Danıştay’ın enerji içeceklerinin içindeki kafein miktarının 150 miligramdan (mg.) 350 mg’ye çıkarılmasını düzenleyen tebliğ ile ilgili yürütmeyi durdurma kararı vermesi üzerine, tebliği yayımlayan Tarım Bakanlığı 7 Ocak’ta 150 mg.’dan fazla kafein içeren enerji içeceklerinin toplatılmasını kararlaştırdı.
81 il valiliğine gönderilen genelgenin firmalara tebliğinin ardından bir hafta içinde ürünlerin toplatılması öngörüldü. Genelgede, 22 Aralık 2004’ten önce piyasaya çıkan ürünlerin yasal dayanağı kalmadığından toplatılması için gerekli uyarının yapılması talimatı verildi.
İSTANBUL’DA UYARI
İstanbul İl Tarım Müdürü Ahmet Kavak ise, enerji içeceği üreten 11 firmaya ürünlerini toplatmaları için geçen hafta tebligat gönderdiklerini belirterek, “Önümüzdeki hafta firmalar bize ne kadar ürünleri olduğunu ve nerede topladıklarını bildirecek ve biz de denetim yapacağız. Bize henüz imha talimatı gelmedi. Gelince toplanan ve tutanak altına alınan ürünler imha edilecek.
Muğla’nın Milas ilçesinde ise 45 işyerinde yapılan denetimlerde, 1600 kutu enerji içeceği toplatıldı. İlçe Tarım Müdürü Ali Akay, satış noktalarının bundan sonra satış yapılmaması konusunda uyarıldığını belirterek, “Halkın sağlığını tehlikeye atacak ve gıda yönetmeliğine uygun olmayan enerji içeceklerini satmaya devam edenlere ağır cezalar uygulanacak” dedi.
YERİNDE AMA GEÇ
Uzmanlar, Türkiye’nin Avrupa ‘ya kıyasla çok gecikmesine rağmen, bu tür içeceklere karşı önlem almasını olumlu değerlendirdiler.
Aksu Spor Hekimi Aylin Çeçen, Red Bull’un içindeki kafeinin uyarıcıısnın halisünasyona neden olabileceğini öne sürdü. Çeçen şöyle konuştu:
“Bu etki fizyolojik olmaktan çok zihinsel. Aslında performansı artırmıyor, öyle düşünmenizi sağlıyor. Kafein, 3-6 miligram civarında alındığında olumlu uyarıcı etki yapıyor. Ama 10 miligramı aşınca mide ve kalp sorunları başlıyor. Örneğin, gün içinde birkaç kahve ve kola, akşam da 5-6 Red Bull’la içkiyi birlikte içerseniz halüsinasyon görebilirsiniz. Çünkü 10 mg. aşılır.”
İSVEÇ’TE YASAKLANDI
İsveç’in baskenti Stockholm’de üç gencin ölümü tip çevrelerinin dikkatlerini enerji içecegi;Red Bull’un üzerine çevirmesine neden oldu.
Çünkü gençler, Red Bull’u değisik içkilerle karıştırdıkları için hayatlarını kaybetmişti. Adli tıp uzmanlarının bu açıklamasının ardından İsveç Hekimler Odası, Red Bull ve tüm enerji içeceklerinin yasaklanmasını talep etti. Doktorlar, yetkilileri özellikle çocukları bu içeceklerden uzak tutmak için harekete geçmeye çağırdı. Çağrı üzerine ülke genelindeki tüm restoranlarda Red Bull yasaklandı.
UZMANLAR UYARIYOR
Son zamanlarda gece kulüplerinde enerji içeceklerinin içkilerle karıştırılarak içilmesinin moda olması üzerine yetkililer, benzer tüm içeceklerin piyasadan kaldırılabileceğini belirtti. Peki uluslararası uzmanlar bu konuda ne diyor?
Red Bull’un vücuttaki etkileri konusunda son birkaç aydır araştırmalar yürüten bilim adamları, Red Bull ve benzeri enerji içeceklerinin hamile kadınlar, düzenli olarak spor yapanlar ve alkollü içeceklerle karıştırarak içenler üzerinde riskli etkileri bulunduğu konusunda uyarıyor.
SPOR YAPANLAR! UZAK DURUN
Red Bull ve diğer enerji içecekleri vitamin, amino asitler, yüksek oranda şeker, yaklaşık 2 fincan kahveye eşit oranda kafein içeriyor.
Enerji içecekleri üzerinde araştırmalar yapan California Üniversitesi’nde görevli beslenme uzmanı Liz Applegate, enerji içeceklerinin, özellikle düzenli olarak spor yapan kişiler üzerinde riskler yarattığı konusunda uyarıyor. A
pplegate, Red Bull’un enerji veren özelliğinin büyük oranda kafeinden kaynaklandığını belirterek, ekliyor: “Enerji içeceği olarak lanse edildiği için spor yapanlar talep gösteriyor. Ancak asıl onlar uzak durmalı. Red Bull’un içerdiği şeker ve kafein, vücudun su emilimini aşırı derecede yavaşlatıyor. Bunun sonucunda da kaslar geriliyor, kalp ve kaslar yoruluyor. Alkollü içeceklerle karıştırılarak içilen Red Bull özellikle votkayla tercih ediliyor. Gençler, “2 yerine 5 kadehle sarhoş oluyoruz” diyor.
ALKOLLE ASLA KARIŞTIRMAYIN
Ancak kalp uzmanları, enerji içeceklerinin alkolle karıştırıldığında kalp krizi gibi çeşitli rahatsızlıklara yol açabileceğini belirtiyor. Applegate, alkolle alınan Red Bull’un yatıştırıcı etkisi yaratabileceğini belirtip “Alkolün etkisini azalttığı için kişi kendisini ayık hissederek otomobil kullanabilir” diyor.
İngiltere Diyabet Derneği yetkilileri de araştırmaları sonucunda enerji içeceklerinin hamile kadınlarda düşük riski teşkil ettiğini buldu.
ORTAYA ÇIKIŞI
Alkolsüz içeceklerin Porche’si Red Bull, 1980’li yıllarda piyasaya çıktı. Avusturyalı yatırımcı Dietrich Mateschitz, Tayland ziyaretinde tattı bu içeceği. Tayland dilinde ‘Kırmızı Boğa’ anlamına gelen Krating Daeng adıyla satılıyordu.
Mateschitz, 1987’de Red Bull adıyla Avusturya’da satışa başladı. Amerika’ya 1997’de girdi. Amerika genelindeki enerji içecekleri piyasasının yüzde 65’ini Red Bull oluşturuyor. ABD’li gençler, Red Bull’a ‘Alkolsüz içeceklerin Porche’si’ diyor.
