Rize İdare Mahkemesi, Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından Borçka Aralık Köyü’ndeki Taşköprü HES Projesi için verilen ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararının ‘açıkça hukuka aykırı olduğu’ sonucuna vararak bakanlığın bu kararını iptal etti.
Davayı açan köylülerin avukatı Bedrettin Kalın, böylesine önemli bir alanda ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararı verilmiş olmasını, “inanılmaz bir gaflet ve ihanet” olarak değerlendirdi. Son dönemde HES’lere karşı açılan davalarda bir çok iptal kararına imza atan Rize İdare Mahkemesi üyelerinin tamamının bir süre önce HSYK atamalarıyla değiştirildiği belirtildi.
MAHKEME, ‘BAKANLIK YASALARA AYKIRI ÇED KARARI VEREMEZ’ DEDİ
Artvin’in Borçka ilçesine bağlı Aralık Köyü sınırları içerisinde TG Elektrik Üretim A.Ş. tarafından yapılması planlanan 15 megavat kurulu gücündeki Taşköprü Regülatörü ve HES projesi için Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından, 4 Nisan 2008’de verilen ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararına karşı köylülerin Nisan 2009’da Rize İdare Mahkemesi’nde açtığı ‘iptal’ davası çevrecilerin lehine sonuçlandı. Mahkeme, gerekçeli iptal kararında bakanlığın yasa ve yönetmeliklere aykırı olarak ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararı veremeyeceğine hükmetti.
‘AÇIKÇA HUKUKA AYKIRI’
Mahkeme, HES projeleri için eski Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından verilen ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararlarının bir kez daha ‘açıkça hukuka aykırı’ olduğu sonucuna vardı. 23 Haziran 2011 tarihli gerekçeli ‘iptal’ kararında, Anayasa’nın 17 ve 56. maddelerine atıfta bulunan mahkeme, 4856 sayılı Çevre ve Orman Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanun maddelerine de vurgu yaptı. Kararında, 2872 sayılı Çevre Kanunu ve ÇED Yönetmeliği’nin ilgili maddelerine de vurgu yaparak, Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası anlaşmalara göndermelerde bulunan mahkeme, bölgede yaptırılan bilirkişi incelemesi sonrasında hazırlanan bilimsel raporlara da ver verdi.
ÇALIŞMALAR BİLİMSEL DEĞİL
Aynı havza ve akarsu üzerinde halen çalışır durumda bir HES projesi bulunan vadide başka HES projeleri olduğu, bölgenin ekolojik dengesi ile flora ve fauna çeşitliliği açısından özellik arz ettiği ve suyun ve vadinin çoklu kullanımının söz konusu olduğuna da vurgu yapan mahkeme, söz konusu kararın ve bölgede yapılan çalışmaların yetersiz ve eksik kaldığı, teknik ve bilimsel kriterler içermediği sonucuna vardı. Kararda Bakanlığın ilgili yasa ve yönetmeliklerin yanında mevzuata aykırı ve çelişecek yönde kararlar verdiği yönünde belirlemelere de yer verilirken; Rize’nin İkizdere Vadisi üzerinde yapılması planlanan Selin-2 HES projesine de atıfta bulunuldu.
AV. BEDRETTİN KALIN: ‘HES’LERİN HUKUKSUZLUĞU ORTAYA KONDU’
Mahkemenin gerekçeli iptal kararını değerlendiren, Aralık köyü sakinlerinden Mahmut Keskin ve arkadaşları tarafından açılan davanın avukatı ve Derelerin Kardeşliği Platformu gönüllü avukatlarından Bedrettin Kalın, HES projelerindeki hukuksuzluklar ile yasa dışılıkların bir kez daha yargı kararıyla ortaya konulduğunu vurguladı.
‘ÇED GEREKLİ DEĞİLDİR’ KARARI, İNANILMAZ BİR GAFLET VE İHANET!
Aralık Köyünde daha önce yapılan ‘Aralık HES’ projesi için köylülerin, çevresel etkileri olmayacağı ve zarar vermeyeceği konusunda ikna edildiğini anlatan Kalın, “Ancak bu HES bitirildikten sonra köylüler projenin zararlarını gördü ve hemen bu HES’in üzerinde yapılması düşünülen Taşköprü HES projesinin yapılmaması için mücadele etmeye başladı. Bu kapsamda açılan dava sonrası yapılan keşifte de çevresel etkilerin çok büyük olduğu anlaşıldı. Gerçekten de proje alanı çok önemli bir alandır. Bir tarafı Maçahel havzasıdır. Aralık çayı ise Borçka Karagöl’den gelen sudur. Yani köyün bir yanı ülkenin tek biyosfer rezerv alanı olan Maçahel, üst yanı ise Borçka Tabiat Parkı alanıdır. Böylesine önemli bir alanda ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararı verilmiş olması, inanılmaz bir gaflet ve ihanettir. Mahkeme bu durumu takdir etmiştir. Bu karar özellikle çevreye ve doğal yaşama yönelik saldırıların giderek yoğunlaştığı bir dönemde nefes almamızı, güç almamızı sağlaması açısından önemli bir karar olmuştur. Rize İdare Mahkemesinin yerleşik hale gelen kararlarından birisidir. Umarız bu mahkemenin son kararlarından birisi olmaz” dedi.
MAHKEME ÜYELERİNİN TAMAMI DEĞİŞTİRİLDİ
Bir süre önce açıklanan HSYK atamalarıyla Rize İdare Mahkemesinin bütün üyelerinin değiştirildiğine vurgu yapan Av. Bedrettin Kalın, bu dönemde sadece yargıçların değil, seçimlerden hemen sonra ÇED Yönetmeliği İmar İzni Yönetmeliği’nin de değiştiğine dikkat çekerek, “Küresel sermaye ve onun ortakları sularımıza ve derelerimize yönelik planlarında geri adım atmıyorlar. Bizim tek dayanağımız ise halkın örgütlü gücü ve evrensel hukukun verdiği haklar. Bu iki alandaki mücadeleyi güçlendirmekten başka şansımız kalmıyor” şeklinde konuştu.
