“Petrolümüz var ama çıkartamıyoruz” sözü meğer komplo teorisi değilmiş. Günlerdir Türk halkına gaz yediren AKP, petrol kaynaklarını yabancılara yedirecek…
Türkiye’nin gözü kulağı Taksim olaylarına kilitlenmişken 11 Haziran’da Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren Türk Petrol Kanunu, ülke coğrafyasını petrol aramak için özel sektöre altın tepside sunacak düzenlemeler içerdiği iddiasıyla tepkilere neden oldu. Meslek odalarına göre milli petrol şirketi TPAO’nun hak ve ayrıcalıklarını kaldıran kanun, yabancı şirketlerin petrol faaliyetlerinde bulunabilmeleri için aranan ‘Bakanlar Kurulu’ kararını da kaldırarak arama ve üretim faaliyetlerinde yabancı devletlerin hakimiyetinin önünü açıyor.
‘PETROLÜMÜZ VAR AMA ÇIKARTAMIYORUZ’ MİTİ GERÇEK ÇIKTI
Ekonomik kalkınma tartışmaları gündeme geldiğinde yıllardır Türk kamuoyunun en çok dillendirdiği konuların başında gelen “Türkiye’nin altı petrol dolu ama yabancılar çıkartmamıza izin verilmiyor” ifadeleri bugünlerde yeniden gündemde. Bu görüşünü mit mi yoksa gerçek mi olduğu tartışıladursun, 11 Haziran’da Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren 6492 Sayılı Türk Petrol Kanunu, yıllardır dillendirilen kimi endişeleri hakılı çıkartacak düzenlemeler içeriyor.
PETROL KANUNU NELER GETİRİYOR
Türkiye coğrafyasını kara ve deniz olarak iki petrol bölgesine ayıran kanuna göre, Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’ne yapılan başvuruların uygun bulunması durumunda 60 gün içinde araştırma izni verilmesini hükme bağlanırken, askeri yasak bölgeler ile güvenlik bölgelerinde yapılacak işlemlerle ilgili izin verilmeden önce ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından görüş alınacak.
RUHSAT SÜRELERİ İKİ KEZ UZATILABİLECEK
İşletmecilere 20 yıllık süreyle ruhsat verilecek olan kanuna göre uygun görülmesi durumunda 10’ar yılı geçmeyecek biçimde ruhsat süreleri iki kez uzatılabilecek. İşletme hakkı sona eren sahalar ise, Bakan onayıyla müzayedeye çıkarılabilecekken, petrol işletmecilerinin ürettiği petrolün 8’de 1’ini devlet hissesi olarak ödemesini düzenleyen kanuna göre, arama veya işletme ruhsatları ile ilgili olarak yapılan petrol işlemlerinde kullanılan petrolden devlet hissesi alınmayacak.
MESLEK ODALARI: ‘YABANCI HAKİMİYETİNİN ÖNÜ AÇILDI’
Kamuoyunda tartışmalara neden olan kanuna ilişkin ilgili meslek odalarınca yapılan açıklamada, milli petrol şirketi TPAO’nun kullandığı hak ve ayrıcalıkları kaldıran düzenlemeyle, “yabancı devlet şirketlerinin petrol faaliyetinde bulunabilmeleri için aranan Bakanlar Kurulu Kararı kaldırılarak, arama ve üretim faaliyetlerinde yabancı devletlerin hakimiyetinin önü açılmıştır” ifadelerine yer verilmişti.
Tasarının mecliste görüşülmeye başlamasının ardından TBMM Dikmen kapısı önünde 22 Mayıs tarihinde ortak basın açıklaması yapan Jeofizik Mühendisleri Odası, Jeoloji Mühendisleri Odası ve Petrol Mühendisleri Odası’nın yanısıra Türkiye Petrol Jeologları Derneği ile Petrol-İş Sendikası, önerilerinin yasada yeralmasını talep etmişti.
‘DEVLET ADINA TPAO’NUN RUHSAT HAKI’ HÜKMÜ ÇIKARILDI
Yabancı devlet şirketlerinin petrol faaliyetinde bulunabilmeleri için aranan Bakanlar Kurulu Kararı kaldırılarak, arama ve üretim faaliyetlerinde yabancı devletlerin hakimiyetinin önünün açıldığı görüşüne yer verilen ortak açıklamada, şu ifadelere yer verildi:
“-Devlet adına arama ve işletme ruhsatı alma hakkı TPAO’na aittir- hükmü yasadan çıkarılmıştır. Süresi dolan petrol üretim sahalarının (tüm dünyada olduğu gibi) devlet adına üretime devam etmesi için TPAO’ya verilmesini öngören yasa maddesi kaldırılmış, bu sahaların özel sektör şirketlerine sunulmasının önü açılmıştır.
PETROL ŞİRKETLERİNE VERGİ İNDİRİMİ
Petrol arama ruhsatı için yapılacak başvurularda aranan, teknik yeterliliğe ve tecrübeye sahip olunma şartı kaldırılarak, yetkin olmayan şirketlere ruhsat verilmesinin önü açılmaktadır. Petrol şirketlerinin mevcut kanunda ödemekle mükellef oldukları yüzde 55 toplam vergi tavanı yüzde 40′a indirilerek, vergi oranlarında yapılabilecek artışlardan kaynaklanacak devlet gelirlerinin önü kesilmiştir.
‘TÜRK VATANDAŞI ÇALIŞSIN ÖNERİMİZ REDDEDİLDİ’
Stratejik bir hammadenin aranması ve üretiminde yerli istihdamı ve tecrübeyi artırmak amacıyla, tüm dünya örneklerinde olduğu gibi, Petrol şirketlerinin çalıştırdıkları her bir yabancı personele karşılık aynı meslek grubundan iki Türk Vatandaşı çalıştırma zorunluluğu önerimiz de reddedilmiştir.
TPAO, PETROLÜN YÜZDE 71’İNİ DEVLETE ÖDÜYOR
1954 yılından bu yana petrol sektöründe devlet adına faaliyet gösteren milli petrol şirketimiz TPAO; bugüne kadar yapılan petrol aramalarının ve keşfedilen sahaların tamamına yakınını gerçekleştirmiştir. Halen ülkemizdeki ham petrolün yüzde 71’ini, doğal gazın yüzde 51’ini üretmektedir. Üretilen ham petrolden alınan devlet hissesinin yüzde 71’ini, doğal gazda ise yüzde 53’ünü ödemektedir. Türkiye’nin jeolojik olarak en riskli bölgelerinde, tartışmalı denizlerinde petrol potansiyelimizi ortaya koymak için faaliyet yürüten yegane kuruluştur.
ENERJİ BAĞILMLIĞINA ÇÖZÜM DEĞİL
Ülkemizde petrol aramacılığını teşvik etmek amacıyla hazırlanan tasarı, milli menfaatlerimizi gözetmeyerek, yer altı kaynaklarımızın kamu yararına uygun olarak devlet eliyle değerlendirilmesine imkan vermeyerek, milli petrol şirketimiz TPAO’nun özelleştirilmesinin önünü açarak, ülke yararına olmayacaktır, faaliyetlerin aksamasına sebep olacak ve enerji bağımlılığımızın çözümüne katkı sunmayacaktır.”
