Belli, gecede yaptığı konuşmada, Türkiye’de gönüllü eşitliğe dayalı birlikteliğin sağlanması için anti emperyalist cephe kurulması çağrısı yaptı
Dava arkadaşları, dostları, sevenleri, “hayranları”, Yeni Melek Kültür Merkezi’nde bir aradaydı, yaşamını sosyalizm, barış ve enternasyonalizme adamış bir dava adamı Mihri Belli’nin 90. doğum gününü kutlamak için. Bin kişilik kapasiteli salon, tıklım tıklımdı. Oturacak yer bulamayanlar duvar diplerinde, koltuk aralarında ayakta, “ulu çınar”a “Daha nice yıllara” dedi. Eski günlerin yad edildiği, kah anılarla duygusal anların yaşandığı, kah espilerle salonun kahkahalara boğulduğu gecede, sosyalist solun tüm bileşenleri, tüm renkleri bir araya gelmişti, keza demokratik kamuoyu da… Mihri Belli, dava yoldaşı Sevim Belli ile birlikte kol kola girdi salona. Tüm salon, bir yüzyıla tanıklık eden sosyalist abideyi gözyaşları içinde ayakta alkışladı.
Doğum günü kutlamasının açılış konuşmasını Uluslararası İnsan Hakları Federasyonu Başkan Yardımcısı Akın Birdal yaptı. Birdal, neden böyle bir etkinlik düzenleme gereği duyduklarını açıklayarak başladı konuşmasına. Tarihe tanıklık etmiş, bilgi ve becerisini halkların kardeşliği, birliği için harcamış Mihri Belli’nin tanıklığını günümüzün sosyalist çizgisi ile birleştirmek için doğum günü etkinliği düzenlediklerini anlatan Birdal, “Belli’nin tek isteği sosyalist solun birliğidir. Bugün burda sol, sosyalist platforma birleşti. Söz veriyoruz, Mihri Belli için 100 yaşında da beraber olacağız. Sosyalist bayrağın dalgalandığı bir Türkiye’de yaşayacağız” dedi.
‘HEDEFİN 100 YAŞ…’
Birdal’dan sonra sahneye ünlü yazar Vedat Türkali çıktı. Belli’den “İri pınar” diyerek bahseden Türkail, Belli ile geçirdiği günleri sık sık espirili bir üslupla anlatarak herkesi güldürdü. Türkali, “1943’te tanıştım ben bu adamla. O hep hayatımın heyecan veren yoldaşı oldu. Bu adam yüzünden cezaevinde yatamadım, çünkü her gün kavga etti benimle. Ben çok çektim bu adamdan” dedi. Türkali, “En yiğit, en gözü karamızdı. 1945’e kadar birlikte çalıştık. Sonra gitti kayboldu. Onu hep aradık” diye konuştu. Belli’nin çok güzel resim yaptığını, sesinin de çok güzel olduğunu kaydeden Türkali, “Allah kabiliyet veriyor ama akıl vermiyor. İsteseydi sesi ile bugün Türkiye’de daha farklı bir yerde olurdu” şeklinde konuştu. Gecede tüm sol simaların biraraya geldiğini anlatan Türkali, solun tek kurtuluş yolunun birleşmek olduğunu vurguladı. “O benim soyumdandı, soyumdan olduğu için hep iftihar ettim” diyen Türkali, illegal yaşamda kendisinin Belli’nin komutanı olduğunu ifade ettii. Türkali, daha sonra Mihri Belli’ye dönerek şöyle bitirdi: “Mihri Belli sana emir veriyorum. İlk hedefin 100 yaşıdır, ileri.”
