Obama, Washington’ı ziyaret eden İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Beyaz Saray Oval Ofis’te biraraya geldi.
Görüşmenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında Obama, İsrail’in bazı malzemelerin Gazze’ye girmesine izin verme kararından duyduğu memnuniyeti dile getirerek, bunun “gerçek bir ilerleme” olduğunu belirtti.
İsrail’in barış istediğine ve doğrudan görüşmelerin yeniden başlatılması konusunda ciddi olduğuna inandığını ifade eden Obama, ABD’nin, İsrail’den, güvenliğini zayıflatacak bir adım atmasını hiçbir zaman istemeyeceğini vurguladı.
Obama, ülkesi ile İsrail arasındaki ilişkilerde anlaşmazlıklar yaşandığı yönündeki yorumlara katılmadığını belirterek, İsrail’e verdiği desteğin hiçbir tereddüt içermediğini bildirdi.
İsrail protestosu
Obama ile Netanyahu’nun Beyaz Saray’daki görüşmesi sırasında, Beyaz Saray’ın önündeki Lafayette Parkı’nda toplanan bir grup gösterici, İsrail’i protesto etti. Göstericiler, ABD’nin İsrail’e yardımlarının sona ermesi ve İsrail’in Gazze’ye uyguladığı ablukayı kaldırmasını isteyen sloganlar attı, Filistin ve Gazze halkı için özgürlük talep eden pankartlar taşıdı. Aralarında bazı koyu dindar Musevilerin de bulunduğu göstericiler, ellerinde Türkiye ve Filistin bayraklarının yanı sıra iki bayrağın birleşiminden oluşan bayraklar da taşıdı. Gösteride herhangi bir şiddet olayı yaşanmadı.
Bir soru üzerine, İsrail ile Filistinliler arasında doğrudan görüşmelerin, Yahudi yerleşimlerinin inşası konusundaki kısmi moratoryumun Eylül ayında sona ermesinden önce başlayacağını umduğunu kaydeden Obama, İsrail’in bir dizi “kendine özgü” güvenlik tehdidiyle karşı karşıya olduğunu, nükleer programından dolayı İran’a baskı uygulamaya devam edeceklerini söyledi.
Netanyahu da Filistinliler ile barışı sağlamaya olan “bağlılıklarını” dile getirdi, ABD ile İsrail arasındaki ilişkilerin bozulduğuna dair haberlerin “tamamen yanlış” olduğunun altını çizdi.
Görüşmede birçok konuyu ele aldıklarını belirten Obama, Netanyahu’nun bazı malzemelerin Gazze’ye girmesine izin verme kararından duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Bunu “gerçek bir ilerleme” olarak gördüklerini ifade eden Obama, İsrail’in Hamas’a füze ve silah ulaşmasının engellenmesine yönelik meşru güvenlik ihtiyaçları karşılanırken, Gazze halkının da ekonomik olarak gelişmesinin bir yolunun olduğuna inandıklarını kaydetti.
Obama, Netanyahu’nun Orta Doğu’da barışı istediğini ve bunun için riskler almaya hazır olduğuna inandığını bildirerek, görüşmede Netanyahu’nun Filistinlilerle ciddi müzakerelerde bulunmaya olan istekliliğini yeniden ortaya koyduğunu aktardı.
“İsrail doğrudan görüşmelere hazır”
ABD Başkanı Obama, İsrail’in güvenlik ihtiyaçlarının karşılandığı, Filistinlilerin de egemen bir devlete sahip olduğu bir çözüm vizyonunu yakalamanın artık tam zamanı olduğunu vurgulayarak, “Bu zor olacak, sıkı bir çalışma gerektirecek. Dolaylı görüşmeler zaten sürüyor şu anda ve bu görüşmelerin doğrudan görüşmelere yol açmasını umuyoruz” dedi.
İsrail hükümetinin de doğrudan görüşmelere hazır olduğuna inandığını belirten Obama, “İnsanların ciddi olduğunu gösteren ve bölgeye bunun sadece lafta kalmadığı mesajımızı veren güven inşası tedbirlerine ihtiyaç var” diye konuştu.
Çözüme kavuşturulması gereken konuların hala olduğunu, ABD ve İsrail olarak, bu konular üzerinde işbirliği halinde çalıştıklarını ifade eden Obama, ayrıca İsrail ile Filistin arasında barışın sağlanmasında çevre ülkelerin rolünün önemine dikkati çekerek, bu noktada Arap ülkelerinin de barışa destek olması gerektiğini söyledi.
Obama, Netanyahu ile İran konusunu da ele aldıklarını bildirerek, “ABD olarak, İran’a, uluslararası yükümlülüklerini yerine getirmesi ve kendisini komşuları ve uluslararası topluma tehdit haline getiren provokatif davranışlarını durdurması için baskıyı sürdürmeye devam edeceklerini” tekrarladı.
Görüşmede, New York’ta düzenlenen “Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması (NPT) Gözden Geçirme Konferansı”nda ele alınan konuları konuştuklarını belirten Obama, ABD’nin bu konudaki politikasında değişiklik olmadığını Netanyahu’ya yeniden bildirdiğini kaydetti.
Obama, “İsrail’in büyüklüğü, tarihi, içinde bulunduğu bölge ve kendisine yönelik tehditler göz önüne alındığında, kendine has güvenlik ihtiyaçları olduğuna inandıklarını” ifade ederek, İsrail’in bölgedeki tehditlere cevap verebilir olması gerektiğini, bu nedenle “ABD olarak, İsrail’in güvenliğine olan bağlılıklarında hiçbir tereddüt yaşamadıklarını” bildirdi.
