İNGİLTERE… Ekim devrimi 100 yıl tartışmaları: Kurucu meclisin kapatılması

Seçimler 25 Kasım – 9 Aralık tarihleri arasında gerçekleşti. İngiliz Manchester Guardian gazetesi muhabirinin bölgeden yaptığı haberde, seçim merkezlerini gördükten sonra “Rusya’da Kurucu Meclis (KM) seçimleri başladı. Katılım çok yüksek. Orta Asya’da, Sibirya’da, ülkenin her yerinde kadın ve erkekler oy kullanıyor. Şimdi Rusya dünyanın en özgür ülkesidir” diye yazıp, seçimlerde kadın adaylara geniş imkanlar tanındığının altını çizmişti. (5)

Birçok kararsızlığa rağmen 36 milyon insan oy kullandı. Seçimlerin meşruiyeti için yeterli oran sağlanmıştı. Seçim merkezlerinin çoğunu Bolşevikler denetledi. Halk egemen elite karşı ılımlı sosyalizme oy vermişti.

Lenin, seçim sonuçlarını kabul etmedi. Bolşevik hükümetinin iktidarda kalmasını istemişti. Fakat MK’nın büyük çoğunluğu bir koalisyon hükümetinden yanaydı. Lenin, Almanlarla savaşı bitirip Avrupa’da sınıf savaşı cephesini genişletmeyi planlamıştı. (7) ve (8)

18 Ocak 1918 günü meclis toplandı. Bolşeviklerle Sol SD meclisin sol tarafındaki koltuklara yerleşmişti. Ortada SD ve Menşevikler vardı. Sağ taraf boştu; o gün Kated’ler tutuklanmışlardı. Meclisin tamamı sosyalistlerle doluydu, yani Sovyetleri kuran ve onu iktidara taşıyan politik partiler oradaydı. (9)

KM’in ilk oturumu aralarında çok sayıda asker ve denizcilerin yer aldığı Bolşeviklerin taraftarlarıyla doldurulmuştu. Lenin de meclisteydi. İlk platforma çıkıp konuşma yapan Yakov Syerdlov oldu. “İktidarın Sovyetlerin elindedir, yıkmaya çalışanlar karşı devrimci ilan edilecek ve silahlı güçle ezilecektir” diyerek seçilmişleri tehdit etti. (11)

KM’in varlığını inkar eden konuşmadan sonra SD lideri Victor Chernov 244 oyla meclis başkanlığına seçildi. Bolşevikler aday göstermediler.

Chernov, Bolşeviklerin toprak reformu programının önemli olduğunu belirterek, demokratik ve istikrarlı bir hükümetin kurulacağına inandığını söyledi. Dış politikada Bolşeviklerle aynı görüşte olmadığını ve Almanlarla ayrı bir barış imzalamayacağının altını çizdi. (13)

Menşeviklerin lideri Irakli Tsereteli konuşma hakkı istediğinde, etrafı asker ve denizcilerle çevrildi, namlular kafasına doğru yöneldi. Bir anda ortalık karıştı, bir süre sonra fırsat bulup konuşma yaptığında sivil özgürlüklerin önemine ve iç savaş tehlikesine dikkat çekti. (14)

Lenin, KM problemini çözmek amacıyla iki teklif yaptı: Halkın özgür iradesini daha doğru belirlemek amacıyla seçimlerin yenilenmesi ve geçici Sovyet hükümetinin KM tarafından kabul edilmesi. Seçimlerden önce belirlediği seçim ve meclis politikasını değiştirmedi. Gençlere seçim şansı tanımak, sol SD’in seçmen kitlesini belirlemek ve barışı gerçekleştirerek barışçı koşullarda halkın özgür iradesinin belirlenmesini sağlamak istedi. Meclis iki teklifi de reddedince Bolşevikler protesto ederek salonu terk etti.

Ertesi gün (19 Ocak 1918), Lenin, yaptığı konuşmada KM’in dağıtıldığını şu cümlelerle açıklamıştı: “Bütün parlamentolarda iki element vardır; sömürülenlerle sömürenler. Sömürenler uzlaşmalarla ve çeşitli taktiklerle kendi ayrıcalıklarını korurlar. Bu nedenle KM, sınıf koalisyonun bir aşamasını temsil eder ve politik mücadelenin gelecek aşamasında sömürülenlerin iktidarını ulusal olan değil, yalnızca sınıfsal olan kurumlar yıkabilir. Dolayısıyla Sovyetler KM’den daha ileri bir politik biçimi temsil eder.” (15)

Tüm muhalefet partileri; SD, Menşevikler ve Katedlerin faaliyetleri yasaklandı. Maksim Gorki “Rusya’nın en iyi evlatları yüz yıldır KM umuduyla yaşamıştı” diyerek Bolşeviklerin politikasını protesto etmişti. Ülkede halkın bazı kesimlerinin KM’in kapatılmasını protesto etmesi bir sonuç vermedi. (16)

______________

Kaynaklar

(1) Lionel Kochan, Rusya’da devrim, 1970, s. 272

(2) Victor Nogin, Lev Kamenev, Gregory Zinoviev, Alexei Rykov and Vladimir Milyutin statement, 4 Kasım, 1917

(3) Pravda, 23 Kasım, 1917

(4) Eugene Lyons, kaybolan işçi cenneti: 50 yıllık Sovyey Komünizmi: bilanço, 196, s. 45

(5) Morgan Philips Price,  Anna Maria Philips’e mektup, 30 Kasım, 1917

(6) Lionel Kochan, Rusya’da devrim, 1970, s. 278

(7) David Shub, Lenin, 1948, s. 315

(8) Lionel Kochan, Rusya’da devrim, 1970, s. 280

(9) David Shub, Lenin, 1948, s. 322

(10) Harold Williams, Daily Chronicle, 19 Ocak, 1918

(11) Yakov Sverdlov, Kurucu Meclis konuşması, 18 Ocak, 1918

(12) Jane McDermid and Anna Hillyar, Devrimin ebeleri: Bolşevik kadınlar ve  1917 işçi kadınlar, 1999 s. 172, 197

(13) Victor Chernov, Kurucu meclis konuşması, 18 Ocak, 1918

(14) David Shub, Lenin, 1948, s. 324

(15) Lenin, konuşma, 19 Ocak, 1918, Izvestiia, No. 5, 20 Ocak, 1918, s 4.

(16) Maxim Gorky, Yeni Hayat, 9 Ocak, 1918

 

 

2134640cookie-checkİNGİLTERE… Ekim devrimi 100 yıl tartışmaları: Kurucu meclisin kapatılması

CEVAP VER

Please enter your comment!
Please enter your name here

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.