Ermenistan- Türkiye maçı için Cumhurbaşkanı Gül’ün Erivan’a gidişinde, meclisten katılan tek vekil olduğum için burada zorluk çıkarmışlardı, zar zor bilet bulup son dakikada uçağa yetişebilmiştim.
İndiğimde kim karşılayacak, nereye gideceğim, hiçbir fikrim yoktu. Kapıda Hrant’ın sevgili kızı Delal’i gördüğümdeki mutluluğu anlatamam. O zaman da insanların barış ve diyalog özlemlerinin tanığı olmuştuk. Delal, “Babam bu günleri görseydi, çok mutlu olurdu” demişti.
Aradan yıllar geçti, ön şartsız imzalanan protokoller faşistler dışında herkesi mutlu etmişken, birdenbire ön şart aranmaya başlandı. Ermenistan’la Azerbaycan arasındaki Karabağ sorunu nedense bizim de sorunumuz varsayıldı. Halbuki yoğun Azeri nüfusu olan İran’ın Ermenistan’la ilişkisi sürüyordu. Irak, Kazakistan, Türkmenistan, vd. birçok ülkenin diplomatik ilişkileri varken, bu itirazın inandırıcılığı yoktu.
Konu buzdolabına kondu ve geldik bugüne. 24 Nisan’da bir hafta boyunca 2. kez Erivan’daydım. Batı Ermenileri Ulusal Kongresi’nin davetiyle Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi olarak ortak sempozyum düzenledik. Bir hafta boyunca birçok partinin yöneticileriyle, sivil toplum örgütü temsilcisiyle, aydınlarla ilişki kuruldu ve 40’a yakın basın ve TV kurumuyla canlı yayınlara katıldım.
Bu verimli geçen hafta sokaktaki nabzı yakalama imkânı verdi. İnsanların diyalog ve müzakerelerin yeniden başlaması özlemi bıraktığımız yerde duruyordu. Maalesef Türkiye’deki ana akım medya, 24 Nisan soykırım anmasına kendi temsilcilerini yollamadığı için münferit ve herkesin kınadığı bazı olayları öne çıkararak tamamıyla palavra yayınlar yapıp Ermenistan’daki havayı kendi olmasını istedikleri gibi yansıttılar.
Görüşmelerimizde yurtdışındaki Ermenilere yurttaşlık talebi dillendirilirken, Erdoğan’ın taziye ve yurttaşlık konusundaki açıklamaları geldi.
Bunu anlamlı bir ilk adım olarak görenler, sürecin sürdürülmesi konusunda umutlandılar.
Tehcirin gayri insani ve ağır sonuçları Başbakan’ın ağzından teyit edildiğine göre, bunun gereği yerine getirilmeli ve artık Enver- Talat geleneğinden koparak Nazım’ın “Büyük insanlığı”yla buluşulmalıdır.
Sempozyumda, “Türkiye’den gelen birini niye alkışlıyorsunuz?” diyen bir kadın, panelin sonunda geldi bana sarıldı. Gördük ki diyalogla Türkiye’deki Ermeni imgesi ile Ermenistan’daki Türkiyeli imgesi nasıl da hızla değişebiliyor.
Soykırım anıtında yüzbinler Anadolu’nun değişik diyarlarının pankartlarıyla önümüzden geçip gittiler. Televizyondaki söyleşilerden tanıyanların ellerime sarılarak teşekkür etmesini unutmak imkânsız. “Acılarımızı, umutlarımızı Anadolu’yla paylaşın” ifadeleri ise, Türkiyeliler tarafından anlaşılmanın kendileri için önemini vurguluyordu.
Hrant’ın, “Birbirimizin doktoru olmalıyız” derken ne kadar haklı olduğunu, “Başka ülkelerin parlamentoları değil, baş başa verirsek sorunumuzu çözeriz” demesinin önemini anımsadık.
Aşağıdan diplomasiyi devam ettireceğiz. Ermenistan basınına HDP’deki Ermeni adaylarımızın yerel seçimlerde nasıl çalıştıklarını, karşılıklı kültürel, iktisadi, siyasal ilişkilerin geliştirilmesinin yaratacağı etkiler üzerinde durdum.
Bir bakarsınız, fiilen bir Ermenistan ve Türkiye Parlamentoları arasında bir dostluk grubu oluşturmuşuz. Ermeni halkı karşılıklı güvene dayalı, eşit yurttaşlık hakkının güvenceye alındığı bir yurttaşlığı ve ortak vatan özlemini yüreklerinin korunda taşıyorlar. Yeter ki bu adımların eşgüdümü sağlanabilsin.
İnsanlarımız sınırda karşılıklı olarak sivil itaatsizlik eylemleriyle sınırları geçmeye hazırlar, yeter ki kafalarımızdaki sınırları, önyargıları aşabilelim. Biliyoruz ki azınlıkların mutsuz olduğu bir ülkede çoğunluğun mutluluğundan bahsedilemez.
Müreffeh Ermenistan milletvekili Akhoyan Aragats,” Nerede kaldınız, 100 yıl geçti çok özledik!” dedi. Ne diyelim, manimiz çoktu, onları tek tek aşarak gelebildik.
Geçmişimizle yüzleşmek, geleceğimizi yüzsüzlerin ipoteğinden kurtaracaktır. Şimdi kolları sıvamak zamanıdır.
