Bu günlerde en çok sorulan ve cevabı en çok merak edilen soru şu: “Cumhurbaşkanı kim olacak? Recep Tayyip Erdoğan mı, yoksa diğerleri mi? Zaman zaman Başbakan “cumhurbaşkanı meclis dışından da olabilir” mesajını veriyorsa da, biz yine de diğerlerinden Bülent Arınç, Abdüllatif Şener, Abdullah Gül, Vecdi Gönül vs. gibi isimleri anlamalıyız.
Bildiğiniz gibi Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in görev süresi mayıs ayında dolacak. Genel seçimler de bir aksilik olmazsa kasım ayında yapılacak. Muhalefet, cumhurbaşkanlığı tartışmalarının başladığı günden bu yana, şu andaki mevcut meclisin halkı temsil etmediğini söylese de, AKP tüm bu eleştirilere ısrarla, erken seçim olmayacağı ve yeni cumhurbaşkanını şu andaki meclisin seçeceği cevabını veriyor.
Artık cumhurbaşkanlığı seçimine az bir süre kaldı. Bu konuda konuşmama kararı alınmasına rağmen herkes eteğindeki taşları teker teker dökmeye başladı. Başbakan bile her yıl yaz aylarında yaptığı Kızılcahamam kampını, bu yıl ocak ayına alarak, hem partisinin hem de Türkiye’nin genel değerlendirmesi yaptı. Yine de AKP’nin ve Başbakan’ın kafasının net olduğunu söylemek zor.
Aslında eğer bir partinin TBMM’deki milletvekili sayısı cumhurbaşkanı seçmeye yeterli ise, kafaların karışık olmaması gerekir ama, bu kez durum biraz farklı. Çünkü tarih tekerrür etmeyebilir. DP’li milletvekillerinin oylarıyla cumhurbaşkanı seçilen Celal Bayar, ANAP’lı milletvekillerinin desteğiyle köşke çıkan Turgut Özal ve DYP’li milletvekilleri sayesinde Çankaya’ya taşınan Süleyman Demirel örneğinde yaşananlar bu seçimde olamayabilir.
Yapılan kulisler de bunu gösteriyor zaten. Kulislerde Recep Tayyip Erdoğan’ın aday olacağı konuşulmasına rağmen, Başbakan konuşma yasağını koruyor ve açık vermemeye çalışıyor.
Bülent Arınç, Erdoğan’dan sonraki en güçlü aday. Bülent Arınç her ne kadar “Tayyip Bey aday olmak isterse hiçbirimiz itiraz etmeyiz. O cumhurbaşkanı olur. Kendisi istemezse ve başka birini önerirse ben onun dediğine ‘ hayır’ demem. Varsa çekincelerim söylerim. Erdoğan cumhurbaşkanı olursa Abdullah Gül’ ün başbakan olacağı ise yüzde yüzdür” dese de, gözünün cumhurbaşkanlığında olduğu biliniyor. Bunu da “Tayyip Beyin ikinci iktidar döneminde de görevde kalması yararlı olacaktır ama, isterse köşk için de onu seçeriz” diyerek belli ediyor.
Cumhurbaşkanlığı konusunda yaptığı açıklamalarla sessizliği bozan bir başka isim de Abdüllatif Şener oldu. O da Başbakan’ın Çankaya’ya çıkması halinde AKP’nin ANAP’ta olduğu gibi genel başkanlık sorunu yaşamayacağını, Abdullah Gül’ün genel başkan ve başbakanlık koltuğuna oturacağını söyledi. Abdüllatif Şener bu açıklamasıyla, AKP’nin gelecek seçimlerden oy kaybetmeden, hatta oylarını arttırarak çıkacağını savundu.
Oysa Başbakan, Şener’le aynı düşünceyi paylaşmıyor. Erdoğan’ın her ne kadar tek arzusu cumhurbaşkanlığı makamına oturmak olsa da, artık bu arzusunu kolay kolay gerçekleştiremeyeceğini fark etti. Konu hakkında konuşmasa da, yaptığı açıklamalardan kesin karara varmış olmadığı anlaşılıyor. Gerçi “cumhurbaşkanı ben olacağım” dese, önünde bir engel olmadığını ve seçileceğini biliyor. Üstelik yerine bırakacağı adam da belli olduğu için gözü arkada kalmayacaktır. Ama o partisini ayakta tutan gücün kendisi olduğunun da farkında. Bu konuda Abdüllatif Şener kadar rahat değil. Partide çıkacak olan çatlak sesler, cumhurbaşkanlığı seçiminden birkaç ay sonra yapılacak genel seçimlerde oy kaybına neden olabilir. Mecliste kaybettikleri her koltuk onun Çankaya Köşkü’nde diken üzerinde oturmasına neden olacaktır.
