Fransa meclisi genel kurulu, 1915 olaylarıyla ilgili Ermeni iddialarının reddinin suç sayılmasını öngören yasa teklifini görüşmeye başladı.
Genel kurulda ilk olarak, yasa teklifini kaleme alan, iktidardaki Halk Hareketi Birliği (UMP) Marsilya milletvekili Valerie Boyer söz aldı.
Boyer konuşmasında, ”yasa teklifine tepki olarak Türkiye’nin diplomatik tehditlerinin kabul edilemez olduğunu” söyledi.
Fransız milletvekili, Türkiye’nin ekonomik yaptırım tehditlerinin Dünya Ticaret Örgütü ve AB kurallarına aykırı olduğunu iddia etti.
”Fransız iş adamları, Türkiye’nin tehditlerine boyun eğmesin” diyen Boyer, yasa teklifinin Türkiye’yi hedef almadığını ve AB uyum yasaları gereğiyle de gerekli olduğunu iddia etti.
-Hükümet karşı çıkmadı-
Yasa teklifini sunan Boyer’den sonra Fransa hükümeti adına parlamento ile ilişkilerden sorumlu bakan Patrick Ollier konuştu.
Fransız bakan, konuşmasında yasa teklifine karşı çıkmadı ve oylama sonucunu milletvekillerini iradesine bıraktı.
Fransız bakan, bununla birlikte, üstü kapalı da olsa hükümetin yasa teklifini desteklediği mesajını verdi.
Konuşmasında, Türkiye ve Fransa arasındaki ilişkilere övgüler yağdıran Ollier, bu yasa teklifinin Türkiye’yi hedef almadığını söyledi.
Ollier, ”Türkiye büyük bir ulus. Fransa, Türkiye ile ilişkilere büyük önem veriyor. Ekonomik, siyasi ve kültürel alanda önemli işbirliğimiz var. Afganistan, Suriye gibi konular ve G-20 ile NATO gibi uluslararası kuruluşlarda da önemli işbirliğimiz sürüyor” ifadesini kullandı.
BİR TEK O KARŞI ÇIKTI
Genel kurulda söz alan Fransa-Türk Parlamenter Dostluk Grubu Başkanı Michel Diefenbacher, ”parlamenterlerin rolünün tarih yazmak olmadığını” belirterek, ”teklife hayır oyu vereceğini” söyledi.
İktidardaki Halk Hareketi Birliği (UMP) üyesi Fransız milletvekili, ”yasa teklifinin Fransız anayasasına aykırı olduğu” görüşünü dile getirdi.
Michel Diefenbacher, bu teklifin yasalaşması ve daha sonra yapılacak itirazla konunun anayasa mahkemesine gelmesi halinde, 2001 yılında kabul edilen yasanın da iptalinin gündeme gelebileceği uyarısında bulunarak, ”Bu yasa teklifi Ermenilere de zarar verecek” diye konuştu.
Fransız meclisinde 577 milletvekili bulunuyor. Meclis genel kurulundaki oturumu yaklaşık 50 milletvekili izliyor.
Yasa teklifine ilişkin 10 değişiklik önergesi sunuldu. Değişiklik önergelerinden en önemlisi üniversitelerde görevli veya bilimsel çalışmalar yapanların müeyyidelerden muaf tutulmasını öngörüyor.
Önemli bir değişiklik önergesinde de parlamenterlerin tarihi konuda yasa yapamayacağı belirtilerek, bu türden yasaların meclisten geçmesinin ileride Ruanda, Kamboçya, Şatilla ve Sabra gibi diğer potansiyel konularda tartışmanın artmasına yol açacağı görüşü dile getiriliyor. Bu değişikliğin kabul edilmesi beklenmiyor.
7 Aralık’ta Fransa meclisi yasalar komisyonunda kabul edilen teklifin, başkanlık divanında hükümetin de itiraz etmemesi üzerine resmen gündeme alınması kararlaştırılmıştı.
Yasa teklifinde, ”Fransız yasaları tarafından tanınan soykırımların reddi, bir yıl ve 45 bin avro para cezasına çarptırılır” ifadesi yer alıyor. Fransa parlamentosu, 29 Ocak 2001 tarihinde, ”Fransa, 1915 yılındaki Ermeni soykırımını tanır” ifadesiyle kaleme alınan bir yasayı onaylamıştı.
