Turizm yatırımları, ikinci konutlar, endüstri yatırımları, kaçak kum alımı ve diğer insan faaliyetleri, aynı gezegeni paylaştığımız bu sevimli canlıların yaşam alanlarını giderek daraltıyor. En büyük tehditlerden biri olan ışık kirliliği ise yavru deniz kaplumbağaların denize ulaşmasını engelleyerek ölümlerle sonuçlanabiliyor.
CARETTALARIN GELECEĞİ İÇİN KAPSAMLI ÇALIŞMA
WWF-Türkiye tarafından GEF Küçük Destek Programı (SGP) işbirliğiyle başlatılan “Deniz Kaplumbağaları Yuvalama Kumsalları Hızlı Değerlendirmesi” başlıklı çalışma ile yuvalama kumsallarının güncel durumunun belirlenerek alanların daha etkili korunması için önerilerin ortaya konulması hedefleniyor. 20 Haziran ile 12 Temmuz tarihleri arasında yürütülen çalışmayla, WWF Türkiye tarafından 2003 yılında yapılan benzeri çalışmanın karşılaştırılarak yuvalama kumsallarının durumu ve alanlara yönelik tehditleri içeren bilgilerin güncellenmesi amaçlanıyor.
TÜRKİYE KIYILARINDAKİ 21 KUMSAL ADIM ADIM İNCELENİYOR
Üç ayrı ekiple yürütülen çalışma, Batı Akdeniz, Orta Akdeniz ve Doğu Akdeniz olarak ayrılan bölgelerde yürütülecek. Proje tamamlandığında Muğla Ekincik’ten Hatay’ın Samandağ kıyılarına kadar toplam 270 kilometrelik kumsal alanı adım adın incelenmiş olacak. Çalışma kapsamında gündüz, 21 kumsalın koordinatları, doğal oluşumları ve yapıların kapladığı alan gibi bilgiler GPS ile belirlenirken, gece de çalışmasında kumsallardaki ışık durumu ve insan faaliyetlerine bağlı olumsuzluklar not ediliyor.
NİLÜFER ARAÇ: ‘TEKNOLOJİ ÇALIŞMALARI KOLAYLAŞTIRIYOR’
Proje kapsamında Antalya Çıralı kumsalında çalışma yürüten ekipten WWF Türkiye Doğa Koruma Sorumlusu Nilüfer Araç, konuyla ilgili sorularımızı yanıtladı. 2003 yılında bu konuda çalışan uzmanlardan birer kişinin ekiplerde yer aldığı bilgisini veren Araç, teknolojik donanımların 2003 yılına göre daha iyi durumda olmasının çalışmalarını kolaylaştırdığını söyledi.
‘DEĞİŞİM İZLENMEZSE KONTROL DIŞINA ÇIKABİLİYOR’
Yapılan çalışmayla izleme ve değerlendirme yöntemini daha pratik hale getirmeyi amaçladıklarını dile getiren Araç, “çünkü kumsalların ekolojik yapıları ve insan aktiviteleri sürekli değişiyor. Bu değişim yakından izlemezse kontrol dışına çıkabiliyor. Çalışmamızın sonuçlarını masa başında daha net göreceğiz” diye konuştu.
ŞEZLONGLAR YÜZÜNDEN YAVRULAR YUVADAN ÇIKAMIYOR
Çalışma sonuçlarının bir raporla kamuoyuna açıklanacağını dile getiren Araç, Batı Akdeniz bölgesinde yuvalama alanlarında ortaya çıkan en büyük sorunun turizm baskısı olduğunun altını çizerek yerel yönetimlerin bu konuda bilinçli olmalarının önemine işaret etti. Fethiye bölgesinde yoğun şezlogng kullanımı yüzünden kimi yerde kaplumbağaların yuvadan çıkabileceği alan kalmadığına dikkat çeken Araç, “bazı kumsallarda kıyı kenar çizgisine kadar şezlonglar var. Örneğin Tekirova’da şezlonglardan yürümek bile mümkün değil. Kimi yerde enerji yatırımı ya da başka sorunlar da var. Aslında alınabilecek önlemler çok basit. Işık kaynaklarını perdelemek, şezlongları yuvalama bölgelerinden uzak tutmak ve insanları bilgilendirmek yeterli. Bu kadar basit önlemlerle nesli tehlike altında olan bir türü koruyabilmek bizim için bir şans aslında. Bu konuda biraz daha çaba harcanması durumunda sonuçların çok daha pozitif olacağına inanıyoruz” diye konuştu.
‘CARETTALAR ÇIRALI’NIN MAVİ BONCUĞU’
Caretta’ların önemli bir turizm değeri olduğunu da vurgulayan Araç, bunun en güzel örneğinin şu anda 63 yuva bulunan Çıralı’da yaşandığını belirterek, “Çıralı’daki insanlar bu türe karşı daha hassas davranıyor. Carettalar Çıralı’nın mavi boncuğu gibi adeta” görüşünü dile getirdi.
‘IŞIK YÜZÜNDEN YAVRULAR KARAYA YÖNELİP ÖLÜYORLAR’
Türkiye genelinde deniz kaplumbağaları yuvalama kumsalları için öncelikli tehditlerin kısa zamanda çözülmesi gerektiğinin de altını çizen Araç, “denizin karşısındaki tarafta daha güçlü bir ışık kaynağı varsa yavrular karaya doğru yöneliyorlar ve kuruyup ölüyorlar. Yavru ölümü gerçekten bu neslin devamı açısından çok önemli bir sorun. Demre kumsalına yakın noktada başlayan yat limanı ve otel projesi hakkında bu anlamdaki çekincelerimizi yere yöneticilerle de paylaştık” dedi.
ÇALIŞMALAR HANGİ KUMSALLARDA YÜRÜTÜLÜYOR
Batı Akdeniz bölümünde; Muğla sınırlarında bulunan Ekincik, Dalyan, Dalaman ve Fethiye ile Antalya sınırlarındaki Patara, Demre, Kumluca, Çıralı ve Tekirova kumsalları yer alıyor. Orta Akdeniz bölümü Antalya Belek, Kızılot, Demirtaş ve Gazipaşa ile Mersin’in Anamur’da bulunan Göksu Deltası’nı kapsarken, Doğu Akdeniz bölümü de Mersin Alata, Davultepe ve Kazanlı ile Adana Akyatan, Yumurtalık ve Hatay Samandağ kumsalları bulunuyor.
Carettalar için yuvalama dönemi başladı
Çıralı kumsalı carettaların önemli yuvalama alanlarından biri
Çıralı’da 63 yuva bulunuyor
Çıralı’da yerli halkın kurduğu kooperatif carettaların koruma çalışmalarını yürütüyor
WWF Türkiye Doğa Koruma Sorumlusu Nilifer Araç
WWF Türkiye ekibi 21 kumsalda çalışma yürütüyor
Yavru carettalar yuvadan çıkıp denize yürüyorlar…