Bu nedenle köşke, kendisine muhalefet etmeyecek birini çıkarabilir. Çıkarabilir çıkarmasına da, işte burada işler biraz tıkanıyor. Genel bir gerçek var ki, o da, hiçbir liderin kendinden üstün bir mevkiye kendi altındaki birini çıkarmak istemeyeceğidir. Bu yüzden pek olası gözükmese de, meclis dışından birinin adaylığı da söz konusu olabilir.
Diyelim ki Erdoğan bugüne kadar yapılmayanı yaptı ve Çankaya’ya güvendiği bir adamını gönderdi. Bu durumda işler yine istediği gibi gitmeyebilir ve parti içinde rahatsızlık başlayabilir. Hatta AKP’den, kendi adayına rakip adaylar bile çıkabilir. Böylece cumhurbaşkanını seçmek için gerekli olan oy çoğunluğunu tutturamayabilir.
Farz edelim ki, Başbakan’ın istediği aday cumhurbaşkanı oldu ve AKP seçimlere yine Tayyip Erdoğan’ın genel başkanlığıyla girdi. Yine de AKP bir önceki seçimlerdeki kadar rahat olmayacaktır. ABD ile yaşanacak ters bir durum, Irak’a yapılacak bir operasyon vs. gibi şimdiden ne olacağı kestirilemeyen ani dalgalanmalar, AKP’nin tek başına seçilme şansını azaltabilir.
Geçen ay MİT’in yaptığı açıklama ve hemen ardından gelen Hrant Dink cinayeti gibi olaylar bir zincir şeklinde devam edebilir ve ülke bir çıkmaza girebilir. 2007 yılında iç ve dış siyasette neler olacağını, hükümet de dahil kimse şimdiden tahmin edemiyor. Bu yüzden birbirinden çok alakasız da gözükse de bazı olaylar arasında bağ kurmalıyız. Kim ne açıklama yapıyor, arkasından ne gibi olaylar oluyor iyice gözlemlemek, özellikle iş dünyasının nabzını iyi tutmak gerek.
Örneğin son günlerde, iş dünyasından, medyadan, hatta AKP’den bazı isimler Erdoğan’ın başarılı icraatlarından sıkça söz ediyor. Bunu ve yukarıda söz ettiğim ayrıntıları biraraya getirerek, Türkiye’deki hakim gücün Erdoğan’ın Çankaya’ya çıkmasını istemediği sonucunu çıkarabiliriz.
Bu durumda Başbakan’a düşen, yıllardır hayalini kurduğu köşke veda etmek ve oraya hakim güçlere sorun çıkarmayacak birini oturtmak olacaktır.
Bu kim mi olur?
Bugünden tahmin yürütmek doğru olmaz ama, birkaç aday var. Bence 23 Nisan konuşmasıyla muhalefetin ve toplumun bir kesiminin tepkisini alan Bülent Arınç bu adaylardan biri değil. Ben Abdullah Gül isminin üzerinde duruyorum ama, birçoklarına göre Başbakan, hükümetin temel taşlarını yerinden oynatmak istemeyeceği için onu Çankaya’ya çıkarmayacaktır. Geriye Deniz Baykal’ın da onay verdiği Devlat Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener ve Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül kalıyor.
Eğer sürpriz adaylar çıkmazsa – ki çıkması muhtemeldir- bana göre bu isimler arasında Vecdi Gönül’ün şansı daha fazla. Vecdi Gönül, sadece siyaset adamı değil, aynı zamanda üst düzey bürokrat ve mülki amir olma sebebiyle de bu makama düşünülüyor olabilir. Ayrıca bunun ne kadar etkisi olacaktır bilemiyorum ama, bildiğim kadarıyla eşi de türbanlı değil.
Kısacası “cumhurbaşkanı kim olacak?” sorusunun doğru cevabını bugünden vermek zor ama, bugünden görünen bir şey var ki, bu Recep Tayyip Erdoğan olmayacak.
