Klark çekmek diye dilimize geçen bakışlarıyla beyazperdede bayanların gönlünü çelen, sinemanın yakışıklısı Clark Gable, bir zamanlar, meğer Nevada’daki Dul Kadınlar Çiftliği’nden hiç ayrılmazmış.
Kümese dadanmış tilki gibi oralarda dolaşırmış!
Zira Amerika’nın her yerinden gelme, eşinden boşanmış, boşanacak yüzlerce dul kadın oradaymış…
Bu lakırdıya bir yerde kulak misafiri olunca ardından gazeteciliğimiz depreşti, olayın ardını, arkasını kazıdık; bakın neler çıktı:
Hollywood filmlerinden anımsanan sahnelerin başında, jet hızıyla evlilikler gelir.
Nevada’nın eğlence, kumar kenti Las Vegas, papeli bastırınca evlenmek için papazı bol yer diye şöhret yapmıştır.
Hızını alamamış çiftlerin nikâhları Las Vegas’da hemencecik kıyılır.
Kiliseler, orada 24 saat bu hizmete hazırdır; şıpın işi evlenir âşıklar…
Evlenenler sonradan pişman olup “Hay Allah ben ne ettim!” derse, o zaman ne olur? Nevada’da her şey kolaydır, dert etmeyiniz. Eskiden hayat arkadaşlığı yolunu ayırmak için çiftler 100 mil kuzeydeki Reno kentine giderdi. Reno, Amerikan kültüründe, evvel eski, boşanmak için birebir yer diye bilinir. Reno’nun “Dul Kadınlar Çiftliği” de, işte Clark Gable zamanlarında, 1930-1960 yıllarında çok ün yapmıştı.
Boşanma sorunu çıkaran öteki eyaletlerde dul olmaya hazır ne kadar kadın varsa, hepsi bir zamanlar buraya gelip bu ünlü çiftliğe saklanmış, aylarca inzivaya çekilip hem mahkemesini hâlletmiş, hem de terapi görmüştür. Arada Clark Gable ile karşılaşmak ümidiyle yanıp tutuşanı da olmuştur.
1929’daki Büyük Kapitalist Bunalım’da kuyruğu dik tutarak ayakta kalmış tek Amerikan kenti, dullara kapı açan Reno’dur.
Zira boşanmayı bir çırpıda hâlleden Reno’nun mahkemeleriyle kimse baş edemez. Bir çırpıda dediğimiz en çok 6 haftayı bulur, ama buna kadınlar razıdır. Çünkü öteki eyaletlerde boşanmak neredeyse olanaksız yahut çok zordur. Özellikle New York, New Jersey, Massachusetts gibi Doğu kıyısının eyaletlerinden kadınlar buraya akın eder, kocaları onları fellik fellik ararken, Nevadalı avukatlar dava açar, mahkeme sonuçlanana kadar dulluğunu bekleyen kadınlar bu çiftlikte istirahat eder. Otel gibi düzenlenmiştir, tabelasında “The Whitney Ranch” yazar…
Sinemanın kızıl saçlı güzeli Rita Hayworth, sonra Mary Pickford, Gloria Vanderbilt gibi Holywood tozu yutmuş meşhurların ikide bir evlenip sık sık boşandıkları yer burasıdır. Yılda bin civarında kadın buraya gelip boşanmıştır. Boşanma turizmi iyi para bırakır. Kesin bir rakam söylemesi güçtür, ama Clark Gable zamanlarında yaklaşık 30 bin civarında Amerikalı kadın burada boşanmıştır. Nevadalı hakimler kadınların yanı sıra kocalara da aynı hizmeti vermiştir: Ünlü tiyatro yazarı Arthur Miller, karısından burada boşanıp sonra Marilyn Monroe ile evlenmişti. Bunun hatırasına yazdığı piyes hiç unutulmaz: “The Mistfist”… Şimdi sıkı durun: The Mistfist’i sinemada kim canlandırmıştır, tesadüf gibidir, Clark Gable…
Nevada, 1920 yılında bir yasa geçirip, öteki eyaletlerde boşanamayanlara kapıyı açmıştı. Nevada’nın bu girişimi o yıllarda Federal bir sorun olarak ortaya çıktıysa da Amerikalı kadın ve feminist hareketin desteğini gördü. 50 Eyalet, aralarından birini bu işe serbest bölge ayırmaya, sanki üstü örtülü rıza göstermiştir. İşte Dullar Çiftliği bu serbestliğin sonucudur, ama şimdi müze olmuştur: Tam, Nevada Çölü ortasında, dağlar arasındadır. Gidip görmek kısmet olamadı…
Zaten gitsem de şimdi orada dul mul kalmış değildi; sonra, ben, Clark Gable hiç değildim…
Olmuşa mâzi yenmişe kuzu, denir misali unut gitsin!
Dullar Çiftliği kapanınca ne oldu, diye soran meraklıya gerisini aktarmalıyız: Şimdi, Amerikalı kadınlar inatçı kocayı boşamaya kalkışınca, ver elini, Guam adalarına yahut Dominik Cumhuriyeti’ne veya Meksika’ya gidiyor.
Hem Latin müzik dinleyip geceleri salsa yapıyor, etekleri çaça çalıyor, hızını alamazsa rumba ve samba ne güne duruyor… Hem boşanıyor, hem bir güzel tatil yapıyor.
Zira ABD Federal yasaları Guam, Dominik ve Meksika yargıçlarının kararlarını resmen kabul ediyor…
Demek ki yeni dullar çiftliği artık Latin ülkelerindedir…
Clark Gable sizlere ömür, yaşasın dullar çiftliği…
________________________
* [email protected]
Yazarımızın bu yazısı Cumhuriyet gazetesinde 20.11.2010 tarihinde yayınlanmıştır.
