Aç tavuk kendini arpa ambarında sanırmış
BM’nin 24 Nisan günü açıkladığı anket sonuçlarını iyi değerlendirmek lazım. Bu anket sonuçlarına göre ve yapılan diğer anketlerin de sonuçlarına göre, bazı yerel yazarlarımızın kelimelerin arkasına saklanarak iddia ettikleri gibi “Federasyon” adada tarafların birincil olarak istedikleri bir çözüm şekli değil. Annan Planı ve Federasyon rüzgârları çoktan esti ve bu adadan çekti gitti. Artık hayallerin peşinde koşmamak lazım.
Adadaki iki halk Federasyon istedi iddiaları tam “Aç tavuk kendini buğday ambarında sanırmış” atasözüne uygun bir iddia. Anket sonuçlarını kendi düşündükleri doğrultuda değerlendirip, adadaki iki halk “Federasyon” istiyor diye yazmak ve iddia etmek, çok yanıltıcı ve saptırıcı bir davranış ve adada var olan iki halkın çoğunluğunun gönlünde ve düşünde var olan çözümü doğru şekilde tanımlamıyor.
Bu anketin sonuçlarını sağlıklı değerlendirebilmek için öncelikle Rumların neyi tercih ettiklerini ve BM’nin anket sonuçlarını değerlendirmeden önce de, aynı hafta içinde Rum tarafında yapılan anketlerin sonuçlarına da göz atmak gerekmektedir.
“Evresis” adlı şirketin yaptığı anketinin sonuçlarına göre, 2007 Nisanında Rum halkında 2004 Annan referandumuyla ilgili özlü değişiklikler yok. “Hayır”cıların oranı hala daha yüzde yetmişlerde, tamı tamına %71.6 ve buna karşın da Türklere olan güvensizlik ise %81’ çıkmış.
“Noverna Consulting and Research” şirketi tarafından yapılan anketin sonuçları ise biraz daha çarpıcı.
Kıbrıs’ta çözüm konusunda, Çözüm şimdi olduğu gibi olsun (Statüko) diyenler %16, İki Ayrı Devlet isteyenler %12, İki toplumu-İki Kesimli Federasyon isteyenler %23, Konfederasyon isteyenler %4 ve 1959 Zürih Anlaşmasına geri dönülmesiyle birleşik bir devlet isteyenler %30 oranında. Tabi Rumlar Türklerin siyasi eşitliğini asla kabul etmedikleri için söz konusu 1959 Zürih anlaşmasını da Türklere siyasi eşitliği sağlayan 13 maddenin olmadığı şekliyle istiyorlar.
Kıbrıs Sorununun kısa zamanda çözülmesinden endişe edenlerin oranı ise %52. Rumların yarıdan fazlası adeta sorun ben öldükten çözülsün diyor.
Kıbrıslı Türklerle Ortak Özelliklerimiz Ne Kadardır?” sorusuna ortalama katılımcılardan %37’si “Az”, %31 “Yeterince”, %20 “Hiç” ve %9’u “Çok Fazla” yanıtını verirken, 18-34 yaş aralığındaki kişilerin %67’si, 35-54 yaş aralığındakilerin %56’sı ve 55 ve üstü yaştakilerin ise %44’ü Çok az veya Hiç Ortak Yanımız Yok yanıtını vermiş. AKEL’in “Türkler kardeşlerimizdir” savının aksine, ankete katılanlar, aramızda hiçbir bağ yoktur demeyi tercih etmişler.
Eğer bir gün adada Federal bir çözüm olursa, Kıbrıs Türk devletçiğinde yaşamak istemeyenlerin Rumların oranı %82. Kıbrıslı Türk işverenin emrinde çalışmayı kabul etmeyen Rumların oranı ise %57.
En çarpıcı yanıt ise, iki halk arasında yapılacak evlilikler üzerine sorulan soruya Kıbrıslı Rumların %80’inin Kıbrıslı Türklerle evliliğe karşı olduklarını beyan etmesi.
Şimdi gelelim BM’nin Kıbrıslı Türk ve Kıbrıslı Rumlar arasında, Kıbrıs sorununa ilişkin gerçekleştirdiği ankete.
Önce ortak yandan başlayalım. Her iki halk da yakın gelecekte Kıbrıs sorununun çözüleceğini öngörmüyor ve ne AB’nin ne de BM’nin bu işi kısa zamanda başaracağına inanmıyor.
Farklı görüş ise konunun özünde ortaya çıkıyor. Adadaki iki halk, yani Rumlarla Türkler, Kıbrıs sorununa çözümü farklı olarak düşünüyorlar ve istiyorlar.
Kıbrıslı Rumların çoğunluğu çözüm modeli olarak “Birleşik (Üniter) Devleti” yani içinde Türklerin ortak değil azınlık olduğu üniter Rum devletini istediklerini belirtirken, Kıbrıslı Türklerin çoğunluğu ise (yan yana) “İki ayrı devlet” modelini benimsiyorlar.
Her iki tarafın çoğunluğu, karşı tarafın ilk tercihini benimsemiyor.
Kıbrıslı Rumların %35’i, Kıbrıslı Türklerin ise %30’u Federal bir çözüme kesinlikle karşı.
Federal çözüm ise, her iki tarafın da ikincil tercihi olarak çoğunlukta. Her iki halk, “iki toplumlu iki kesimli federasyon” çözümünü, “mecburi çözüm olarak isteksizce” desteklediklerini belirtiyorlar, yani kötünün iyisi olarak görüyorlar.
Yerel basında çıkan bazı yanıltıcı yorumların aksine, çözüm olarak iki ayrı devlet isteyen Türklerin oranı, Federasyon isteyenlerin neredeyse iki katından daha fazla. Kıbrıslı Türklerin ilk tercih olarak Federasyonu istemedikleri kesin olarak bu ankette tekrar ortaya çıkıyor.
_______________
* Prof. Dr.