“ABD’nin İsrail’den güvenlik çıkarlarını zayıflatacak hiçbir adım atmasını asla istemeyeceğini” kaydeden Obama, ABD-İsrail ilişkilerinin her alanda güçlenmeye devam ettiğini söyledi.
“Güvenli bir barış”
İsrail Başbakanı Netanyahu ise Obama ile birçok konuda kapsamlı ve “mükemmel” bir görüşme yaptıklarını ifade etti.
“Önümüzdeki aylar ve yıllarda, yeni tehditlere karşı ülkelerimizi, halklarımızı ve ortak çıkarlarımızı korumak için birlikte çalışacağız” diyen Netanyahu, barışı sağlamanın yollarını bulma isteklerini dile getirdi.
Netanyahu, İran’ın nükleer silah edinmesi ihtimalinin “ufukta görünen en büyük yeni tehdit” olduğunu savunarak, “İran’ın her yere terör yaydığını ve halkını acımasızca yıldırdığını” söyledi. İran’a yaptırım konusunda BM Güvenlik Konseyi ve ABD Kongresi’nden çıkan kararlara işaret eden Netanyahu, diğer ülkelere de “ABD’nin yolunu izleyerek”, İran’a karşı daha sert yaptırımlar benimsemeleri çağrısında bulundu.
Netanyahu, İsrail ile Filistinliler arasındaki barışa bağlılıklarını belirterek, barışın iki tarafın da hayatını daha iyi hale getireceğini ve bölgeyi değiştireceğini dile getirdi. “İsraillilerin barışın olması için çok şey yapmaya hazır olduğunu” bildiren Netanyahu, ancak atılacak tüm adımlardan sonraki barışın “güvenli bir barış” olmasından emin olmak istediklerini kaydetti.
Netanyahu, “Benimseyebileceğiz bir çözüm olduğunu düşünüyorum” diyerek, “doğrudan görüşmelere başlamanın tam zamanı olduğunu” vurguladı. Barışın herkes için en iyi seçenek olduğunu belirten Netanyahu, “Bunu yapmak için şu anda eşsiz bir zaman dilimi ve fırsata sahibiz” dedi.
Sorular
Obama, İsrail’in yeni yerleşim inşasına koyduğu moratoryumun Eylül ayında sona ereceği, bunun uzatılmasının doğrudan görüşmelere geçilmesinde yardımcı olup olmayacağına yönelik soru üzerine, “İsrail’in son aylardaki itidalli yaklaşımının doğrudan görüşmelere geçilmesi umutlarına yardımcı olduğunu” söyledi.
Doğrudan görüşmelerin, moratoryumun sona ermesinden önce başlaması halinde, bunun taraflarda daha fazla güven ve başarı iklimi yaratacağını ifade eden Obama, iki tarafça alınabilecek bir dizi güven inşası tedbiri olduğunu, bunun başarılı müzakereye yönelik olasılıkları geliştirdiğini kaydetti.
Filistinlilerin “uluslararası düzeyde İsrail’i sıkıntıya sokacak fırsatlar arayışı yerine yapıcı bir ton kullanmaları, provokatif dilden kaçınmaları ve tahrik için gerekçeler aramamaları”nın çok önemli olduğunu bildiren Obama, “Gazze’ye yönelik atılan bazı adımların güven inşasında yardımcı olduğunu ve bu konuda ilerleme sağlanması halinde, Filistinlilerin barışın, söylem ve şiddetin getiremeyeceği şeyleri getirebileceğini görebileceğini” ifade etti.
Obama, “Son bir yıl içinde İsrail ile aranıza mesafe koydunuz. Bu politikanızın bir hata olduğunu düşünüyor musunuz?” sorusu üzerine, bu tür bir yoruma katılmadığını bildirdi.
ABD ile İsrail arasındaki ilişkilerin özel olduğunu ve buna devamlı vurgu yaptıklarını belirten Obama, tanıştığından bu yana da Netanyahu’ya güvendiğini söyledi. “ABD’nin İsrail’in güvenliğine ve aralarında özel bağa bağlılığını” dile getiren Obama, “Bunu desteklemek için, sadece sözle değil, eylemlerle de gereken ne varsa yapacağız” diye konuştu.
İsrail’in güvenliğini temin edecek bir barışın sağlanması yolunda bazı stratejik ve taktik düzeyde zor seçimler olabileceğini ifade eden Obama, “Bunu Başbakan da anlıyor, birlikte bu yolda çalışacağız. Bu doğrultuda sadece önümüzdeki aylarda değil, yıllarda birlikte çalışacağız” ifadesini kullandı.
Netanyahu da Obama ile görüşmesinde, barış sürecini ilerletmek için gelecek günler ve haftalarda atılabilecek somut adımlar üzerinde durduklarını söyledi. “ABD ile İsrail arasındaki özel ilişkilerin sona erdiğine yönelik” yorumların tamamıyla yanlış olduğunu ifade eden Netanyahu, “Bu ilişkinin bir derinliği ve zenginliği var” dedi. Birçok alanda kalıcı bağlara sahip olduklarını belirten Netanyahu, Obama’nın, İsrail ile ABD arasındaki bağların “kırılmaz” olduğu yönündeki sözlerine katıldığını bildirdi.
kaynak: cnntürk