Fransa meclisi, 1915 olaylarıyla ilgili Ermeni iddialarının reddinin suç sayılmasını öngören bir yasa teklifini 2006 yılında onaylamıştı. Ancak Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, bu teklifin senatoya gelmesini engellediği için teklif yasalaşmamıştı.
Fransa’daki Sosyalistler, bu yasa teklifini Mayıs ayında senato gündemine getirmiş, ancak ezici bir çoğunlukla teklifin oylanma önerisi reddedilmişti.
Teklifin mecliste kabul edilmesi yasalaşması anlamına gelmiyor.
KRİTİK OYLAMA BAŞLADI
Fransa meclisi genel kurulunda, 1915 olaylarıyla ilgili Ermeni iddialarının reddinin suç sayılmasını öngören yasa teklifinin görüşülmesi tamamladı ve değişiklik önergeleri oylanmaya başlandı.
Değişiklik önergeleri içinde yer alan ve ”ifade özgürlüğünün ihlal edildiği” gerekçesiyle, yasa teklifinin, ”Fransız kanunları tarafından tanınan soykırımların inkarının cezalandırılmasını” öngören birinci maddesinin iptal edilmesine ilişkin sunulan değişiklik önergesi kabul edilmedi.
Değişiklik önergesi, Fransız parlamentosunun daha önce hazırladığı ve ”parlamentoların tarihi konularda yasa yapmamasını” isteyen rapora da atıfta bulunarak, yasa teklifinin 1 maddesinin iptalini talep ediyordu.
Fransa’nın Demokrasi Hareketi (MODEM) lideri Francois Bayrou, değişiklik önergesinin tartışılması sırasında söz aldı ve yasa teklifini ”tehlikeli bir girişimi” olarak niteledi. Bayrou, teklife karşı olduğunu söyledi.
Hükümet adına konuşan Parlamento ile ilişkilerden sorumlu Bakan Patrick Ollier’in de bu değişiklik önergesine karşı çıkması dikkati çekti.
Değişiklik önergeleri içinde yer alan ve ”Bilimsel ve üniversite araştırmalarının, cezai müeyyideden muaf tutulmasını” talep eden değişiklik önergesi, uzun tartışmaların ardından önergeyi veren milletvekili tarafından geri çekildi.
Hükümet adına konuşan Parlamento ile ilişkilerden sorumlu Bakan Patrick Ollier’in de bu değişiklik önergesine karşı çıkması ve geri çekilmesini istemesi dikkati çekti.
GEÇERSE SENATOYA GİDECEK
Yasa tasarısı, meclisten geçmesi halinde senatoya gidecek.
Tasarı senatoya geldiğinde ‘değişiklik önergesi verilmeden’ geçerse yasalaşabilecek. Değişiklik önergesi verilirse yeniden ulusal mecliste ele alınacak. Parlamento, yasayı görüştüğü akşam, 9 Ocak’a kadar sürecek Noel tatiline girecek. Bu tarihte parlamentodan geçen yasa senatoya sevk edilecek.
Cumhurbaşkanlığı seçimleri nedeniyle her iki meclis de 22 Şubat’ta yeniden tatile girecek. Yasa bu tarihe kadar yetişmezse kadük (geçersiz) kalacak.
Sosyalist Parti ve Komünist Parti milletvekillerinin çoğunluğu, tartışmalı yasa teklifini “prensip olarak” desteklemeyeceklerini açıkladı. Tasarıya Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy’nin iktidar partisi UMP içinden de tepkiler var. Buna karşın yasa tasarısının, parlamentodan geçmesine kesin gözüyle bakılıyor.
TÜRKİYE YAPTIRIM UYGULAYACAK
Türkiye, tasarının geçmesi halinde Fransa’ya üç etapta yaptırım uygulayacağını açıkladı.
Ankara’nın ilk etapta uygulayacağı yaptırımları bugün açıklayacağını belirten Başbakan Recep Tayyip Erdoğan dün, “Sarkozy’nin oy hesapları üzerinde akla ziyan bu adımları, Fransa-Türkiye ilişkilerine zarar verecektir” diye konuşmuştu.
Tasarıyı protesto eden Türkler, yerel saatle 06.00’dan bu yana Fransız meclisi önünde gösteri düzenliyor. Paris dışında Lyon, Strasbourg, Nantes ve Ruan kentlerinden otobüslerle gelen yaklaşık 5 bin kişi ellerinde Türk ve Fransız bayrakları ve yasa teklifine karşı çıkan pankartlarla tepkilerini dile getiriyor.
