir DNA test laboratuarı kurdu. Güney Doğu Asya’da bu kalitede laboratuar sadece Avustralya’da var. Polisin eğitimi, araç gereç ve teknik malzeme ihtiyacı tamamıyla giderildi.
Avustralya, şimdi başka bir şey daha yapıyor: “Bataklığı kurutmak”, hükümet denetimi dışında faaliyet yürüten medreselerin radikallerin kontrolünden çıkarıp ılımlı – laik din eğitimi verecek hükümet kontrolünde okullara dönüştürmek için, Endonezya’ya milyonlarca dolar gönderiyor. Para, medreselerin “cihadist” yetiştirme merkezleri olmaktan çıkarılmasında kullanılacak.
