Irak halkının görüşlerini yansıtmak üzere, BBC ve dört basın kuruluşunun ortak olarak hazırlattığı ve Oxford Research International tarafından yürütülen yeni bir anketin sonuçları açıklandı.
Anket, bir grup Iraklı anketör tarafından 1711 hanede yapılan yüz yüze mülakatlara dayanıyor. Ekim ve Kasım aylarında altı buçuk haftalık bir süre içinde yapılan anket, Iraklılar’ın gözünden, ülkenin bugününe, geleceğine, ve yaşam standardı, günlük hayat, güvenlik ve siyaset gibi konulara geniş bir perspektifle ışık tutuyor.
ANKET SONUÇLARI
Yapılan son anket, Iraklılar arasında genel olarak ‘iyimser’ bir havaya işaret ediyor. Ankete katılanların yüzde 70’inden fazlası, yaşamlarında herşeyin ‘iyi’ ya da ‘çok iyi’ gittiğini söylüyor.
Bu ‘kişisel mutluluk’ havasının küresel ortalamanın üzerinde olduğu ifade ediliyor. Anketin yazarı, bu sonucu “harika” diye niteliyor ve özellikle siyasî bir değişim içindeki bir ülke için bu sonucun alışılmadık olduğunu belirtiyor.
Kendi yaşadıkları bölge ve toplum içinde, yaşam şartlarını değerlendirmeleri istendiğinde ankete katılanların yarıdan fazlası, eğitim, sağlık hizmetleri, suçtan korunma, ailelerinin ekonomik durumu ve güvenlik konularında durumun ‘iyi’ ya da ‘çok iyi’ olduğunu ifade ettiler.
Elektrik kullanımı ve istihdam konularında ise sorulara yanıt verenlerin yarıdan azı durumlarından memnundu. Ancak tüm bu konularda ‘durumun daha iyi olduğunu’ düşünenlerin oranı, Şubat 2004’te yapılan ankete göre artmış durumda. Hatta, deneklerin üçte ikisi önümüzdeki 12 ay içinde Irak’ta yaşam şartlarının daha iyileşeceğini düşünüyor.
Anket, soruları yanıtlayan kişilerin bundan iki yıl öncesine oranla daha fazla ev eşyasına sahip olduklarını ortaya koyuyor.
Sonuçlara göre, hanelerin yüzde 99’unda şimdi bir televizyon bulunuyor. Televizyon, aynı zamanda, haber ve bilgi kaynağı sıralamasında da en üst sırada.
Sorulara verilen yanıtlara dayanan değerlendirmelerde Iraklılar arasında en büyük endişe kaynağının ‘genel güvenlik sorunları’ olduğu anlaşılıyor.
Daha genel olarak ‘durumun nasıl olduğu’ sorulduğunda ise deneklerin yarıdan biraz fazlası ‘durumun kötü’ olduğunu söyledi.
“Önümüzdeki bir yıl içinde olabilecek en iyi şey nedir?” sorusuna verilen yanıt ise açık farkla “güvenliğin durumunun iyileşmesi” oldu.
Ankette, Irak’ın siyasî durumu, yönetim biçimi ve hükümetle ilgili sorular da yer alıyor.
2004 yılının Şubat ayında Irak’ta yapılan ankete katılanların yaklaşık yüzde 80’i ‘merkezden yönetilen bir Irak’ istediklerini ifade etmişlerdi. Bu son ankette Irak’ta ne tür bir yönetim istedikleri sorulduğunda, anketi yanıtlayan her 10 kişiden 7’si ‘merkezî bir yönetim’ tercih ettiklerini ifade ettiler.
15 Aralık’ta yapılacak seçimler sonrasında Irak’ın nasıl bir hükümete ihtiyacı olduğu sorusuna, ankete katılanların yarıdan fazlası ‘ülkenin tek ve güçlü bir lidere ihtiyacı olduğunu’ söylediler.
Deneklerin üçte birinden azı ‘Irak’ta demokrasi istediklerini’ ifade ettiler. Ancak gelecekle ilgili sorular sorulduğunda, Iraklılar’ın tercihlerinin değiştiği görüldü.
‘Irak’ın beş yıl sonra neye ihtiyacı olduğu’ sorusunun yanıtı, katılanların yüzde 45’inden ‘demokrasi’, yüzde 31’inden ise ‘tek ve güçlü bir lider’ oldu. Anketin yazarı, Irak halkının demokrasiye karşı tutumunu ’embriyo dönemi’ olarak, yani henüz başlangıç aşamasında diye değerlendiriyor.
Genel izlenim, Iraklılar’ın, ülkede kontrolü ele alacak, güvenlik durumunu iyileştirecek, ülkeyi içinde bulunduğu zorluklardan çıkaracak ve demokrasiye geçişin zeminini hazırlayacak bir lider istediği şeklinde.
Dinî liderlerden oluşacak bir hükümet talep eden Iraklılar’ın oranı ise yüzde 5-6 seviyesinde kaldı.
FOFTOĞRAF: Sebati Karakurt / Bağdat
