Kolombiya’nın ABD ile imzaladığı askeri işbirliği anlaşmasını bozma durumu bölgede sevinçle karşılandı…
Haberi ilk Venezuela cumhurbaşkanı Çavez yorumladı. Venezuela Birleşik Sosyalist Parti de yayınladığı bildiriyle haberi websitesinde duyurdu .
Çavez Ultimas Noticias adlı günlük gazeteye verdiği açıklamada bu ‘aklı, sağduyuyu ve sorumluluğu’ yansıtan bir karar diye yorumladı . ABD ile Kolombiya arasında eski Cumhurbaşkanı Uribe’nin son döneminde imzalanan antlaşmanın resmiyete binmeyeceğine ilişkin ilk haber Kolombiya Senatosu başkan yardımcısı Alexandra Moreno’nun EFE haber ajansına açıklamasıyla ortaya çıktı .
Moreno geçen hafta yaptığı açıklamada şunları söylemişti : Kolombiya Cumhurbaşkanı Santos’un ABD-Kolombiya askeri işbirliği antlaşmasını onay için meclise sunmayacak. Cumhurbaşkanı bize Antlaşmanın yüyrürlüğe konması için meclise gönderilmeyeceğinin ve bir kenara bırakacağını söyledi ve bu politikaların devam etmesinin temenni ettiklerinin ifade etti .’
Yasalara göre Mecliste kabul edilmeyen yasaların hükmü ortadan kalkıyor . Dolayısıyla Kolombiya ile ABD arasında 7 yeni üssün kurulmasıyla ilgili antlaşma artık söz konusu olmaktan çıkıyor . Moreno’nun açıklamasının ardından ise Hükümet görevlileri : Askeri antlaşmayı Meclise sunup sunmama konusunda bir karar alınmadığını açıkladılar .
ABD ile Kolombiya arasındaki antlaşma ilk olarak Ekim 2009 tarihinde imzalanmış ve bu da daha önceden var olan antlaşmanın uzatılması olarak ele alınmıştı . Aslında Antlaşmanın yürürlüğe girmesi için Meclisin onaylaması şartı da gerekmiyordu . Ancak Yüksek Mahkeme Antlaşmaya değişik bir yorum getirerek gidişatın seyrini değiştirdi. Yüksek Mahkemenin kararına göre söz konusu antlaşma yeni bir uluslararası antlaşma olarak değerlendiriliyor buna göre de böyle bir antlaşmanın yürürlüğe girebilmesi için Meclisten onay alması koşulu gerekiyordu . Şu güne kadar bu antlaşma Meclise sunulmadı ve dolayısıyla Meclisin önünde onay için bekleyen bir antlaşma yok .
Antlaşma resmi olarak ABD ve Kolombiya arasında savunma ve güvenlik konusunda tamamlayıcı işbirliği ve teknik yardım Akdi olarak adlandırılmıştı . Buna göre Kolombiyadaki operasyonlara katılacak ABDaskeri personeline diplomatik dokunulmazlık tanınıyor, ABD’nin askeri varlığını artırmasına izin veriliyor ve Kolombiya da açılacak 7 yeni üs’ten tüm Latin Amerika ülkelerine askeri ve espiyonaj operasyonlarına devam etme hakkı sağlanıyordu .
Kolombiya ile uzun ortak sınırları olan Venezuela ve Ekvator’un yanı sıra birçok Latin Amerika ülkesi bu antlaşmaya baştan karşı çıktı .Venezuela ABD’nin kendisine karşı çıkan bölge ülkelerindeki ABD tehdidini tehlikesinin hızlandıracağı yorumunda bulunmuştu .Venezuela cumhurbaşkanı Çavez Pazar günü Ultimas Noticias adlı günlük gazeteye yaptığı açıklamada Santos’un kararını sevinçle karşıladığını duyurdu . ‘Böylece bölge halklarının büyük çoğunlığu rahat bir nefes almış olmalı. Önceki hükümet Pentagonun savaş stratejisinin bir parçası gibi davrandı ‘ dedi .
Önceki cumhurbaşkanı Uribe Askeri antlaşmayı Meclisin onayını beklemeden imzalamıştı. Çavez de Uribe’nin son günlerinde Kolombiya ile diplomatik ilşkileri dondurdu . İki ülke elçilerini geri çağırdı . Santosun cumhurbaşkanı seçilmesinden sonra iki ülke diplomatik ilişkilerini yeniledi. Bu süreç içinde hem ekonomik politikalar hem de silahlı isyancı gruplarla ilişkiler konusunda görüş alışverişinde bulundular.
Senator Moreno EFE haber ajansına verdiği demeçte de şunları da belirtti : Bu antlaşma Mecliste tartışılsaydı farklı bir durum olacaktı . ABD ile daha önce yapılan askeri antlaşmaların bir sonucu görülmedi . Şimdi buna daha az destek veriliyor . Santos önceki hükümetin Savunma Bakanı olarak görev yaptı ama şimdi savunma politikalarında farklı bir yönelime gidebilir . Santos’un yüz seksen derece döndüğünü de söyleyebilirim ve bundan dolayı savaş, ihtilaf ve askeri sorunlar onun öncelik verdiği konular arasında yer almayabilir .
Öte yandan Santos ‘gerçek stratejik ortkalık’ adı verilen antlaşmayı yenilemek için geçen hafta ABD görevlileriyle görüştü. Bu Cuma da (29 Ekim) Cumhurbaşkanı Çavez ile görüşmek için Venezuelaya gidiyor . Bu Santos’un ilk ülkedışı ziyareti oluyor. Sınırda izlenecek askeri politikalar, iki ülke arasındaki ekonomik işbirliği konusunda daha önce imzalanmış birlikteliklerin devamı görüşülecek konular arasında..
Kolombiya son birkaç yıl içerisinde ABD’nin de desteğiyle , kendi toprakları üzerinde süren Latin Amerikanın en uzun süreli gerilla savaşını gerilettiği iddiasını hızlandırmış bulunuyor. Kuşkusuz FARC adıyla bilinen gerilla hareketinin en önde gelen liderlerinden ilk üçü son 2 yılda öldürüldü ama 50 yılı aşkın süredir savaşan gerillalar hala barış masasına güçlü bir şekilde oturmak konusunda da ısrarlarından vazgeçmiş değiller .
Her şey bir yana 7 üssün daha açılmadan ortadan kalkması durumu ABD için büyük bir prestij kaybı anlamına gelecek . Latin Amerikadaki en büyük üssü Ekvador’daki La Manta’yı kullanma hakkını da yenileyememesi de eklenince bu durum karşısında ABD’nin bölgede askeri stratejisini yeniden gözden geçirmesine neden olacak gibi görünüyor .
Mesut Akın. Londra
