Son zamanlarda yollarda sık sık bisiklet parklarına rastlıyorum. Eskiden bu park yerleri dikkatimi çekmiyordu, ama artık çekiyor. Çünkü çoğaldılar. Özellikle son bir yıldır bisiklet park yerlerinin sayısında ciddi artış oldu. Sadece park yerlerinde değil, bisiklet yollarında da ciddi artış var. Çünkü İstanbul Büyükşehir Belediyesi bisiklet park yerlerinin ve bisiklet yollarının yapımı için epey uğraş veriyor. Belediyenin yan kuruluşlarından biri olan İSPARK, İstanbul’daki büyük otoparkların içine ücretsiz bisiklet park yerleri de yaptı.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Avcılar, Bağcılar, Bahçelievler, Bakırköy, Bayrampaşa, Beşiktaş, Beykoz, Beyoğlu, Büyükçekmece, Eminönü, Esenler, Eyüp, Fatih, Gaziosmanpaşa, Güngören, Kadıköy, Kağıthane, Kartal, Küçükçekmece, Maltepe, Pendik, Sarıyer, Şişli, Tuzla, Ümraniye, Üsküdar, Zeytinburnu gibi 27 ilçe belediyesinde bisiklet yolları yapılması kararı aldı. Öncelikli olarak Bahçeköy, Bahçeşehir, Gürpınar, Kavaklı, Yakuplu’da işe girişildi. Buralarda bisikletli ve yaya ulaşım sistemi oluşturuldu. Ana yollar ara bağlantılarla zenginleştirildi. Bildiğim kadarıyla bu projeler henüz bitmedi, çalışmalar devam ediyor.
Bu tür şehircilik çalışmalarına sıcak bakan biriyim ama, bisiklet kullananların sayısını arttırmak için de aynı çabayı göstermeniz koşuluyla. Diyeceksiniz ki, düzgün bisiklet yolları yapılırsa bisiklet kullananlar da çoğalır. Doğru, ama bu çalışmaların bisiklet kullanımına önem vermek adına yapılması şartıyla…
Çünkü bizde pek öyle olduğu söylenemez. Bu projeler 2010 yılı için şehrin makyajı olarak görülüyor. Ben bu çabanın devamının geleceğini düşünmüyorum. Çünkü bisiklet kullanımı teşvik edilmeden bu tür projeler hayata geçiriliyor. Maksat dostlar alışverişte görsün. Üstelik birileri bu projelerden yüklüce para kazanıyor. Bir taşla iki kuş yani…
Bu göstermelik çabaların işe yaramayacağını nereden biliyorum biliyor musunuz? Konya’dan… Türkiye’de en çok Konya’da bisiklet kullanılıyor. Ne de olsa düz ova. Alaaddin tepesine, tepe dediklerine göre Konya’nın ne kadar düz bir şehir olduğunu varın siz hayal edin.
Konya’da bisiklet kullanımı evvelden beri yaygındı. Burada bisiklet yarışları da yapılıyor. Türkiye’deki toplam bisiklet sporcusunun yarıdan fazlası Konyalıdır. Düşünün İstanbul’da veledrom yok, ama Konya da var. Anlayacağınız yol bisikletçiliği kadar pist bisikletçiliği için gerekli olan koşullar Konya’da mevcut. Üstüne üstlük Konya Büyükşehir Belediyesi kent merkezinde 70 kilometrelik bisiklet yolu da yaptı. Buna rağmen Konya’da bisiklet kullanan sayısında var olandan fazla bir artış olmadı. Bu bisiklet yollarının amacına uygun kullanılmadığı bilinen bir gerçek… Yollar genellikle akşamcıların mekanı haline gelmiş. Gündüzleri ise oto park olarak kullanılıyor.
Çünkü en çok bisiklet kullanan şehir olan Konya’da bile insanlar bisiklet kullanmanın ne demek olduğunu bilmiyor. Bisikleti nasıl kullanacağını, nerelerde kullanacağını, nerelere park edeceğini bilmiyor. Bilenler de işgal edilen bisiklet yollarının neresinden geçeceğini şaşırmış durumda. İstanbul’da da farklı bir durum yok.
Çünkü amaç bisiklet kullanımını teşvik etmek değil.
Eğer öyle olsaydı içimizde bisikletin spor olduğunu bilmeyen olur muydu? Bugün bisiklet sporunu duymayan insanlar var. Bisiklet federasyonu olduğunu bilenlerin sayısı herhalde fazla değildir. Çevrenizde çocuğunu bisiklet sporu yapsın diye teşvik eden birini tanıyor musunuz? Bizim çocukluğumuzda çocuklar sokaklarda bisiklet kullanırdı. Şimdi İstanbul ve İstanbul gibi büyük şehirlerde buna izin veren aile kalmış mıdır? Sokakların her anlamda işgal edildiği bir şehirde kim güvenir de çocuğunu sokağa bırakır?
Bisiklet kullanımı nasıl teşvik edilir biliyor musunuz?
Her yıl 22 Eylül’de kutlanan “otomobilsiz gün” etkinlikleriyle falan olmaz bu iş. Bunların pek bir işe yaramadığı görüldü.
Göz önünde olan kişiler bisikletine atlar va halkın içine karışırsa bu iş olur. Sanatçısı, politikacısı, futbolcusu vs. bisikletine atlayacak ve spor olsun diye değil, bir yerden bir yere gitmek için bisiklet kullanacak. İşine bisikletle gidecek örneğin.
Bisiklete binmiş bir Tayyip Erdoğan figürü ne kadar etkili olur değil mi?
İşine bisikletle gelen genel müdür, altında çalışanlara güzel bir örnek olmaz mı? Film setine bisikletiyle gelen bir oyuncu, konser ya da oyununa bisikletiyle gelen bir sanatçı örnek teşkil edecektir.
Bisiklet kullanımı işte böyle teşvik edilir.
