23 Aralık’taki ölümünün bu kadar geç açıklanmış olması ise dikkat çekici bulundu. Bu durum bazı gözlemciler tarafından Kültür Devrimi’nin yönetim açısından hala ne kadar hassas bir konu olarak algılandığının göstergesi şeklinde yorumlanıyor.
Şanghay’lı bir gazeteci ve eski bir propaganda yetkilisi olan Yao, Dörtlü Çete olarak anılan, Çin Halk Cumhuriyeti’nin Kültür Devrimi’nin ön saflarında yer alan en güçlü dört isimden, hayatta kalan sonuncu kişiydi.
Mao Zedong’un eşinin başını çektiği Dörtlü, ılımlı düşünen aydınlar ve yetkililere karşı baskı ve eziyet kampanyası yürütülmesiyle suçlandı. Yao Venyuan’ın 1966’da yazdığı bir makale Kültür Devrimi’nin başlangıcı kabul edildiğinden Yao, kendisine muhalif çevrelerde “kalemli katil” olarak anıldı.
Kültür Devrimi’nin hedefi, Çin kültüründeki dört eski unsuru, eski gelenekleri, alışkanlıkları, kültürü ve düşünüşü değiştirmek olarak ifade ediliyordu. Mao sonrasında bu girişimin asıl amacının ise Mao’ya parti içinden muhalefeti sindirmek olduğu savunulacaktı. Bu dönemde partiden dışlananlar arasında, Mao’nun ölümü sonrası yönetime dönen Liu Shaoqi ve Deng Xiaping de bulunuyordu.
Yao, Mao sonrası dönemde tutuklanıp yargılanmış ve 1976 – 1996 arasında 20 yıl süreyle hapiste kalmıştı. Mao’nun üçüncü eşi olan eski film yıldızı Jiang Qing ile Wang Hongwen ve Zhang Chunqiao da, Mao’nun ölümü ardından çok uzun süreli hapis cezalarına çarptırıldı. (BBC ve Ajanslar)
