Ülkenin şu anki anayasası, 2013’te ikinci görev süresi dolan Aliyev’in yeniden aday olmasına imkan vermiyor.
Oylamada halka bu sınırlamanın kalkmasını isteyip istemedikleri soruldu.
Gözlemciler Aliyev’in referandumda istediği sonucu almasına kesin gözüyle bakıyor.
Seçim kurulu yetkileri, katılımın oylamanın geçerli olması için gereken %25 oranını rahatça geçtiğini açıkladı.
Muhalefet partileri ise oy çalındığını ve seçmenlere baskı uygulandığını söylüyor.
Muhalefetin, referandumun Aliyev’in otokratik bir düzen kurma çabasının bir parçası olduğunu ve demokrasiyi zayıflatacağını savunarak yaptığı boykot çağrısı ise başarılı olmadı.
Avrupa Konseyi’nin bir danışma kurulu da bu hafta cumhurbaşkanına sınırsız seçim imkanı verecek olan düzenlemenin, demokrasi yolunda “ciddi bir darbe” olduğunu söylemişti.
İlham Aliyev’in babası Haydar Aliyev de ülkeyi komünist rejim döneminde 1969-1982 yılları arasında yönetmiş; bağımsızlıktan sonra da 1993-2003 döneminde cumhurbaşkanlığı yapmıştı.
Petrol geliri azalıyor
İlham Aliyev halihazırda büyük bir petrol zenginliğine hükmediyor.
Azerbaycan’ın 2004-2009 dönemindeki yıllık büyüme oranı %20’yi geçmişti.
Ancak yakında ülkede petrol üretiminin azalmaya başlayacağı belirtiliyor.
Bazı gözlemcilere göre bu, bir sonraki başkanlık seçimlerine kadar ülkenin petrol gelirlerinin azalmaya başlaması anlamına gelebilir.
Muhalefet İlham Aliyev’in referandumu bu nedenle istediğini savunuyor.
Azeri ekonomi uzmanı Vugar Bayramov “Hükümet iktidarı paylaşmak istemediği için referandum düzenliyor. Önümüzdeki beş-altı yıl boyunca petrolden büyük paralar gelecek. İktidarda kalıp 10-20 yıl daha bu parayı kontrol etmek istiyorlar.” dedi.
Cumhurbaşkanlığının görev süresine yönelik sınırlamaların kaldırılması önerisinin, FM bandından yayın yapan yabancı radyoların yasaklanmasıyla aynı döneme denk geldiğine dikkat çeken Azeri muhalefeti, ülkede demokrasinin iyice gerilemeye başladığını savunuyor.
Yasak getirilen radyolar arasında BBC Dünya Servisi ve Amerika’nın Sesi de var.
Ancak iktidar partisi, ifade özgürlüğüne sınırlama getirdikleri iddialarını reddediyor.
Cumhurbaşkanlığı danışmanlarından Elnur Aslanov, “Biz kimseyi susturmaya çalışmıyoruz. Ama çifte standarta karşıyım. Yabancı yayın kuruluşlarını ülkemizde görmekten memnun oluruz fakat yasalarımıza uymak zorundalar.” dedi.
Aslanov referandumda ilgili eleştirileri de “Bunda bir sorun yok. Batılı liderler bile iki dönemden daha fazla görev yapabilmek için kuralların değiştirilmesini isteyebiliyor.” diye yanıtladı.
Bakü’deki BBC muhabirine göre de Aliyev’e halk desteği büyük ve pek az kişi, yaşadığı sorunlardan doğrudan Aliyev’i sorumlu tutuyor.
Halen dünya petrol fiyatlarındaki düşüş Azerbaycan ekonomisini olumsuz etkiliyor.
Ülkenin bu yılki bütçesi, petrol fiyatlarının varil başına 70 dolar olacağı varsayımı ile yapıldı.
Şu anda ise fiyatlar 45 dolar seviyesinde seyrediyor.
İlham Aliyev geçen Ekim ayında yapılan seçimlerde %85 oy alarak yeniden cumhurbaşkanlığına seçilmişti.
Ancak muhalif gruplara göre bu süreç Azerbaycan’ı demokratik başkanlıktan, monarşiye götürecek.
Referandumu 45 binden fazla yerel, 160 da yabancı gözlemci izledi.
Oylamanın 22 milyon dolara mal olduğu bildiriliyor. (BBC)
FOTOĞRAF: İlham Aliyev 2003’ten beri iktidarda.
