BM Genel Sekreter Yardımcısı Sir Kieran Prendergast yarın akşamüzeri adamıza geliyor. Gelişinin üç ana nedeni var. Kıbrıs Rum tarafının görüşlerini öğrenmek, Kıbrıs Türk tarafının görüşlerini öğrenmek ve Ankara’nın görüşlerini almak.
BM, Kıbrıs Rum tarafının görüşlerini önemsemekle beraber, Prendergast, Türklerin görüşleri ile ilgili olarak ağırlığı KKTC’deki temaslarına değil Ankara’daki temaslarına verecek. Daha doğrusu vermek zorunda.
Bölgemize yapacağı bu ziyaretinin iki ana misyonu var.
Birincisi Kıbrıs Rum tarafıyla tartışmalarını derinleştirebilmek ve Rum tezlerini en ince detayına kadar alabilmek.
İkincisi de Ankara’nın perde arkası görüşlerini sondajlamak. Sir Kieran Prendergast, dikkatini Ankara’da yapacağı görüşmelere odaklamak ve Türkiye’nin niyetlerini öğrenme zorunda. Erdoğan’ın 2002 Kasımından beri ilk defa olarak, geçen haftalar içinde Annan Planının gerektiği zaman rafa kaldırılabileceğini telaffuz etmesinden dolayı, BM dikkatini hemen Ankara’ya çevirdi ve şimdi Papadopulos’tan ziyade Türkiye’nin niyetleri hakkında net bir tabloya sahip olmak çabasında.
Bunlara ilaveten Prendergast’ın Ankara ile yapacağı görüşme, geçtiğimiz hafta içinde Angelika Merkel’in yaptığı “Türkiye’ye imtiyazlı ortaklık” ile ilgili açıklaması ve
Fransa’daki “AB Anayasasına Hayır” akımları nedeni ile de büyük önem taşıyor. Bu görüşme, bundan sonra BM’nin atması gereken diğer adımlar için belirleyici olacak.
Rumlarla yapacağı görüşmenin ana hatları neredeyse kesin gibi. Kıbrıs Rum tarafının tezlerini dinlemek ve müzakere prosedürünü görüşmek. BM merkezinde Tasos
Çionis’ten dinlediklerinin, yalnızca bazı endişe edilen konuları değil, Kıbrıs Rum tarafının resmi tezleri olduğunu da netleştirmek düşüncesinde. Rumların üzerinde ısrarla durdukları önemli unsurlardan biri de zaman mevhumu ve özellikle takvim konusu. Papadopulos, yapılacak bu görüşmede bir adım ileri atacak ve Kıbrıs Rum tarafının tezlerinden bazılarını çok daha detaylı şekilde anlatacak.
Prendergast’ın Kıbrıs Türk tarafı ile yapacağı görüşmenin temel konusu müzakere prosedürü. Konunun esasına ilişkin bazı konularda da görüşmeler tabiî ki olacak.
Şimdilik BM, Kıbrıs Türk tarafının başlangıç noktasını Annan planı olarak görüyor. Prendergast’ın aklındaki soru işaretlerinden bir tanesi, Türk tarafının takvimler konusuna nasıl baktığı da olabilir.
Takvim konusunda ortada halen daha netleşmemiş olan iki olasılık var.
Birincisi, Türk tarafının derhal müzakerelerin başlatılmasını talep etmesi. İkincisi ise Türkiye hükümeti içindeki bazı çevrelerin, Kıbrıs müzakerelerinin, 3 Ekim’deki
Türkiye-AB ortaklık müzakerelerinden sonra başlatılmasının daha iyi olacağı düşüncesinden dolayı, daha sonraki bir tarihte başlatılması.
Kıbrıs konusunda başlatılan bu girişimlerin son noktasını, BM Genel Sekreteri Kofi Annan koyacak. Annan, 7 Haziran’da Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’la BM merkezinde gerçekleştireceği görüşmeden ve BM Genel Sekreter Yardımcısı Sir Kieran Prendergast’ın bölgemizde bu hafta yapacağı temaslardan sonra Kıbrıs konusundaki finali belirleyecek değerlendirmesini yapacak.
Kıbrıs konusunda BM’nin atacağı en önemli ve nihai adıma kesin olarak, Annan – Erdoğan görüşmesi damgasını vuracak.
_______________________
* Doç. Dr./ Denizcilik Fakültesi ve Mühendislik Fakültesi
