Amerikalılar son derece pragmatist ve pratik düşünürler. Her toplumun belli bir karakteristiği vardır, Amerikan toplumunun ilk elde akla gelen özelliği budur. Doğrusu ‘İlk zenci başkan’ olarak ‘cambaza bak cambaza’ misali, bu Obama oyunu iyi bir oyun! Bush’un şahsında gerçek yüzünü gösteren ABD, halklar nezdinde ciddi olarak yıpranmış, özellikle Ortadoğu ve ön Asya’da bu durum ileri noktalara varmıştı. Dünya çapındaki İslami yükselişin Obama’nın kimliğinde çağrışımları vardı ve üstelik onun kimliği ezilen,baskı altında tutulan kimliklerin hak talepleri üzerinde yumuşatıcı etkiler de yapıyordu. Hele Obama’nın kurulu düzene karşıymış gibi sunulması yok mu? Finansal sermayenin merkezi Wall Street’in tüm köşe adamları Obama hükümetinin ekonomi yetkilileri oldukları ve Gazze katliamı karşısında ‘ilgisiz’ tavrı ortada olduğu halde.Kısacası Obama rolünü gayet iyi oynuyor ve Amerikan egemen sınıfının desteğini hak ediyor.
Obama’nın başkan olduktan sonra ziyaret ettiği ilk ülke Türkiye oldu. Üstelik Yunanistan’ı ziyaret etmedi, halbuki öncesinde hiçbir ABD başkanı bu ülkelerden birini ziyaret etmeyle sınırlamazdı kendini.İki ülke arasında karşılıklık vardı: biri ziyaret edilmişse diğeri de edilirdi. Bu eğilim ilk kez bozuldu.Yunan basınının feryadına kulak dahi asmayan Obama,Türkiye ziyaretinden sonra doğrudan Irak’a gitti.Bayan Clinton ‘da ABD Dış işleri bakanı seçilir seçilmez ayağının tozuyla soluğu Ankara’da almış ve hemen ardından İran’a gitmişti. Bunlar sıradan gelişmeler değil, kapalı kapılar ardında son derece önemli tarihi sonuçlar yaratacak kararlar alınıyor kanaatindeyim.
Ne olabilir? Anlaşılan şu ki bu olayın merkezinde Pakistan’ı da etkileyen Afganistan’daki gelişmeler yer alıyor. Amerika Afganistan’da kaybediyor. Sovyet Rusya’nın Afganistan’da kaybetmesinin sonunun başlangıcı olduğunu gayet iyi bilen ABD, soğuk terler döküyor. Üstelik tek başına Afganistan kaybedilmiyor,Taliban etkisi Pakistan’ı da sarmış durumda. Pakistan İstihbarat örgütü hemen hemen Taliban kontrolüne girmiş gibi.Afganistan’da kaybetmek; Pakistan’da, Güney Asya’da , Asya’nın petrol ve enerji kaynakları üzerindeki paylaşım kavgasında kaybetmeyi getirebilecek. Rusya süreçten güçlü çıkacak. Zaman içinde Çin’in güçlenmesinin daha bir elverişli koşulları doğacak. Dahası Afganistan’ı kontrol eden ve ele geçiren Siyasi İslam, kaçınılmaz olarak Hindistan’ın müdahalesiyle karşılaşacak. Gelişmenin bu noktası, ABD ile Rusya’yı karşı karşıya getirir ve ilişkileri ciddi bir biçimde krize sokar.
Bu kadar önemli bir konuda Almanya-Fransa eksenli AB, ABD’nin NATO çerçevesindeki taleplerine destek vermedi. AB ayrıca mali disiplin ve finansal sermayeye sınırlama getirilmesini istedi. ABD’ye tek desteği İngiltere verdi, ama bu yetmezdi. ABD için, Türkiye ve İran ile ilişkileri bu noktada önem kazandı. Bu yeni bir durum değildi, Bush’un son dönemlerinde gündeme getirilen bu politikayı uygulama Obama’ya nasip oldu.
Amerika aynı anda iki savaşı yürütemiyordu.Bu ‘iki buçuk savaş ‘teorisi’nin iflası demekti. Bu nedenle hegemonyasını güvence altına alıp Irak’tan çekilmesi gerekiyordu. Irak’ın uygun noktalarında üslenmesi, Irak’ın tek devlet altında bütünlüğünün korunması önemliydi. Bunu, Türkiye ve İran’ın, özellikle Türkiye’nin kabul etmesi ve bir nevi bu politikanın güvencesi olması gerekiyordu. Irak’ın tek devlet ve toprak bütünlüğü içinde Kürt Yerel Yönetimi’nin kabülu karşılığında PKK’nin tasfiyesi Türkiye tarafından istendi.’Evet’ dendi. İran, ilişkilerin aracısız yürütülmesi ve giderek normalleştirilmesi, PJAK’ın tasfiyesi üzerinden sürece dahil oldu. İran’ın, Afganistan/Pakistan sorunu karşısında ‘nötr’ durması, Irak’ın toprak bütünlüğünü kabul etmesi kafi geldi. Böylece ABD, Türkiye, İran ve Bölgesel Kürt Yönetimi’nin ‘koşullu ittifak’ı ortaya çıkmış oldu.
XIX. yüzyılın emperyal İngiltere’si Hindistan’daki çıkarlarını herhangi bir şekilde tehlikeye atmamak için Hint yolu üzerindeki ülkelerin yönetim ilişkilerini bu yönlü düzenlerdi. Tarihe ‘Büyük oyun’ diye geçen İngiliz oyunuydu bu! Mısır ve Filistin’inde içinde olduğu Osmanlı devleti, İran ve Afganistan ‘Büyük oyun’un parçaları oldular genellikle. Batı’nın ‘hasta adam’ dediği Osmanlı devleti yarım yüzyıl bu politikanın sonucu ayakta kalabildi.Günümüzde, İngiltere’nin yerine Emperyalist ABD, Hindistan’ın yerine onunla ilişkili Afganistan ve Pakistan, Hint kumaşı ve baharatı yerine bugünün zenginlikleri, doğal enerji kaynakları geçmiş bulunuyor.
İngiltere Hint yolu için‘hasta adam’ı elli yıl yaşatabildi. Amerika Afgan yolu için ne kadar yaşatabilecek bilmemiz mümkün değil, üstelik Kürt Özgürlük hareketinin bastırılması hesabı pahasına!
Ancak tarih yanlış hesapların Bağdat’tan dönüşüne çok şahit olmuştur!
_______________________
* 78’liler Girişimi Sözcüsü
