İngiltere merkezli Conflict Armament Research adlı gözlem kuruluşu, Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) örgütünün, düzenli bir ordu ölçeğinde silah ve mühimmat üretim kapasitesine sahip olduğunu açıkladı. Kuruluşun raporuna göre IŞİD, silah yapımında kullandığı hammaddeyi Türkiye, Letonya, Fransa ve Birleşik Arap Emirlikleri’nden tedarik ediyor.
Geçtiğimiz ay, bir süre IŞİD tarafından kontrol edilen ve örgütün Musul operasyonu sonrası çekildiği 6 tesisi gezen kuruluş, gözlemleri ile ilgili bir rapor hazırladı.
Raporda, IŞİD’in Türkiye içinde büyük bir “tedarikçi ağı” bulunduğu, Suriye üzerinden “Musul’a sokulan silahların ve mühimmatın hammaddesinin büyük bölümünün Türkiye iç pazarından sağlandığı” ifadesi yer alıyor.
IŞİD’in “teknik bir kesinliğe” ulaştığı silah yapım tesislerinde kullanılan potasyum nitrat ve aliminyum gibi bazı hammaddeleri Türkiye’den de tedarik ettiği öne sürülüyor.
Raporda ayrıca, Türkiye’nin yanı sıra Letonya, Fransa ve Birleşik Arap Emirlikleri’nden de IŞİD’e, potasyum nitrat ve sorbitol gibi hammadde tedarik edildiğine ilişkin iddialar yer alıyor.
İddia ile ilgili olarak Türkiye’de hükümet yetkililerinden şu ana kadar henüz bir açıklama yapılmadı.
Rusya, Nisan ayında Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne, Türkiye’nin IŞİD’e yasadışı yollardan silah ve askeri malzeme gönderdiği iddialarını içeren bir rapor sunmuştu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise Türkiye’nin IŞİD’e lojistik destek sağladığı iddiasına tepki göstererek, “Şu anda sadece Suriye ve Irak’ta DAEŞ’in verdiği kayıp bizim onlarla mücadelemizde 3 bine ulaşmıştır. Bu mücadeleyi veren bir ülke, DAEŞ’e nasıl destek veriyor? Böyle bir anlayış olabilir mi, böyle bir yaklaşım olabilir mi?” demişti.
Conflict Armament Research’e göre IŞİD, silah ve mühimmat üretiminde belirli bir standart yakalamış durumda. Militanları da, “düzenli bir ordu” ölçeğine yaklaşır nitelikte silah ve mühimmat üretim kapasitesine sahip.
Kuruluşun raporunda IŞİD’in silah üretim kapasitesi için, “endüstri” terimi kullanılıyor. Raporda şu ifadeler yer alıyor:
“Her ne kadar üretim merkezlerinde silah endüstrisinde standart olmayan bazı malzemeler ve patlayıcılar kullanılsa da, organizasyon şekli, kalite kontrol, envanter yönetimine bakıldığında merkezi olarak yönetilen kompleks bir endüstriyel üretimle karşı karşıya olduğumuzu görüyoruz.”
‘IŞİD aylarca Musul operasyonuna hazırlandı’
Tesisleri gezen gözlemciler, IŞİD’in üretim standardını tanımlamak için de şu örneği veriyor:
“Bir IŞİD bölgesindeki silah tesisinde üretilen havan topu mermisinin kalibresi, başka bir noktada üretilen havan topu tüpüne uygun üretiliyor.”
Gözlemcilerin hazırladığı rapora göre, bu kapasite ve standardizasyon faaliyeti, IŞİD savaşçılarının gözünde merkezi yönetimi de meşrulaştırıyor.
Rapora göre, Irak ordusunun düzenlediği Musul operasyonuna aylarca hazırlanan IŞİD, bu tesislerde on binlerce roket ve havan topu mermisi üretti.
Raporda ayrıca, Musul savaşında IŞİD militanlarının gelişmiş bir savaş talimatnamesine göre hareket ettiği ifadesi de yer alıyor.
Irak ordusunun 17 Ekim’de Musul’a başlattığı operasyon halen devam ediyor.
Son haberlere göre, Irak hükümet güçleri, sokak sokak devam eden çatışmalarda kentin ancak dörtte birinde kontrolü ele geçirmiş durumda.
Conflict Armament Research, savaş bölgelerinde gerçekleşen silah tedariği konusunda gözlem yapan bir organizasyon.
