Büyük Britanya’daki seçimler resmi sonuçlarıyla açıklandı. 8 yıldır yönetimde bulunan İşçi Partisinin diğer partilere göre milletvekili çoğunluğu düştü. Muhafzakar Parti 30 civarında Liberal Demokrat Parti de 10 civarında milletvekilliğini İşçi Partisinin elinden aldı.
İskoç Milli Partisi aynı oy oranıyla 2 milletvekili daha fazla çıkarırken Galler milli partisi1 milletvekili kaybetti.Bu arada Respect adında yeni bir partiyle seçimlere giren İşçi Partisi eski Glasgow milletvekili George Galloway seçimlerin en büyük sürprizi ve mesajı haline geldi. İşçi Partisine karşı muhalefetin merkezi durumuna gelen Londra’nın özellikle müslüman seçmenlerinin yaşadığı Bethnel Green ve Bow seçim bölgesinden fundamentalist müslümanların ölüm tehdidine rağmen İşçi Partisi adayına karşı milletvekili seçildi.
Genelde seçmenlerin Bay Blair’in liderliğindeki İşçi Partisi’ni Irak savaşına katılması ve orada oynadığı rolden dolayı cezalandırdığı açık bir şekilde görüldü. Bu konuda üç büyük parti içinde en düzenli savaş karşıtı tutumu benimseyen Liberal demokratlarda tepki oylarının toplandığı adres oldu. Üç büyük parti içinde oylarını bir tek Liberaldemokratlar artırırken Britanya siyasetine artık üçlü parti sisteminin debir olgu olarak yerleştiğini de gösteriyordu. Aslında oy oranını artıramasa bile hem İşçi Partisinin düşük performansından hem de seçim sisteminin açıklarından dolayı Muhafazakar Parti de İşçi Partisinden parsa toplamış oldu.
Daha öncede Londra Türk radyosunda Açık Gazete adına katıldığım programlarda da açıkladığım gibi bu sonuçlar konunun erbabı için şaşırtıcı değildi. İşçi Partisinin bir uyarıya ihtiyacı vardı ve bu uyarı verildi. Keşke bu tepkinin hepsi aynı çizgide toparlanabilseydi de ve meclise o ölçüde güçlü yansıyabilseydi. Seçim sisteminin küçük partilere hayat hakkı tanımaması da sanki evrensel bir kural gibi Britanya da da kendini gösterdi. Ama düzen içi kurumlar meşruiyetlerini savunmak için halkın çoğunluğunun katılması söyleminden de güya vazgeçmiyorlar. Ama halk kendisini temsil etmeyen bir seçim yarışına niçin katılmıyor, bunu fazla hesaba katan yok birkaç bilim adamı dışında. Gerçi şimdi nispi temsil sistemini tartışmanın tam sırası Liberal eğilimli yayın organları bu konuyu bir süre işleyecek. İşin en ilginç yanı yabancı kökenliler arasında seçimlere çok yüksek bir katılım var (yüzde 75-79). Bu durum genel seçimlere katılma oranı olan yüzde 61 ile karşılaştırıldığında oldukça önemli bir oran. Bu anlamda Restpect’in 1 milletvekilini meclise göndermesi azınlık grupların radikal konumlarını yansıtmanın koşullarının olgunlaştığının nesnel bir göstergesi oluyor..
İki büyük Partinin derdi de seçimleri kazanmaktı. Dolayısıyla seçmenlerin katılımıyla ilgili gerçekci tespitler onların pek umurunda değil. Yaptığımız mini anketinde gösterdiği gibi kendisini bu sistemin içinde görmeyen, temsil edildiğini hissetmeyen seçmenlerin gerçek istekleri doğrultusunda hareket edilmedikçe Britanya’da demokrasinin işlediğinden söz etmek boş laftan başka birşey değil. Düşünsenize postayla 8 milyon kişi oy kullanmış. Burada da ciddi hile iddiaları var. Ama hiçbir uluslararası kuruluş Britanya seçimlerine hile karıştı diye T. Blair’in işine karışmıyor. Söz konusu ülke Asya eski Sovyetler Birliği üzerinde kurulan bir ülke ya da Ortadoğuda olsaydı bir devrim yaptırırlardı. Nerede Soros bey.. Britanya’da seçimlerin demokratik yapıldığını gözlemlemek için hiç para yatırılmadığı için burada demokrasiyle ilgilenen yok. Açık toplum kuruluşlarımız nerede? Seçmenlerin yüzde 61’i oy kullandı diye seviniliyor.Çünkü bir önceki seçimlerde yüzde 59’luk bir katılım sağlanmıştı. Yüzde 61’lik bir katılıma ulaşmada seçmenlerin yüzde 30’nun postayla oy kullandığını ve binlerce, belki de onbinlerce sahte oy kullanımı vakasının olduğu nun ciddi gazetelerdeki haberler arasında yer aldığını da belirtelim.
T. Blair’in süresi biçilmiş bulunuyor. Muhafazakar Parti Parti liderinin seçim sonrası yenilgi gerekçesiyle istifa etmesi üzerine Muhafazakarlar yeni bir yarışa giriyor.
Türk adaylar meselesine gelince. Biri Muhafazakar Parti diğeri İşçi Partisinden İki Türkçe konuşan milletvekili adayımız oldu. Aslında her ikisininde seçilme şansı olmayan yerlerden aday gösterildiğinin altını çizmeliyiz. Üstelik her ikisinin de Türk aday olarak girdiği halde Türkiyeliler ya da Türkçe konuşanlara ilişkin bir program maddelerinin olup olmadığı pek gündeme getirilmedi.
Önümüzdeki seçimlerde buna daha fazla dikkat etmeliyiz. Ayrıca Türkçe konuşan toplumda dahil tüm yabancılara düşmanlık zemini yaratan bir partiden aday olmanın Türklükle ne ilgisi var. Adamlar bir yandan seni istemiyor bir yandan da git sen onlardan aday ol. Bu durumda bir saygınlık görülmüyor.
“Seçimlerde Muhafazakarlar gelseydi ne olurdu?” diye sorarsanız yanıtını Muhafazakar lider M. Howard’ın “İşçi Partisiyle aramızda özünde bir fark yok” yanıtını hatırlatabilirim. Britanya İşverenler Derneği ve Britanya’nın ençok satan üç büyük sağcı gazetesi’ nin (the Sun ve The news of the world ve The Times) İşçi Partisini destekleme kararı alması da partiler arasında dikenli tel bulunmadığını gösteriyor.
Türkçe konuşan toplum olarak bu seçimlerdeki deneyimleri bir sonrakinde kullanmak üszere pek de iyi olmayan toplumsal hafızamıza yazmamız gerekiyor.
