FARUK ESKİOĞLU – Salih Adalıer yarım asırlık toplum tarihimizi fotoğraf makinasıyla belgeselleyen toplumun ilk foto muhabirlerinden…
Green Lanes’deki 82 numarada “Kıbrıs Studios” tabelasının altındaki toplumun ilk fotoğraf stüdyosunu kapattı.
Stüdyonun duvarlarını süsleyen Bülent Ecevit ve Süleyman Demirel’in ilk renkli fotoğraf teknolojisiyle çekilmiş Londra fotoğraflarının renkleri çoktan solmuş… Green Lanes sakini bir siyah çiftin klasik düğün pozu ile eski başbakanlardan Tony Blair ve kendisine sarılmış eşi Cherry ‘nin cansız hayali de stüdyonun dekorasyonlarından…
Adalıer her zamankinden daha yoğun… Sakin ve dingin tavrıyla yarım asırlık toplum tarihinde “tarihi” sayılabilecek ve toplumda ilk olma özelliğini taşıyan fotoğraf stüdyosunu kapatacağını, çünkü stüdyonun yer aldığı binayı sattığını söyledi… “Sonrası Allah Kerim” diyen Adalıer, emekliliğini Kıbrıs’ta ya da Londra’da mı geçireceği konusunda ise kararsız…
FOTOĞRAF MAKİNASI HEP BOYNUNDA
Adalıer’in serüveni herkesin kolay fotoğraf çektiği günümüzden, fotoğraf makinasıyla dost olunmadan fotoğrafın çekilemediği 1940’lara uzanıyor…
Kıbrıs Mehmetçik köyünde 1931’de doğan Adalıer, ilk fotoğraf makinasına sahip olduğu 12 yaşından buyana fotoğraf çektiğini söylüyor. Kıbrısta “English School of Nicosia”da okurken 12 ödüllü fotoğraf yarışmasının ilk 11’ini kazanına bir sonraki yılki yarışmaya kimse katılmaz…
1953’te çiçeği burnunda bir fotoğrafçı olarak geldiği Londra’da boynundan hiç ayırmadığı fotoğraf makinasıyla Türk toplumunun son yarım asırlık tarihinin de tanığı sayılıyor.
1956’da Oxford Stret’te tesadüfen tanığı olduğu bir kavganın fotoğraflarını Daily Mirror’a yüklü bir paraya satınca profesyonel foto muhabirliğe adım atmış olur. Piccadilly’de 1960’ta açtığı “Salih Foto Stüdyo”da 1975’e kadar hizmet verir. Daha sonra Green Lanes’de açtığı “Kıbrıs Studios” da 2014’e kadar hizmette olacaktır.
Bir zamanlar plastik çiçekli düğünlerde de fotoğraf çeken Adalıer’in çektiği fotoğraflar artık toplumun görsel tarihi…
TOPLUMDA EN ESKİ NUJ ÜYESİ
Gazetecilerin sendikası National Union of Journalism’in (NUJ) de en bilinen eski Türk üyesi sayılıyor. Adalıer Unutmadığı bir anısını şöyle anlatıyor:
“Kraliçe’nin Regent Street’te yemek yerken fotoğrafını çekmiştim. O zamanlar filmler siyah beyazdı. Stüdyoya gidip acele tab ettirip renklendirdim ve restorana koştum. Restoran sahibi fotoğrafları kraliçeye hediye etti. Kraliçe beni yanına çağırıp para ödemek istedi. ‘Biz Türküz. Bizim ananelerimize göre size ancak hediye edebilirim’ dedim… Kraliçe kendisi bizzat ısrar etti. Gözüm yaşardı ama yine parayı almadım. Kraliçe ve restoran sahibi çok memnun kaldılar…”
Adalıer fotoğraf serüvenini artık, “Tüfek icat oldu. Mertlik bozuldu” sözünü andıran dijital çağda “emekli” olarak sürdürecek… Kendisine uzun ve sağlıklı bir yaşam diliyoruz…
