BM’de düzenlenen basın toplantısıyla açıklanan listeye göre Türkiye, yüzde 9,1 ile kadınların mecliste temsil edilme oranında 109. sırada geliyor. Listede Türkiye’nin 549 sandalyeli meclisinde 50 sandalyenin kadın milletvekillerine ait olduğu belirtiliyor.
Kadınların kabinede temsil edilme oranlarına bakıldığında ise Türkiye, yüzde 7,7 oranıyla ve 26 bakan arasında 2 kadın bakanla 94 ülkenin sıralandığı listede 74. sırada yer alıyor.
Parlamentolar Arası Birlik (Inter-Parliamantary Union-IPU) örgütünün genel sekreteri Anders B. Johnsson, BM’de haritayla ilgili düzenlenen basın toplantısında, dünyada kadınların mecliste ve hükümette temsil oranlarının hala son derece düşük olduğunu belirterek, dünya ortalamasına bakıldığında, kadınların mecliste temsil oranlarının yüzde 18,8, hükümette temsil edilme oranlarının ise yüzde 16 olduğunu vurguladı.
Johnsson, Pekin Deklarasyonunun kabul edildiği 1995 yılında, dünyada kadınların mecliste temsil edilme oranının yüzde 11,3 olduğunu, o günlere bakıldığında ilerleme kaydedildiğini, ancak aynı Pekin Deklarasyonunda kadınların mecliste temsil edilme oranının o yıllar için en az yüzde 30 olmasının gerektiğinin belirtildiğini hatırlattı. Johnsson, Pekin Deklarasyonunun, kadınların mecliste temsil edilme oranını 2000 yılında ise en az yüzde 50 olarak öngördüğünü, öngörülen bu rakamlara bakıldığında 2010 yılında ortaya çıkan gerçek rakamların ise hayal kırıklığı yarattığını belirtti.
KADINLARIN MECLİSTE TEMSİL EDİLME ORANLARI
Johnsson, “Ruanda (yüzde 56,3), İsveç (yüzde 46,4), Güney Afrika (yüzde 44,5), Küba (yüzde 43,2), İzlanda (yüzde 42,9) Hollanda (yüzde 42) ve Finlandiya’da (yüzde 40) kadınların mecliste temsil oranlarının yüzde 40’ın üzerinde olduğunu” ifade ederek, özellikle Kuzey Avrupa ülkeleri ile gelişmekte olan bazı ülkelerde kadınların siyasi hayatta daha çok temsil edildiklerini anlattı. Kadınların meclise girmeleri için ”kota uygulaması” gibi ”pozitif ayrımcılık” uygulamalarının Ruanda, Güney Afrika, Mozambik (yüzde 39,2) gibi gelişmekte olan ülkeler ve Latin Amerika ülkelerinde görüldüğünü anlatan Johnson, kota uygulamasının son derece önemli olduğunu vurguladı.
ABD ise listede yüzde 16,8 (Temsilciler Meclisi) ve yüzde 15,3 (Senato) ile 75. sırada bulunuyor.
Haritaya bölgeler açısından bakıldığında ise kadınların mecliste temsil oranlarının en yüksek olduğu bölge İskandinavya. İskandinavya ülkelerini (yüzde 42,1) Amerika kıtasındaki ülkeler yüzde 22 ile izlerken, İskandinav ülkeleri hariç tutulduğunda geriye kalan Avrupa ülkelerinde oran yüzde 19,9, Sahra Altı Afrika’da yüzde 18,7, Asya’da yüzde 18,5, Pasifik bölgesinde yüzde 15,3 ve Arap ülkelerinde ise yüzde 9,5 ile en düşük orana sahip bulunuyor.
Bazı Körfez ülkeleri (Suudi Arabistan, Umman, Katar) ile kimi Pasifik ülkelerinin oluşturduğu 10 ülkenin meclislerinde ise hiçbir kadının olmadığı görülüyor.
HÜKÜMETTE TEMSİL EDİLME ORANI
Kadınların hükümette temsil edilme oranında ise Finlandiya yüzde 63,2 ile ilk sırada, Cape Verde yüzde 53,3 oranıyla 2. sırada, İspanya yüzde 52,9’la 3. sırada ve Norveç yüzde 52,6 ile 4. sırada yer alıyor. Kadınların hükümette temsil oranlarının yüzde 40’ın üzerinde olan ülkeler ise sırasıyla Şili, İzlanda, İsveç, İsviçre, Danimarka ve Liechtenstein.
ABD listede yüzde 33,3 oranla 15. sırada gelirken Türkiye ise yüzde 7,7 ile listede 74. sırada yer alıyor.
Listeye göre devlet ve hükümet başkanlığı gibi kadınların siyasette en yüksek görevlerde bulundukları ülkeler arasında (hem devlet hem hükümet başkanları kadın olan) Arjantin, Şili, Liberya, Filipinler ve İsviçre geliyor.
FOTOĞRAF: Özcan Budak
