Japonya’nın okullardaki tarih kitabına karşı Çin’in muhalefetiyle başlayan protesto gösterileri Japonya’nın özür dilemesiyle durulmuştu. Çin, Japonya ile bu hafta yapacakları görüşmeyi iptal etmesiyle tırmanışa geçen ikili ilişkiler iyi ekonomik ilişkileri olan diğer ASEAN ülkelerini de tedirgin etmeye başladı.
ASEAN ülkelerinden Singapur, Malezya ve Filipinler’de çeşitli üniversitelerden politika uzmanları gerginliğe karşı komşuların tarafsızlıklarını koruyarak soğuk kanlı yaklaşmalarını önerdi. Bu ülkelerin her iki ülkeyle güçlü ticaret bağları bulunması, krizin domino etkisiyle çoklu ilişkilere de yansıyamasından çekiniliyor.
SİNGAPUR’DAN ARACILIK TEKLİFİ
ASEAN ülkeleri, Çin’in başlattığı bu soğukluk döneminde her iki ülkeye karşı genel olarak eşit uzaklıkta kalmaya özen gösterirlerken, Singapur Çin ve Japonya arasında arabuluculuk rolünü üstleneceğini açıkladı. Hatta tarafsızlığını zorlayarak, Japonya’nın BM Güvenlik konseyinde yer alma girişimine de destek vereceğini duyurdu.
MALEZYA’DAN DOSTANE UYARI
Malezya Başbakanı Abdullah Badawi bu hafta Tokyo’ya yaptığı ziyarette, Çin ve Japonya arasındaki gerginliğin çok dikkatle atlatılması gerektiğini, yoksa geçmişteki “karanlık dönem”de olduğu gibi, başkalarına hoş gelebilecek şekilde ülkelerin dilim dilim ayrılmasının kaçınılmaz olduğunu söyledi.
TAYVAN TEMKİNLİ
ASEAN ülkeleri arasında tarafsız olma konusunda entemkinli davranan ülke ise Tayvan. 1949 yılında sivil mücadele ile Çinden ayrılarak bağımsızlığına kazanmış olan ülke, sonraki yıllarda hızla güney doğu Asya devleri arasına girmeyi başarabildi. Şu anki gerilimde tarafsız kaldıklarını bile söylemeye çekinen ülke, herhangi bir açıklamanın herşeyi alt üst edebileceklerini düşünerek, Japonya ile ilişkilerinin, henüz açık olmadığını belirtmekle yetindi.
HONG KONG İÇİN İKİ UÇLU DEĞNEK
Hong Kong ise Japon yatırımcıları küstürmemek için dengede bir politika izlemek için zorlanıyor. Çin kökenli nüfusa sahip Hong Kong, İkinci Dünya savaşı yıllarında Japonlar tarafından işgal edilmiş diğer Asya ülkelerinden biri .olmasına rağmen , Anti Japon gösterilerini fazla büyütmemeye özen gösteriyor. Uzmanlara göre; Hong Kong’un turistik, finansal ve kozmopolit bir ülke olmasın avantajlarını sarsmak istemiyor.
SRİ LANKA, JAPON YARDIMINI UNUTMADI
Sri Lanka ise Tsunami sonrası harabeye dönen balıkçılık sektörü için 15 milyon dolar bağışlayacağını taahhüt eden Japonya’ya karşı sempatiyle bakıyor… Yardım konusunda cömertliğiyle tanınan Japonya Tsunami felaketinde 500 milyon dolarlık yardımla rekor kırmıştı. Sri Lanka yaralarını sarmayı sürdürürken Japonya-Çin krizinin de kenidlerine eyansımadan bir an önce çözülmesini istiyor.
Çin ve Japonya gerginliği devam ederken, Asya Pasifik ülkelerinin verdiği en büyük mesaj, ekonomik bağlar için gösterilen önem oldu. Büyük ticari birlikler, ekonomik anlaşmalar, devletler arası husumetin en büyük emniyet sibobu gibi görünüyor.
Dünyada nükleer silah üreten dokuz ülkeden beşi Asya Pasifik’te bulunması ASEAN ülkelerinin kaygılarını artıran etmenlerden sayılıyor. Krize taraf olmamaya özen gösteren ülkelere göre mayın tarlasında ayağını bir yere basmamak kadar kaldırmak da tehlikeli sayılıyor…
FOTOĞRAF: Malezya Başbakanı Abdullah Badawi’nin Tokyo ziyaretinde Japonya Başbakanı Koizumi ile…
