Moskova yönetimi, G-8’in dönem başkanlığını aldığı gün uygulamaya koyduğu karar uyarınca, doğalgaz alımında fiyat artışını kabul etmeyen ve Avrupa’ya uzanan boru hattı güzergahında bulunan Ukrayna’ya verdiği gazı, saat 09.00 itibarıyla azaltmaya başladı.
Rusya’daki haber ajansları, devlet kontrolündeki Gazprom’un, muslukları, anlaşmak için Ukrayna’ya önerilen son tarih ve saatten önce kıstığını bildirdiler. Taraflar, 2006’nın ilk 3 ayı için uygulanacak fiyat üzerinde anlaşmış, ancak yılın geri kalan dönemi için talep edilen fiyat konusunda uzlaşmaya varamamışlardı.
Batı Avrupa’ya sağlanan doğalgazın yüzde 25’ini, büyük kısmı Ukrayna üzerinden olmak üzere Gazprom karşılıyor. Rusya, Ukrayna üzerinden Rus doğalgazı alan Avrupa ülkelerini, “yılbaşından itibaren olası bir azalmaya karşı uyardığını” açıklamıştı. Ukrayna da kışı geçirmeye yetecek doğalgaza sahip olduğunu belirtmişti.
AVRUPA’YA TRANSİT GİDEN DE TEHLİKEDE
Ukrayna gaz şirketi “Neftegaz Ukrayna” yaptığı açıklamada Rusya’nın Ukrayna’ya doğal gaz kıstlamasına gitmesiyle Ukrayna’dan geçen boru hatlarıyla Avrupa’ya ga gönderilmesinin de riske girebileceğini belirtti.
Gazprom” Ukrayna’ya Rusya doğal gazın miktar ve şartların transiti” adlı uzun vadeli anlaşma şartlarını bozulduğunu açıklamasından sonra transit Avrupa gazını da kısıtlı olarak vermeğe başladığını da açıkladı.
YAPILANLAR POLİTİK
Rus Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre Rusya Ukrayna’dan transit Avrupa’ya giden gazın Ukrayna tarafından çalındığını söyledi. Rus Dısişleri Bakanlığı Ukrayna’nın ülkede yakınlaşan parlamento seçimlerinden dolayı yaptıklarını ve halkın karşısında Rusya’yı Ukrayna halkına düşman olarak göstermek çalıştıklarını açıkladı.
Ukrayna tarafı ise bu tür suçlamaları kabul etmiyor ve bu açıklamaların yerliz ve delilsiz olduğunu bildirir. Aksine, Rus tarafının bu tutumunu kınıyor ve bu sorunu dostluk çerçevesinde çözmek için masaya oturma çağrısında bulundu.
Öte yandan Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yuşçenko, televizyonlarda yayınlanan açıklamasında, Türkmenistan ile 40 milyar metreküplük doğalgaz satın alınması konusunda anlaşmaya varıldığını söyledi.Yuşçenko, Rusya’nın tavrını ekonomik değil siyasi olduğunu belirterek yapılanları iyi komşuluk ilişkilerine yakışmadığını belirtti.
Ayrıca Yuşçenko’nun, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’den Gazprom grubunun görüşme masasına yeniden dönmesini sağlamasını isteyeceği belirtildi.
AVRUPA ENDİŞELİ
Rusya-Ukrayna doğalgaz krizi Avrupa’yı endişelendiriyor. Rusya’nın Ukrayna’ya verdiği doğalgazı kesmesi, doğalgaz ihtiyacının önemli bölümünü bu ülkeden karşılayan bazı Avrupa ülkelerinde endişe yarattı.
Batı Avrupa’nın doğalgaz ihtiyacının yüzde 25’ini karşılayan ve bu miktarın yüzde 80’ini Ukrayna’dan geçen doğalgaz hattı üzerinden gönderen Rusya’nın doğalgaz şirketi Gazprom, batı Avrupa’ya doğalgaz akışı konusunda bir sorun yaşanmayacağını yineledi.
Ukrayna hattındaki doğalgazı kullanan Macaristan ve Polonya’ya gaz akışının bugün düştüğü bildirilirken, İtalya’nın doğalgaz ithalat şirketi Eni, Gazprom’un gazın kesilme olasılığı bulunduğunu bildirdiğini kaydetti.
Doğalgaz ihtiyacının üçte birini Rusya’dan karşılayan Almanya, depolarının hemen hemen dolu olduğunu, ülkeye 75 gün yetecek gaz bulunduğunu belirtirken, Almanya Başbakanı Angela Merkel’in dış politika danışmanlarından biri, sorunun çözümü için Kremlin’le bağlantı halinde olduklarını söyledi.
