Sonatlar, uvertürler, senfoniler, dört kişilik telli sazlar için besteler, piano düetlerinden oluşan yüz saatlik bir müzik resitali. Bir radyonun 6 gün boyunca tüm programını tek bir besteciye ayırması pek sıradan bir olay değil. Oysa Beethoven’ın doğum ya da ölüm yıldönümü de olmadığına göre, BBC3 neden böyle birdenbire tüm yayınını Beethoven’a adadı? BBC3’den bir açıklama olmadığı için, belli bir neden yok.
Peki neden olmasın. Her olgunun ardında bir neden aramak zorundamıyız. Ya da, eğer gerçekten nedensiz hiçbir ‘şey’ olmuyorsa, bu nedenler kendi algılamalarımıza uymak zorunda mıdır?
6 gün boyunca tek bir besteciyi dinlemeyi kabul ettikten sonra gelen soru ise, neden Beethoven? Herkesin kendine göre bir görüşü olabilir Beethoven hakkında. Örneğin romantik müziğin öncüsü olması gibi. Ya da daha önce sadece birkaç parça dinlemiş olabilirsiniz besteciden, bu onu daha ayrıntılı tanımak için iyi bir fırsat olabilir. Beethoven’ın ’Ayışığı Sonatı’ gibi çok bilinen parçalarını eserin tümü içinde dinlemek olanağı da yaratabilir.
Oldukça çalkantılı bir özel yaşamı vardı Beethoven’ın. Çevresindeki hemen herkesle sürtüşmesi, aşırı içki düşkünlüğü, yakınlarını bile ondan uzaklaştırmıştı. Kardeşleriyle yaşadığı sorunları, kadınlarla kısa süren ilişkileri, baldızı ve yeğeni ile olan çekişmeleri, ki bu nedenle yeğeni intihara kalkmıştı, besteciyi çekilmez bir karakter olarak karşımıza çıkarır.
Müziği bunun yanında, tam tersine, dinleyen herkesin kalbinde bir yer bulmayı başarmıştır. Yaşamında bulamadığı gerçeği, uyumlu, mutlu ilişkileri, eserlerinde aramıştır sanki. Sabahın en erken saatinde bile insana huzur veren müziğiyle, Beethoven’ın olası her sabahki, akşamdan kalma haliyle bağdaştırmak oldukça güçtür.
57 yıllık yaşamı süresinde hiç kimseye anlatamadığı duygularını, paylaşamadığı acıları, sevinçlerini, neredeyse iki asırdır tüm dünyayla paylaşır müziğiyle. Haydn ya da Mozart kadar klasik olduğu gibi romantiktir de. Ancak, içe doğru yönelen bir romantizm değildir bu. Beethoven, müzikte en radikal arayışları bile romantizmle süslemeyi bilmiştir.
Herhalde bir besteciyi kariyerinde sağırlıktan daha fazla korkutabilecek bir şey yoktur. En verimli çağlarında, işitme duyusunu yavaş yavaş kaybetmeye başlaması yine de yazdığı notaların ses bulmasını önleyememiştir.
Bestelediği her notanın seslendirileceği bu 6 gün içinde ayrıca, bestecinin yaşamının bir portreside çizilecek. Sinemanın ünlülerinden John Hurt Beethoven’ın mektuplarını okuyacak. John Suchet biyografisinden pasajlar aktaracak.
Beethoven maratonu, BBC3’de 5 Haziran sabahı 9.00’da başlayacak ve 10 Haziran geceyarısı bitecek.
