Bu yazının konusu, CHP Kurultayı’nda Genel Başkanlığa seçilen Sayın Kemal Kılıçdaroğlu’nu bekleyen zor sınavın şifrelerini ve ilk seçimde başarılı olması için CHP politikalarında gerekli yapısal değişikliğin kodlarını ortaya koymaktır.
“DELTA Planı : Seçimleri Kimler Nasıl Kazanıyor” (Şira Yayınları, 2009) isimli kitabımı yazma nedenim, seçimleri kazanan partileri inceleyerek seçim kazanmanın “sihirli nedenleri” bulmaktı. Bu çerçevede, AKP’nin ve CHP’nin karşılaştırmasını içeren iki bölümü de kitabın sonuna eklemeyi uygun bulmuştum.
Kemal Kılıçdaroğlu’nun halkın değişik kesimlerinden büyük bir desteği ardına almasıyla CHP için yeni bir umut filizlenmiştir. CHP, tarihinde birkaç kez yakınlaşmış olduğu iktidar fırsatını bugün yeniden yakalamışa benziyor.
Siyasette başarı, iktidar olmayı olduğu gibi, iktidarda kalmayı da içerir. Bu nedenle, diğer siyasi partilerin ve koşulların yardımıyla iktidara gelen, ancak iktidara hazır olmayan birçok siyasi parti, kısa zamanda hayal kırıklıkları yaşatarak siyasette büyük başarısızlıklara uğramıştır. Son iktidar deneyiminde DSP’nin yaşadığı başarısızlık, buna güzel bir örnektir. Batı demokrasilerinin çoğunda, iktidar partilerinin üçüncü kez seçimi kazandığı örnekler çok sınırlıdır. CHP’deki bu değişimin, AKP’nin üçüncü seçimine girmeden önce gerçekleşmesi, CHP için büyük bir şans olarak değerlendirilmelidir.
DELTA Planı kitabında da açıkladığım üzere, siyasette başarılı olmak için gerekli olan 5 bileşen şunlardır :
• Disiplinli çalışma
• Empatik siyaset (halkın beklentilerine dayalı samimi siyaset)
• Liderlik
• Teşkilatlanmada başarı
• Akademik yardım
Türkiye’de AKP, girmiş olduğu son iki seçimde bu yöntemleri kullanarak başarılar elde etmiş, merkez sağdaki partileri barajın altına iterken terörün en yoğun yaşandığı günlerde milliyetçi hareketin örgütlü partisi olan MHP’nin yükselişini engellemiş, solda ise neredeyse tek parti olarak seçime katılan CHP’nin önünde seçimleri kazanmıştır.
Peki, CHP’nin başarısızlığında rol oynayan nedenler nelerdir ? Bu nedenleri, başlıklar halinde şöylece sıralayabiliriz :
• İktidar partisinin söylemlerinin tersini kullanarak politika yapması
• Kendi gündemini yaratamaması
• Muhalefet politikalarının başarısızlığı
• Halka vaat ettikleri umut verici söylem ve politikaları bulunmaması
• Seçim kampanyalarını eleştiriye dayalı olarak yapmaları, yapıcı ve umut verici söylemlerde bulunmamaları
• Seçim kampanyalarını büyük ölçüde medya propagandası ile kısıtlı yürütmesi
• Dar bir çerçeveye sokulmuş laiklik anlayışı ekseninde ve halkın geniş kesimlerince yanlış anlaşılan bir seçim kampanyası yürütülmesi
• Ekonomi politikalarına ağırlık vermeyen seçim kampanyası
• AB ile bütünleşme politikalarından sapacak bir izlenim yaratmaları
• Seçmeni AKP ile korkutarak oy istemeleri
• Milliyetçi bir çizgiye kayarak sol seçmenden oy istemeleri
• Sağa açılmak politikası ile aday seçiminde yanlışlar yapmaları
• AKP’ye alternatif bir program sunamamaları
• Güney Doğu halkını kazanacak politika ve söylem yoksunluğu
• Parti içi demokrasinin yaşama geçirilememesi
• Kurmay kadrolarının geniş kesimler tarafından tepkiyle karşılanması
• Elitist bir siyaset anlayışı yürütmeleri.
Yukarıdaki unsurlar, CHP’nin seçimlerdeki başarısızlığını açıklayan önemli nedenlerdir. Bu nedenler iyi incelendiğinde, CHP’nin seçim başarısızlığını 3 temel bileşeni olduğu görülür:
1. Elitist siyaset
2. Parti içi demokrasi ve uzlaşma kültürü eksikliği
3. İktidar alternatifi olacak bir programa dayalı seçim kampanyası yürütülememesi.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nu bekleyen zor sınav; CHP’nin başarısızlığında yatan temel nedenleri iyi çözümlemek ve geniş halk kesimlerinin desteğiyle arkasına aldığı rüzgâr sayesinde CHP’nin yeniden yapılanmasını sağlamaktır. Bu süreçte, CHP’nin elitist siyaset anlayışından kurtarılması için disiplinli bir çalışma ile ülkenin her bölgesinde sandık örgütlenmesine kadar inen bir heyecan ve her kesimin aktif desteğiyle aktif siyasi çalışmalar içine girilmeli, halkın beklentilerine uygun politikalar ile empatik siyaset anlayışı yaşama geçirilmeli, güçlü ve demokratik liderlik anlayışı partiye hâkim kılınmalı ve bütün bunlar yapılırken de deneyim ve uzmanlıktan yararlanmak için akademik yardımdan geniş ölçüde yararlanılmalıdır.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun işi gerçekten zordur. Bugün medya desteğiyle ve halk desteğini içeren güçlü bir rüzgârla gelinen makamlarda çalışılmadan ve partide yapısal değişiklikler gerçekleştirilmeden geçirilecek zaman, seçimlerde hayal kırıklıkları yaşanmasına neden olabilir. Ayrıca, CHP yönetimi ve Kemal Kılıçdaroğlu, ilk seçimde seçim başarısı kazanmakla bitmeyecek bir görevi üstlenmiş, ülke sorunlarına çözüm bulmak için yola çıktığı için halkın beklentilerini gerçekleştirme sorumluluğu almıştır. Bunların gerçekleştiremezse, halktan aldığı destek kısa zamanda ortadan kalkabilecektir.
CHP’de lider değişiminin halka açılma politikalarına dayalı yeni bir değişim ve dönüşümler sürmesi dileğiyle CHP ve Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’na başarılar diliyorum. Türkiye’nin CHP’de değişime ihtiyacı vardı. Umarım, Kemal Kılıçdaroğlu, bu değişimin adresi olur.
____________________
* Doç. Dr. Birol Ertan
Siyaset Bilimci
