24 Ekim 2010 Tarihinde Irak’ta Yapılacak Nüfus Sayımına Kerkük Dâhil Edilecek mi?
Bundan önceki makalelerimizde belirttiğimiz gibi Kerkük, Türkmenlerin Irak’ta ana yerleşim bölgeleridir. Bu şehrin Irak’ın minyatürüne dönüşmesinin nedeni demografik değişiklik politikalarında tabi tutulmasından kaynaklanmaktadır. İster Monarşi dönemi, ister Cumhuriyet dönemi, isterse de 2003 sonrası dönem olsun, bu şehir hep büyük güçlerin çıkar çatışmalarına meydan olmuştur.
1979 yılında iktidara gelen Saddam Hüseyin SSCB’den destek alarak şehre Arap yerleştirme politikasına başvurmuş, 2003 yılı sonrası dönemde Kürdistan Demokrat Partisi ve Kürdistan Yurtseverler Birliği ABD’yi arkalarına alarak aynı yöntemi kullanarak şehre Kürt yerleştirmişlerdi. Kürt Partileri Kuzey Irak’tan büyük bir halk kitlesini şehre yerleştirerek kısa vadede yerel seçimleri kazanmak uzun vadede ise Kerkük’ü Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi’ne bağlamayı amaçlamaktaydılar. 2003 yılında KDP ve KYB’nin silahlı gücü olan Peşmerge, şehrin gerçek nüfusunu gösteren belgeleri ortadan kaldırmak için Kerkük Nüfus Dairesi’ni yakmışlardı. II. Körfez Savaşı sonrası dönemde Kürt Partilerin şehrin kontrolünü ellerine almalarıyla birlikte “Normalleştirme Projesi” çerçevesi altında 500000 kişiyi Kerkük’e yerleştirmişler, 2005 yılı Anayasası’nda 140. Madde’nin yer alması için siyasi gruplara baskı yapmışlardı.
140. Madde, Kerkük’ün Kürt bölgesine katılması ya da Irak’a bırakılmasını kararlaştıracak en geç 31 Aralık 2007 tarihine kadar kentte bir referandumun yapılmasını öngörmekteydi. 2007 yılında Amerikan Kongresi’ne sunulan Baker-Hamilton raporu, Normalleştirme Projesi’nde bir sürü yolsuzluğun olduğuna dikkat çekmişti. Bu yolsuzlukların devam etmesi kentte Türkmen, Kürt ve Araplar arasında çatışmanın çıkmasını hızlandıracağına dikkatleri çekmekteydiler. 2007’de yapılacak referandumun ertelenmemesi halinde şehrin patlamaya hazır bir bomba niteliği alacağını söylemişlerdi. Böylece şehirde çatışmanın önlenmesi ve barışın sağlanması için uluslararası örgütlerin müdahale etmesi öngörülmekteydi.
Baker-Hamilton raporunun, uyarı niteliğinde olan tavsiyelerinin üzerinden 3 yıl geçmesine rağmen başta BM olmak üzere uluslararası örgütlerin şehirde güçlenmesi için hiçbir olumlu adım atılmamıştır. Kürtler, 24 Ekim 2010’de şehirde nüfus sayımının yapılmasından yana olduklarını belirtirken, Türkmen ve Araplar yapılmamasını istemekte, yapıldığı takdirde, Kuzey Irak’tan getirtilen 500000 kişinin Kerkük nüfusu üzerine sayılmalarını talep etmektedirler. Farklı etnik aidiyeti olan üç ana grup arasındaki anlaşmazlıklar, ülkedeki istikrarsızlık oranının artış kaydetmesine katkıda bulunacağı kaçınılmazdır.