GENÇLİK LİDERLERİ: ONUR DUYUYORUZ
Sahneye daha sonra 68 kuşağının gençlik liderleri Mustafa Kemal Kaçaroğlu, Mustafa Yalçıner ve Ertuğrul Kürkçü çıktı. Ortadoğu’nun ABD emperyalizmi kuşatması altında olduğunu, buna rağmen Latin Amerika’dan bölgeye doğru devrim rüzgarları esmeye başladığını kaydeden Kaçaroğlu, “Artık Mihri yoldaşla birlikte tüm sosyalist ve demokrasi güçleri Kürt Özgürlük Hareketi ile birlikte Türkiye ve bölgede anti emperyalist demokratik cephe kurma zamanıdır” dedi.
Kendisinin her zaman Mihri Belli’den onur duyarak bahsedeceğini ifade eden Yalçıner de, Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’ı ima ederek “Mihri abi ilan etti. Anlamıyorum, neden muhatap almıyoruz” diye konuştu. Kürkçü de, devrimciliğin emekliliğinin olmadığını, Mihri Belli’nin ömrü ile bunu ispatladığını söyledi. Daha sonra söz alan yazar Muzaffer İlhan Erdost da Belli için kaleme aldığı 4 sayfalık yazıyı okudu. Yazar Eşber Yağmurdereli de, “Tarihsel ve toplumsal karakterleri ile yüzyılı karakterize eden insanlar vardır. Mihri Belli de hep yaşadığı yüzyılı karakterize etti, hep de mücadelesi ile sonrakilere örnek oldu” diye konuştu.
‘HOŞÇAKALIN, SAFLARDA KALIN’
Yağmurdereli’nin konuşmasından sonra sahneye Mihri Belli’nin hayat ve dava arkadaşı Sevim Belli geldi. Kendisinin, eşi Mihri Belli’den çok şey öğrendiğini belirten Sevim Belli, çoğu zaman eşi ile birlikte olaylara benzer tepki verdiklerini söyledi. Zaman zaman kendilerine bu kadar uzun birlikte yaşamanın sırrının en olduğu yönünde kendilerine sorular sorulduğunu belirten Belli, “Biz hiç beraber yaşayamadık ki. Hapisler, sürgünler, baskılar peş peşe geldi. Bizim bu kadar uzun ve birlikte yaşamakta inadımız rejimin baskısı sonucudur. Biz daha hayata başlayamadık, biz daha görevimizi tam olarak yerine getiremedik” dedi. Belli, sözlerini şöyle tamamladı: “Her zaman daha iyi bir dünya kurulacağına inandık. Nasıl bir dünyada yaşayacağımız sizin çabalarınıza bağlı. Hepiniz hoşçakalın, saflarda kalın, safları büyütün.”
MİHRİ BELLİ: DEMOKRATİK ANTİ EMPERYALİST CEPHE KURULSUN
Gecenin ilerleyen saatlerinde sahneye çıkan Mihri Belli çıktığında, salonda alkış tufanı koptu. Uzun süre alkışların dinmesini bekleyen Belli, sözlerine “Selamünaleyküm” diyerek başladı. Sosyalist hareketin içinde bulunduğu durumun herkesçe bilindiğini anlatan Belli, 12 Mart muhtırası ile insiyatifin devrimcilerden karşı devrimcilere geçtiğini, ardından da solda bölünmeler başladığını, bu yüzden tüm arkadaşlarına büyük görevler düştüğünü anlattı. Belli, “Devrim gençlerin işi. 90 yaşındakiler mücadelenin tuzu biberi. Esas malzeme gençliktir” dedi.
Belli, Türkiye solunun bölünme durumundan kurtulmaması halinde varlık gösteremeyeceğini, o yüzden solda birliğin mutlaka sağlanması gerektiğini, yoksa insiyatifin karşı tarafa geçeceğini bildirdi. Türkiye’nin 1920’lerde tam bağımsız bir ülke iken bugün uydu ülke haline geldiğini kaydeden Belli, Amerika’nın dünya eğemenliğine çıktığını, ancak hesabının yanlış olduğunu söyledi. Amerika’nın sadece Bush Amerikası olmadığını, aynı zamanda barış isteyenlerin de ülkesi olduğunu ifade eden Belli, Türkiye solunun Çin olgusunu iyi okuması gerektiğini, çünkü Çin’in 20 yıl sonra ekonomik açıdan Amerika ile aynı düzeye geleceğini dile getirerek, “Bu yüzden Çin’den korkuyorlar. Doğru analizler yapıp Çin’in kapasını çalalım” dedi.
