Papadopulos’un çözüm koşulu : Türklere Şengen vizesi…
Bildiğiniz gibi evvelki hafta ABD aba altından sopayı gösterip, Papadopulos’a, BM Genel sekreteri Annan’a, 24 Nisan 2004’te Rumların red oyu verdikleri plana itirazlarını sözlü veya yazılı bildirmezse, KKTC ile ilişkilerini ilerleteceği tehdidinden sonra, Papadopulos ister istemez özel temsilcisini New York’a göndermek zorunda kalmıştı.
Geçen pazartesi günü New York’a giden Papadopulos’un özel temsilcisi Tasos Çonis, BM Genel Sekreteri Kofi Annan’ın siyasi işlerden sorumlu yardımcısı Sir Kieran Prendergast ile bir ısınma görüşmesi yaptı ve ön temasları başlattı.
Bu ilk görüşme 90 dakika kadar sürdü ve açıklama yapılmamasına rağmen bence Prendergast, Çonis’e müzakereler Rumların engellemeleri nedeni ile başlamaz ise BM’nin ve ABD’nin Kıbrıs’lı Türklere ne gibi bir yaklaşımda bulunacağını ima etti.
Çonis’in bu görüşmeden sonra böyle bir görevi almamış olmayı tercih ettiğini açıklaması, içerde çok ciddi yaptırımların veya başka bir tanımla tehditlerin kendisine iletildiğini ifade ediyor.
Arkasından görüşmeler devam etti ve bu gün dörtlenerek, aylardır sıkı sıkıya elde tutulan kartlar açıldı. Çonis, Genel Sekreter Annan’ın temsilcisi Prendergast’a 8 ana başlık altında 10 maddelik bir itiraz listesi verdi.
1- Tüm yabancı askerler adadan tamamen çıksın, 650 kişilik Türk Alay’ı da kalmasın.
2- Garantörlük sistemi ve Türkiye’nin garantörlüğü kaldırılsın.
3- Garantör güçlerin (Türkiye’nin) tek yanlı müdahale hakkı kaldırılsın. AB garantör olsun ve garantör güçler kapsamı genişletilsin.
4- Annan planında kurulması öngörülen “Birleşik Kıbrıs Cumhuriyeti’nin yönetim yapısı değiştirilsin ve yönetim siyasal eşitlik temelinde değil, sayısal denge temeline oluşturulsun.
5- Rumların tümü Kuzey Kıbrıs’taki mülklerine geri dönsün.
6- Rumlara doğrudan devredilecek toprakların iade süreci kısaltılsın ve hemen iade başlasın.
7- Adada kalacak KKTC vatandaşı olmuş Türkiyelilerin sayısı azaltılsın. Türkiye’den gelecekteki gelişler konusunda da düzenleme yapılsın.
8- Yeni kurulacak devletin idare yapısı işler hale getirilsin. Kararlar çoğunluk ilkesine göre alınsın.
9- Doğrudan devredilecek topraklardan Türk askeri hemen çekilsin.
10-BM Güvenlik Konseyi, kabul edilecek muhtemel bir planı Türkiye’nin fiili olarak uygulayacağı yönünde Rumlara garanti veren bir karar alsın.
11-Kıbrıs’ın kıta sahanlığının, bütün komşu ülkelerle (Türkiye ve İsrail’le de) uluslararası anlaşmalar temelinde kesin olarak belirlensin.
12-Üniter ekonomi ve üniter para politikası sağlansın.
Evet, ünlü liste işte bu. Lütfen bu listeyi tekrar tekrar okuyun ve üstüne soğuk su için.
Her ne kadar BM Genel Sekreteri Kofi Annan, Papadopulos’tan, Annan planındaki değişikliklere ilişkin nihai tezlerinin net olması konusunda ısrarlı ise de, bunlar daha nihai müzakere tezleri değil. Sadece Kofi Annan, itirazlar nelerdir anlasın diye çala kalem kağıda dökülmüş düşünceler dizisi. O kadar.
Bu listede benim en çok dikkatimi çeken, 1.ci, 7.ci ve 8.ci maddeler.
Mesela ben 1.ci maddeyi okuyunca, adadaki İngiliz üsleri de kapansın ve İngiliz ordusu da adadan çıksın diye anlıyorum.
7.ci maddeyi okuyunca, Türkiye’den Kıbrıs’a gelmek isteyen Türklere Şengen vizesi uygulansın manasını çıkarıyorum. Ve bunun devamı olarak da, 8.ci maddeye göre Birleşik Kıbrıs Cumhuriyeti Rum çoğunluğun idaresinde olacağı için, Plana göre adada kalmaya hak kazanmış ama bir gün Türkiye’ye akrabalarını görmeye gitmiş bir Türkiyeli göçmenin geri dönüşünde, çoğunluğun uygulatacağı vize sistemi ile ipe un serilecek ve adaya girişine mani olunacak.
Sanki ben bu olayları daha evvel yaşamışım gibi bir his var içimde… Ne dersiniz…
_______________________
* Doç. Dr./ Denizcilik Fakültesi ve Mühendislik Fakültesi
