Kahinler gerçekleri önceden görebilir mi?

Kehanet tarihteki karşılılıklarını bulur ve baba ve oğul bir savaşta karşılıklı savaşırlar ve oğul babasını öldürür. Oidipus babasını öldürdüğünü bilemez ve kehanetin ikinci bilinmeyeini bilinir olur ve öz annesi ile evlenir. Efsaneye göre, Oidipus’un öz annesiyle evlendiğini öğrenince kendi gözlerini kör etmesi üstüne, Antigone, babasına sürgüne gönderildiği Atina’ya kadar yol gösterdi. Babası ölünce Thebai’ye dönüp, kızkardeşiyle birlikte, erkek kardeşi Eteokles ve Polyneikes’in kavgasını sona erdirmeye çalıştı. İki kardeşi de ölünce, kral olan dayıları Kreon’un Polyneikesin cesedinin gömülmesine izin vermedi. Thebai’ye ihanet ettiği gerekçesiyle yasaklanması üstüne, Antigone, dayısının yasağına karşın, kardeşinin cesedini gizlice gömdü ve bunun üzerine Kreon onu cezalandırarak mezara kapattı. Çünkü canlı canlı ölmesini istiyordu. Fakat aynı zamanda Kreon’un oğlu Antigone’la nişanlıydı ve eğer Antigone’a bir zarar verilirse kendisini de öldüreceğini öne sürerek şantaj yaptı. Fakat Antigone bu acıya daha fazla katlanamadı ve intihar etti. Nişanlısı yani Kreon’un oğlu da Antigone canlı canlı gömüldüğü mağarada cansız beden ile karşılaşır ve babasının oraya gelmesi ile birlikte, babasının eline bıçağı vererek, bıçağı kendi vücuduna batırarak intihar eder, ölümüne babasının elini kana bular. Kreon yalnızdır ve kişiye özel çıkardığı yasayı oğlu ölmeden önce kaldırmış olmasına rağmen, oğlu kendi ellerinde can vermiştir, kehanet yine hayat bulmuş ve gerçekleşmiştir. Ve aynı zamanda da oğlunun intihar ettiğini öğrenen Kreon’un eşi de intihar eder.
Kısaca konusu yukarıdaki gibidir. Müzikler ve multimedya efektleri ile yeniden yorumlanan oyun geçmişte geçerken, günümüzde de izdüşümlerini kıyafetler ile bulur. Video gösterimi, halka mikrofon ile hitap edilmesi, ceket ve kravatlar ile günümüzün iktidar sahiplerine gönderme yapılır. Konunun özünü oluşturan kişiye yönelik yasa çıkarılır mı, çıkarılırsa eğer ne gibi sonuçları olur üzerine bir akıl yürütmesinin destan içinde işlenmesine şahitlik ederiz.
Oyunun broşüründe “İktidarı ele geçirmek adına savaşa tutuşup birbirlerini öldüren iki kardeşten birinin gömülmesine devlet otoritesinin izin vermemesi nasıl bir toplumsal travmaya yol açar?”
Ali Sürmeli (Yönetmen Yardımcısı) şu soruları sorar; “Güçlüler, iktidar sahipleri ne adına ve niçin yasa koyarlar? Bu yasalar toplumun genel çıkarları için midir yoksa sadece güç ve para sahiplerinin işine gelen yasalar mıdır?” ve oyun içinde yanıt arar.
Oyunu uyarlayan ve yöneten Kenan Işık; “Ve bütün olup bitene rağmen Shakespeare’in dediği gibi
“Dilini bağlayıp, susuyorsa sanat” hala…”
Yaşadıklarımız karşısında sessizce bir çığlık atmakta ama bu çığlık bizim ülkemizde olmuyormuşçasına uzaklara bakıp, uzaklardaki yaşananlar karşısında çığlık atmış gibi geldi bana…
Oyun silah sesleri ile başlar. Oyunun ilk anda itibaren zaman kavramının geçmiş ile günümüze doğru hareketi ile karşılaşırız. Olay geçmişte geçmiştir, fakat konu hala güncelliğini korumaktadır. Silah destanın yaşandığı zamanda yoktur, bugün silah vardır ama ne Kreon vardır ne de Antigone. Kehanet geçmişte verilmiştir ama zaman içinde kahnet sürekli kendisini tekrar eder gibidir. Özneler değişir, zaman değişir ama kehanet hala gerçekleşmeye devam eder. Gücünü tacından alanlar, kendi erkini güçlendirmek için en yakını koruyan, yok eden yasalar çıkarmaya devam ettiği sürece de kehanet gerçeklemeye devam edecektir. Oyunu sahneye koyarken sanırım Kenan Işık kehanetin başlangıcın ülkemizde gerçekleşeceğini bilemezdi. MİT yasası olarak kabul edilen kişilere özel yasa hızlı bir şekilde geçmiş, güç Kreon gücü kendisini göstermiştir. Kişilere özeli kişileri koruyan yasalar bugün yaşadığımız zaman diliminde de var, Hrant katillerini gerçek anlamda ortaya çıkaramayan mahkeme kararı sonucuna karşı soruşturmada bu gerçek ile yüzleşmemiz henüz çok erkendir. Hrant katillerini gölgeden çıkarmak isteyenler ve gölgede bırakmak isteyenlerin mücadelesinde koruyucu yasaların var olduğu ve erk sahibi tarafından bu gücün kullanıldığına medya önünde şahitlik etmekteyiz. Kahinler binlerce yıl önce söyledikleri bugün dahi gerçek olmasını nasıl açıklayabiliriz?

İsmail Cem Özkan

Antigone
Yazan: Sophokles
Çeviren: Sabahattin Ali
Uyarlayan ve Yöneten: Kenan Işık
DEKOR – GİYSİ TASARIMI: ELENA İVANOVA
IŞIK TASARIMI: ÖNDER ARIK
MÜZİKAYLA ÇELİK
ARANJÖR-TONMAİSTER: ÇAĞRI KODAMANOĞLU
YÖNETMEN YARDIMCISI: ALİ SÜRMELİ
ASİSTANLAR: TUĞÇE ŞARTEKİN KARASU – EYLEM SERVER ÜNÜVAR
SAHNE AMİRİ: SAVAŞ AYKILIÇ
KONDÜVİT: MERVE AKGÜL-EMRE AKGÜL
SUFLÖZ:GÜZİDE ARSLAN
OYUNCULAR
ALİ SÜRMELİ
ATTİLA OLGAÇ
GÖZDE OKUR
SELİN TEKMAN
SUNA SELEN
MURAT SARI
BARIŞ BAĞCI
KEREM GÖKÇER
TUĞÇE ŞARTEKİN KARASU
FATMA İNAN
TARKAN KOÇ
EYLEM SERVER ÜNÜVAR
GÖKHAN YILMAZ
GÖKHAN MERT YILMAZ
KOROTARKAN KOÇHİLAL KUVVET
BORA GODR

1588450cookie-checkKahinler gerçekleri önceden görebilir mi?

CEVAP VER

Please enter your comment!
Please enter your name here

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.