Enerji zammı domino etkisi yaratacak

Koramaz, “Elektrik zammı kamu gelirlerini artırmak için değil, yapılacak özelleştirmelerle TEDAŞ ve EÜAŞ’a el koyacak olan sermaye güçlerinin kârlarını güvenceye almak içindir” diye konuştu.


Koramaz’ın açıklaması aynen şöyle:


“İddiaların aksine enerji fiyatlarına son yıllarda sürekli zam yapılmıştır. Son üç yılda doğalgaza yüzde 70, kurşunsuz benzine yüzde 37,4, motorine yüzde 43, 6 no’lu fuel oile yüzde 100, LPG’ye yüzde 33, kömüre yüzde 35 oranında zam yapılmıştır. Enerji zamları fiyatları arttırmaktadır ve ücret artışlarından daha yüksek oranlıdır.


Yeni yıla girerken yürürlüğe konulan elektrik ve doğal gaz zamlarını yeni zamlar izleyecektir.


5 yıldır elektrik fiyatlarını artırmamakla övünen iktidar, zam yapılmayan bu sürenin acısını çıkarmak için, IMF ve Dünya Bankasına verdiği sözler doğrultusunda, elektrik fiyat artışlarını otomatiğe bağlama hazırlığı içindedir.


Basında yer alana haberlere göre, “Enerji KİT’lerinin Uygulayacağı Maliyet Bazlı Otomatik Fiyatlandırma Mekanizmasının Usul ve Esasları” adını taşıyan ve Yüksek Planlama Kurulunda kesinleştirilmesi beklenen yeni sistem, yılbaşından başlayarak, elektrik fiyatının, elektrik üretimindeki maliyet unsurları dikkate alınarak belirlenen formüllere göre hesaplanması temeline dayanıyor. Bu mantığa göre maliyetler düşerse, elektrik fiyatlarının da düşebileceği, ancak bunun çok ender rastlanabilecek bir durum olacağı belirtiliyor.


Tüketiciye yansıması yüzde 17,4 olan elektrik zammının gerekçesini; enerji KİT’lerinin zarar etmesi olarak gösteren iktidarın, bu iddiası da samimi değildir. Eğer zarar varsa, bu dün de söz konusu idi ancak Hükümet zamları seçim sonrasına ertelemiştir. Şimdi yapılan ve yapılacak yüksek oranlı zamlarla, TEDAŞ’a bağlı kamu elektrik dağıtım şirketleri ve EÜAŞ’ın elektrik üretim tesislerinin özelleştirilmesi öncesinde, bu kurumlara el koyacak sermaye şirketlerinin gelirleri ve kârları, güvence altına alınmaktadır.


Yine seçim dönemi olması nedeniyle doğal gaz fiyatlarına on dört aydır zam yapılmamıştı. Ancak elektriğin aksine, 2005 Ocak ayından, son zam öncesine kadar doğal gaz fiyatları yüzde 58,5 oranında artmıştır. Yapılan son  yüzde 7,4 oranında olan zamla birlikte son üç yıldır doğal gaz fiyatı yüzde 70 oranında artmıştır.


ÖNERİLER


Koramaz’ın açıklamasında yer alan öneriler ise şöyle:


“1. Enerji üretiminde ağırlık; yerli, yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarına verilmelidir. Enerji planlamaları, ulusal ve kamusal çıkarların korunmasına ve toplumsal yararın arttırılmasını, yurttaşların ucuz, sürekli ve güvenilir enerjiye kolaylıkla erişebilmesini hedeflemelidir.
2. Fiyatları sürekli artan ve daha da artacağı Uluslararası Enerji Ajansınca da tahmin edilen, ithal doğal gaz ve taşkömürünün elektrik üretiminde yarıyı aşan payları, yerli ve yenilenebilir kaynaklar devreye alınarak, kademeli olarak önce yüzde 30’lara, sonra dörtte birlere düşürülmelidir.
3. Enerji sektöründeki kamu kurumlarını küçültme, işlevsizleştirme, özelleştirme amaçlı politika ve uygulamalar son bulmalıdır. Mevcut kamu kuruluşları etkinleştirilmelidir. Doğal gaz ve petrol arama, üretim, iletim, rafinaj, dağıtım ve satış faaliyetlerinin entegre bir yapı içinde sürdürülmesi için BOTAŞ ve TPAO, Türkiye Petrol ve Doğal Gaz Kurumu bünyesinde birleştirilmelidir.
4. Elektrik üretim, iletim, dağıtım faaliyetleri bütünlük içinde olmalı, EÜAŞ, TEİAŞ, TEDAŞ, TETAŞ, eskiden olduğu gibi Türkiye Elektrik Kurumu (TEK) bünyesinde birleşmelidir.
5. Kamu elektrik üretim ve dağıtım şirketleri özelleştirilmemeli, gerekli rehabilitasyon çalışmaları yapılarak verimleri yükseltilmelidir.
6. Özel sektör tarafından yapılan enerji yatırımlarını kamusal çıkarları gözeten bir anlayışla denetlenmesine imkan veren düzenlemeler bir an önce yürürlüğe konmalıdır. Enerjide kamusal planlama, denetleme faaliyetleri arttırılmalı ve kamusal üretimle desteklenmelidir.
7. Enerji girdileri üzerindeki yüksek oranlı vergiler düşürülmelidir. Ticari ve sınai işletmeler, enerji v.b. girdiler için ödedikleri KDV’yi, ürettikleri mal ve hizmetlerin fiyatlarına ekledikleri KDV’den düşebilmektedir. Oysa konutlarda elektrik tüketen yurttaşların bu imkanı yoktur ve yüksek oranlı KDV, onların ödediği enerji fiyatlarını artırmaktadır. Bu nedenle yüzde 18 olan KDV yüzde 1’e düşürülmeli, enerji girdilerindeki ÖTV v.b. diğer dolaylı vergiler kaldırılmalıdır. Devlet doğacak vergi açığını, rant gelirlerine uyguladığı vergi bağışıklıklarını kaldırarak karşılamalıdır.
8. Ucuz, sürekli ve kolayca erişilebilir enerji toplum için temel bir haktır ve bu hakkın etkin bir şekilde kullanımı kamu eliyle sağlanmalıdır.”

1053050cookie-checkEnerji zammı domino etkisi yaratacak

CEVAP VER

Please enter your comment!
Please enter your name here

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.