Ceylan, kredi kartları ödeme sıkıntısındaki tüketicelere de mortgage alarak ağır faiz yükünden kurtulmalarını önerdi. Kredi uzmanı tüketicilere kredi alırken mutlaka finans konusunda lisanslı uzman şirketlere danışılmasını da istedi.
Ceylan sorularımızı şöyle yanıtladı:
– Strategy Finance’in çalışma alanını anlatır mısınız? Bir anlamda da İngiltere’deki kredi çeşitlerini aktarmış olacaksınız…
– Evet haklısınız. Strategy Finance finans konusunda bütün ihtiyaçlara cevap verebilecek biçimde tasarlandı. Bunların başında yatırım ya da işletmek amacıyla alınan ticari krediler ve ev kredileri ‘mortgage’ler geliyor. Tabii kredi ile mülk aldığınızda sigorta da yaptırmak gerekiyor. Hayat sigortasından hırsıza karşı korumaya kadar çok çeşitli sigorta çeşitleri bulunuyor. Bunların dışında “Secured Personal Loan” diye bilinen alınan krediyi vadesinden önce iade ettiğinizde belli bir ceza ödemeniz gerekiyorsa bundan sakınmak için tasarlanmış bir kredi türü bulunuyor. Bu işlemlerde avukata gerek olmadığı için ekonomik kredi sayılıyor. Ayrıca “Bridge Finance” diye bilinen acil sıcak para kredisidir. Genellikle açık artırmada mülk alanların en geç 28 gün içinde tapuyu üzerlerine almaları gerekir. Bu, çok kısa sürede sağlanan bir kredi türüdür. Süreç içinde ucuz ucuz “mortgage” bulunduğunda iade edilmesi ekonomiktir… Bir de “Development Finance” türü vardır ki arazisi ve binası olan mülk sahiplerinin geliştirme projeleri için sağladığı özel kredi türüdür… Bir terzinin müşterisine en uygun ölçüde elbise tasarladığı gibi biz de finans konusunda en uygunu ve ölçülü olanı saptıyoruz.
– İngiltere’de yaşayan Türkler geçmişte “mortgage” alırken belki de dil sorunundan dolayı pek çok hatalı krediler aldılar ve gereksiz faiz yükü altına girdiler. Mortgage almak isteyenlere öneriniz nedir? Özellikle Türkiye “mortgage” ile yeni tanışacak. Türkiye’deki okurlarımıza da bir mesaj olabilir.
– Kredi veren finans kurumlarının karınca duasına andıran anlaşmaları ve kredilerdeki bağlayıcı maddeler iyi anlaşılmalı. Bu konu her iki ülkedeki tüketici için önemli.
Dil bilmemek kadar finanstan anlamamakta sorun tabii. Bunun için lisanslı finans şirketleri aracılığıyla en uygun krediyi tartışıp karar vermek önemlidir. Kredi veren kurum ürününü satacağı için başka kurumlarla kıyasta objektif olmayacaktır. Ama bizim gibi lisanslı uzman finans şirketleri en doğruyu bulmaya çalışacaktır. Geçmişte kötü “mortgage” alanların da finans şirketlerine giderek durumlarını değerlendirmelerini ve yeniden mortgage (remortgage) almalarını öneririm… Eğer “mortgage” alımında kredi veren kurumca aldatılmış olduklarını düşünüyorlarsa bu konuda şikayet etmeleri gereken kurumlar konusunda da müşterilerimizi yönlendirebiliriz tabii.
– İngiltere’deki faiz oranları konusunda ne diyeceksiniz?
– Önümüzdeki 6 ay bir değişiklik olmayacağını sanıyorum. Ondan sonra düşmesi bekleniyor… Faiz oranları ekonomideki pek çok değişkene bağlı olduğu için bu öngörülerde yanılma payı da yüksek…
– Kredi türleri arasında sözürü etmediğimiz bir de kredi kartları borçlanması var. Türkiye’de olduğu gibi İngiltere’de de bu cepteki bomba olarak nitelendiriliyor. Finans sıkıntısındaki müşterilerinizden kredi kart sorunu çözmek isteyenler de oluyor mu?
– Yapılabilecek en akıllıca iş kredi kartlarına fazla yüklenmemek. Kredi kartlarına fazla borçlanmamak. Eğer öyle bir şey yapılmışsa evlerin üzerinden “mortgage” ya da “remortgage” sağlayarak kredi kartı borçlarını kapatmak gerekir. Çünkü İngiltere’deki kredi kart faizleri yüzde 18-20 arasında, “mortgage” faizleri ise yüzde 4,5-6 arasında değişiyor. Basit bir matematik hesabı bunu gerektiriyor…
– Bu söyledikleriniz Türkiye’deki kredi kartı borcu sıkıntısındaki tüketicileri de sevindirecektir.
– Umarım Türkiye’de de İngiltere’deki denetim mekanizması örnek alınır ve kredi kullanıcısının hakları gözetilir. Geçim sıkıntısıyla kredi kartlarına yüklenen insanlara “mortgage” sistemiyle düşük faiz sağlanarak rahatlamasına yardım edilir…
FOTOĞRAF: Strategy Finance direktörü Alp Ceylan (solda) ve Strategy Finance meneceri Mehmet Karaman