Irak’ta direnişçilerin kardeşi, işbirlikçilerin de düşmanı olduğunu ifade eden Belli, “Onun için Kürt meselesinde Amerika’nın muhatap olarak tezgahladığı feodal kişileri doğru bulmuyorum” diye konuştu.
1960’lı yıllarda ilk kez kendilerinin Kürt sözcüğünü kullanmaya başladığını hatırlatan Belli, Kürt özgürlük hareketinin Dev Genç kökenli olduğunu, ilkel milliyetçilikle ilgisi olmadığını vurgulayarak şunları söyledi: “Orda bağımsız bir Kürdistan kurulma çalışmaları sürerken dahi hareketin lideri, ‘Amerike Kürtleri alıp Kürtlerin olmayan savaşta kullanacak’ dedi. Bunu önde gelen bir kişi söyledi. ‘Bize ait olmayan bir savaşta paralı asker oluruz’ dedi. Bugün güdülen politikadan memnun musunuz? İşbirlikçi olmayan, anti emperyalist, yurtsever Kürtlerle, Çerkezlerle, Lazlarla omuz omuza verip Türkiye’yi aydınlık ufuklara götürmekten yana mısınız? Esas meselemiz budur.”
Belli sözlerini şu çağrı ile tamamladı: “İlk önceliğimiz anti emperyalis demokratik cepheyi kurmaktır. Bu toplantı bir adım olsun. Herkes gelsin, geniş bir komite kuralım. Türkiye’de eşitliğe dayalı gönüllü birliktelik sağlansın. Bu uğurda paneller, konferanslar düzenleyelim, çağrımız budur.”
Mihri Belli’yi 90’ncı yaşgününde yalnız bırakmayanlar arasında Kürtler de vardı. Ülkede Özgür Gündem Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni İrfan Uçar, DTP İstanbul İl Başkanı Doğan Erbaş ve il yöneticileri, Barış Grubu temsilcileri Seydi Fırat, Aygül Bidal, Gülten Uçar doğum günü kutlamasına gelenler arasındaydı. Toplantıda konuşan Barış Grubu Sözcüsü Seydi Fırat, Mihri Belli’nin Kürt halkı için özel bir yeri olduğunu, kendisini her zaman Kürt dostu olarak tanıdıklarını belirterek, “Mihri abi her zaman Türk-Kürt kardeşliğinden, demokrasiden yana olmuş bir abidedir” dedi.
Barış Grubu’nun Türkiye’ye gelmesinde Mihri Belli’nin katkıları olduğunu ifade eden Fırat, Belli’nin Türk-Kürt kardeşliği yönünde sergilediği tavrın her zaman kendilerini cesaretlendirdiğini vurguladı. Fırat, sözlerini tamamladığında salonda “Yaşasın halkların kardeşliği” sloganı atıldı.
KİMLER KATILDI?
Mihri Belli 90. Doğum Günü Etkinliği’ne Yazar Vedat Türkali, Yalçın Küçük, Emin Karaca, Gencay Gürsoy, Gülten Uçar, Tektaş Ağaoğlu, Celal Beşiktepe, ÖDP Genel Başkanı Hayri Kozanoğlu, EMEP Genel Başkanı Levent Tüzel, DTP İl Başkanı Doğan Erbaş, Ahmet Kaya’nın eşi Gülten Kaya, Sadık Gürbüz ile tüm sol örgüt ve basın yayın temsilcileri katıldı.
