19 Şubat günü Meksika’nın Cuahuila eyaletinde bulunan San Juan de Sabinas’da Grupo Mexico şirketine bağlı maden ocağında yaşanan grizu patlamasında, 65 madenci yerin 2,5 km. altında kalarak can verdi.
Meksika’da da adet olduğu üzere olaylar yine film şeridi gibi gözlerimizin önünden aktı geçti. Üçüncü dünya demiyelim de gelişmekte olan ülkeler diyelim, işte bu memleketlerde ve bu durumlarda nedense kimse bir şey bilmez ve anlamaz 65 madenci öldü ve ardında bir sürü dul kadın ve tam 162 çocuk babasız kaldı. Peki geride kaç sorumlu var? Kimbilir. Kimileri Grupo Mexico’nun sahipleri diyor, kimileri Madenciler Sendikası’nı suçluyor, kimisi çalışma bakanlığına kızıyor.
Bu arada ülke gündemine yerleşen son derece ciddi bir kaza oluyor ve Devlet Başkanı Vicente Fox, kaza yerine gitmiyor. Aslında gitmiş olsaydı bir sürü aileye en azından manevi destek verecekti. Hala bir çok anne, çocuklarına babalarının dönmeyeceğini yaşamadığını söyleyememiş. Babalarının sorumsuzluk yüzünden öldüğünü, ya da çalıştıkları şirketin yalnızca bu yıl 2 milyon dolar kar edeceğini ama babalarının ölümü ve kendi gelecekleri için adam başına yalnızca 750 bin peso( 68 bin dolar) ödeneceğini anlatmak çok da kolay olmasa gerek. Yetkililer vücutların ocaktan çıkarılmasının çok güç olduğunu söylüyorlar. Yani bu ailelerin, bu acılı kadınların ölüler bayramında ziyaret edebilecekleri bir mezarları bile olmayacak.
San Juan de Sabinas’da bulunan kömür şirketi Grupo Mexico’ya karşı son 4 yılda 12 kez grev yapılmış. Grev gerekçeleri hep aynı; düşük maaş, kötü iş koşulları. Meksika’da ortalama bir maden işçisinin haftalığı 660 peso (60dolar) Meksika ‘da maden işçisi olmak, Türkiye’de maden işçisi olmak kadar zor. Çünkü bu insanlar her zaman bir kurumun, yetersiz bir durumun ve ekmekleriyle oranlı gitmeyen köftelerin kurbanı oluyor.
Dünyanın en fazla maden kazalarının olduğu ülke Çin. 2005 yılında Çin’de 3341 maden kazası yaşanıyor ve 6000 kişi hayatını kaybediyor. Basın ve yerli halk bu sayının çok üstünde olduğunu söylese de, bunlar resmi rakamlar. 2004’de 8725 kişi ölmüş. Lisanslı toplam 34bin maden ocağına sahip Çin’de geçen yıl koşulların elverişsizliği yüzünden 9 binden fazla maden ocağı kapatılmış. 12 bin maden ocağında tadilat yapılıyormuş
Beterin beteri var denebilir. Yüksek fiyatlı kömür, ucuz emek, açgözlü aracıyı ve mal sahibini fazlasıyla uyarıyor. Böylece gelişmekte olan ülkelerde! bir maden kazası olduğunda aynı hikaye tekrarlanıyor: Maden sahipleri ortadan yok oluyor ve bir iki lokal sorumlu bulunup, biraz rahatsız ediliyor.
Ayrıca da bir başka istatistik, Uluslararası İş örgütü’nün raporuna göre dünyada bir milyon çocuk madenlerde çalışıyor. Afrika’da pırlanta, değerli taş ve altın, Asya ‘da maden cevherlerinde, Güney Amerika’da altın, kömür, zümrüt , kalay madenlerinde uzun iş saatleriyle çalışan bu çocuklar, boylarını aşan yüklerin altına giriyor, patlayıcı yerleştiriyor, kumlu, topraklı bir sürü toksik maddeyi soluyup, dar tünelleri açarak civa ve kurşun gibi çok tehlikeli atıklarla yanyana çalışıyorlar. Haziran 2005’de çocukların madenlerde çalıştırılması çok ciddi kanuni yaptırımlarla engellensin kararı alındı, ancak günlük hayata ne kadarı geçirilir yine belli değil.
Lafın kısası, sektör suistimale o kadar açık ki – Zonguldak’a da selam olsun-sendikacısından, iş sahibine nerden baksanız hep elde kalıyor.
