Macaristan’ın tanınmış sanat galerilerinden Abigail’de, geçenlerde Macar toplumunun önde gelen siyasetçilerinin de katıldığı, yani alışılmışın ötesinde yankı bulan bir açılış töreni vardı.
Yurtdışında yaşayan Macar sanatçıların eserlerini bir zamanlar yaşadığı ülkede de sergilemeyi amaçlayan ve “peygamberlerin memlekete dönüşü” adını taşıyan serginin bu seferki konuğu Fransa’da yaşayan bir Macardı.
Sergide elinde kadehiyle hükümet üyeleriyle sohbet eden, şakalaşan Macar ressamın en çok ilgi gören eserleri Fransa cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy’nin portresi, ve eşi Carla Bruni’nin elinde gitarıyla şarkı söylerken hazırlanmış tablosuydu.
Nicolas ve Carla’ya düğün hediyesi
Ressam, gazetecilere bu eserlerini, onlara küçük isimleriyle hitap ederek, “Nicolas ve Carla’ya düğün hediyesi” olarak hazırladığını söylüyordu.
Ve işin garibi, gazeteciler de buna şaşırmıyorlardı.
Çünkü Macar gazetecilerle, ana dilinde, yani Macarca konuşan bu ressam, Fransa cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy’nin, 1944’te Macaristan’ı terk eden ve o zamandan beri Fransa’da yaşayan babası Pal Sarkozy idi.
Macaristan’da doğup büyüyen ve 2’nci Dünya Savaşı sonunda bu toprakları terk eden Pal Sarkozy, çok maceralı hayatı boyunca, Afrika’da Fransız Lejonlarında askerlik yapsa da, ardından da aydınları hep kendisine çeken Paris’in sanat hayatında pişmiş olsa da, tam bir Macardı!
Dahası on nesil boyunca soy ağacı takip edilebilen Sarkozy ailesi asil bir Macar ailesiydi ve bu payeyi ailenin kurucusu sayılan büyük büyük dede Mihail Osmanlılara karşı savaşırken 1628-de Avusturya imparatorundan almıştı.
Yani Fransız Cumhurbaşkanı’nın geçmişi babası tarafından Osmanlı’ya karşı mücadele ederek asalet kazanan bir aileye uzanıyordu.
İlginçtir ki, Nicolas Sarkozy’nin anne tarafından atalarına baktığımızda, kaderinin onu anne tarafından da Osmanlıya bağladığını görüyoruz. Anne Yunanistan’dan 1890’larda Paris’e göçen Mullah ailesinin torunlarındandı. Bir Yahudi ailesi olan Mullah’lar da İspanya’da engizisyonların hışmından kaçarak Osmanlıya sığınan Yahudilerdendi.
Baba Pal Sarkozy, Budapeşte’de, kendini, mutlu ve mesut hissededursun, onun gelişiyle birlikte Sarkozy’lerin ne kadar Macar sayılabileceği konusu da elbette hemen tartışmaya açıldı.
Çoğunluk, baba Sarkozy’nin Macar kökenlerini reddetmiyordu. Bu tanınmış ailenin fertleri, bugün de Macaristan’da yaşamaya devam ediyordu. Ama oğul Sarkozy, yani Fransa Cumhurbaşkanı ne kadar Macar sayılırdı? İşte bu konu halkı böldü.
Kimi Macarlar, Fransa gibi dünyanın güçlü devletlerinden birinin başına kendi soydaşı sayılabilecek birinin oturmasından elbette pay çıkarmaya çalışıyordu.
Kimileri ise, babasının dört yaşındayken terk ettiği, Macarca bilmeyen, ve annesi tarafından Yahudi eğitimiyle harmanlanmış Fransız kültürünün etkisinde yetiştirilen bu göçmen kökenli Fransız’ın Macarlarla hiçbir alakası olamayacağı görüşündeydi.
Peki ama bu konuda hakkında konuşulan kişi, yani Nicolas Sarkozy ne diyor? Fransa cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından, hemen değilse bile kısa sayılabilecek bir süre sonra Macaristan’a ziyarete geldiğinde, babasının doğduğu Bocsa kasabasının kendisine teklif ettiği şehrin fahri vatandaşlığı onurunu bile geçiştirmişti.
Dahası, kendisini bir Macar olarak görmediğini dolaylı bir şekilde başka bir tarihte ima etti: Anne tarafının daha sonra Fransa’ya göçtüğü Yunanistan’ın Selanik şehrinde, onuruna verilen yemekte “benim köklerim buralara uzanıyor” diyerek, tarihsel kimliğini belirledi.
İşte Macaristan’ın bir galerisinde ressamın, elinde kadehiyle önünde poz verdiği ve Fransa Cumhurbaşkanını tasvir eden eserin, gerisinde böyle bir tarihsel perspektif yatıyor.
Ama bu tarihi perspektif sadece Macarlar açısından değil, bizim için de önem taşıyor.
Geçmişin labirentleri hakkında bilgi sahibi olmak, bize kuşkusuz, geleceği daha iyi anlamamızın yolunu açacak.
Çünkü, unutulmasın ki, Macar asıllı bir babayla, Selanik kökenli bir Yahudi annenin oğlu olan Fransa Cumhurbaşkanı yakın bir gelecekte, belki de Türkiye’nin Birleşik Avrupa’ya katılıp katılamayacağı hakkında söz sahibi olacak.
Ailesi, iki koldan da Osmanlı’ya bağlanan ikinci kuşak göçmen çocuğu Nikolas Sarkozy,
Türkiye hakkında hüküm verecek.
Bu da kaderin ilginç bir cilvesi olsa gerek.
_______________________
__________________
* Tarık Demirkan Budapeşte
Okurlarımıza, Macaristan ve komşu ülkelerle ilgili haberler için www.turkinfo.hu adresini ziyaret etmelerini öneririz…
