İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları’nca (İBBŞT) Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nde önceki akşam sahnelenen ve “bir faşizm eleştirisi” olarak bilinen “Zengin Mutfağı” adlı oyun, kendisini “ülkücü” addeden bir grubun saldırısına uğradı. Oyunda “Aşçı Lütfü” karakterinin söylediği “Ben böyle faşizmin…” sözüne “kurt” işareti yaparak tepki gösteren ülkücüler, oyunculara küfürler ederek salonu terk etti. Küfür eden grubu da yaklaşık 400 izleyici ayağa kalkarak protesto etti.
İstanbul Şehir Tiyatroları Derneği (İŞTİSAN) Başkanı, oyuncu Ragıp Yavuz ise oyunun 1978 yılında da “ülkücüler” tarafından “el bombalı” saldırıya uğradığını anımsatarak “Sahnenin önünde faşizme karşı nöbet tutacağız” dedi.
Ragıp Yavuz, Cumhuriyet’e yaptığı açıklamada, Vasıf Öngören’in yazdığı “Zengin Mutfağı” adlı oyunun önceki akşam ikinci gösterisinin yapıldığını, salonun hıncahınç dolu olduğunu belirtti.
Faşizm eleştirisi
Oyuncu Mustafa Garipağaoğlu’nun sahne önüne yürüyerek, “Ben aşçıyım” demesiyle oyunun başladığını anlatan Yavuz, şöyle konuştu:
“Oyunda bir genç var. Sevdiğiyle evlenmek istiyor. Ama parası yok. 12 Mart askeri darbesi günleri. Darbeden az önce İstanbul’da 100 bin işçi yürümüş. Hemen gecesinde sıkıyönetim ilan edilmiş. Radyodan vatandaşlara ihbar çağrıları geliyor. O da yerini bildiği birini ihbar ediyor. İhbar edilen öldürülüyor. İhbarcı da ölüm korkusuna kapılıp zengin mutfağına sığınıyor. Bu arada başında beyaz bir bere ile ‘Kaybolur mu böyle insan’ şarkısını söylüyor. Şarkının sözleri ‘faşizm’ eleştirileriyle dolu.
Bu sırada birkaç kişi izleyiciyi yararak salonu terk ediyor. Daha sonra oyundaki parasız genç de zengin mutfağının sahibinden destek gördükçe, bir ‘canavara’ dönüşüyor. Onun bu tavırları Aşçı Lütfü ustayı isyan ettiriyor ve ‘Ben böyle faşizmin…’ diye isyan ediyor.
Onun isyan ettiği sahnede de üçüncü sırada bulunan bir grup izleyici ‘kurt’ işareti yapıyor. İki kadın da ayağa fırlayarak, sahnedeki oyunculara küfür etmeye başlıyor. Kadınlar küfür ederken de 400 izleyici ayağa kalkıyor ve saldırıyı protesto ediyor. Kadınlar da salonu terk ediyor.”
‘Yeniden izlesinler’
Yavuz, “1978’de Başar Sabuncu bu oyunu yönettiğinde, oyunun yazarı Vasıf Öngören o zamanlar hayattaydı, oyunun provasını yapıyorduk. Oyunun prömiyerine birkaç gün vardı. O zaman da aynı oyuna Ülkü Ocakları’ndan ‘el bombalı’ saldırı olmuştu. Fatih Şehir Tiyatrosu’nun yan fuayesi havaya uçmuştu. Bu saldırılara karşı sahnenin önünde faşizme karşı nöbette olacağız. Oyuncu arkadaşlarımın yanında olacağım” dedi. Oyunun yönetmeni ve oyun yazarı Vasıf Öngören’in kızı Aslı Öngören de oyunun yakın tarihe göndermede bulunduğunu ve devrimci işçileri konu edindiğini belirterek, “Bu her şeyden önce bir oyun. İzleyicilerin öncelikle bunu bilmesi gerekiyor. Elbette izleyiciler oyunu beğenmeyebilirler. Ancak bu yapılan tiyatro adabına aykırıdır” dedi. Oyunu protesto eden grubun oyunu yeniden izlemesini istediğini vurgulayan Öngören, “Kendini ülkücü olarak tanımlayan kişilerin neden üzerlerine alındığını anlamadım. Sonuçta bu oyun, sermayenin iktidarı nasıl beslediğini anlatan bir oyun” dedi. (fotoğraf oyundan çekilmiştir)
(Başilık dışında Selda Güneysu / Cumhuriyet )
