İngiltere Yüksek Mahkemesi’nin, ‘British Museum’da bulunan Yahudi bir sanat kolleksiyoncusuna ait 4 resmin geri verilmesi kararı müzenin kapılarını Mısır, Yunanistan ve Türkiye’ye açabilir.
İngilterede yayınlanan ‘The Guardian’ gazetesinin verdiği habere göre, Nazilerin bir Yahudi kolleksiyoncudan çaldıkları ve bugün ‘British Museum’da bulunan, eski ustalara ait dört adet karakalem çizim sahiplerine geri verme şansı doğdu.
Kolleksiyonun sahibi Yahudi asıllı Arthur Feldman’ın torununun açtığı davada, Nazi Almanyasının Çekoslavakya’yı işgaliyle birlikte hapse atılan Feldman’ın Naziler tarafından yağmalanan kolleksiyonunun sahiplerine geri verilmesi ‘British Museum’ tarafından ‘bir ahlak görevi’ olarak değerlendirildi.
İngiltere’de 1963 yılında çıkan ‘Müzeler Yasası, Baş Savcının izni olmadan kolleksiyonlardan herhangi bir parçanın çıkarılmasını yasaklıyor. Ancak Baş Savcı Lord Goldsmith, dün, eserlerin geri gönderilip gönderilmemesi konusundaki kararı Yüksek Mahkemenin vermesine izin verdi.
Diğer taraftan, savcılık sözcüsü Will Henderson mahkemede, “ahlaksal olarak iade edilmesi istenebilecek bir çok eser vardır, ki bunların başında Elgin’in Mermerleri (Parthenon Tapınağı Mermerleri) geliyor. Eğer ahlaksal temelde iadeyi kültürel iadeler konusundaki istemler izlerse ne olur…bütün kapılar açılır.” diyerek endişelerini bildirdi.
Eserlerin ‘ahlaksal bir temelde’ iadesi kararı, daha önce savaş sırasında yağmalanan ya da çeşitli yollarla elde edilen başka eserlerin de iadesi gündeme getirebilir.
Eğer mahkeme eserlerin iadesi kararını alırsa, bu kararın British Museum’da bulunan yüzlerce başka eserinde istenmesini getirecek. Bunların başında Atina’daki Parthenon Tapınağı’nın mermer heykelleri geliyor. Daha sonra, Osmanlı İmparatorluğu döneminde Türkiye’den götürülen eserler sıraya girebilir.
750 resimden oluşan kolleksiyon, 1939 yılında Almanyanın Çekoslavakyayı işgali sırasında Dr Fieldman’ın evinde gestapo tarafından el konulmuştu. 1940 yılında British Museum bu kolleksiyondan 4 adet eski ustalara ait çizimleri satın almıştı.
